پیامدهای حذف ارز ترجیحی و تک‌نرخی‌سازی بنزین/ طرفداران بازار آزاد متوجه شرایط کشور نیستند

مرتضی افقه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره سیاست‌های اقتصادی جدید دولت از جمله سه نرخی شدن بنزین و کاهش سهم ارز ترجیحی در واردات کالاهای اساسی و اثرات تورمی این سیاست‌ها اظهار داشت: بیش از سه دهه است که سیاست‌های غلط، توصیه‌های غلط و انتخاب‌های غلط افراد باعث شده که امروز کشورمان در شرایطی قرار بگیرد که دولت به شدت با تنگنای منابع درآمدی مواجه است. 

وی ادامه داد: در هشت سال گذشته بعد از تشدید تحریم‌ها، کسانی فرصت‌ها را از دست دادند که ادعا می‌کردند تحریم‌ها اثر ندارد و امروز مردم تاوان آن تفکرات غلط را می‌دهند. از سویی دولت درآمد ندارد و ذخایر منابع ارزی کشور به شدت کاهش پیدا کرد و از سوی دیگر دولت با انبوه مردمی مواجه است که در این مدت به شدت فقیر شدند و از این سیاست‌های غلط آسیب دیدند. 

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: متاسفانه عده‌ای اقتصادخوانده با بی‌اعتنایی به شرایط فعلی، به این سیاست‌های غلط دامن می‌زنند و این گروه از اقتصاد خوانده‌های طرفدار بازار آزاد، گویی متوجه نیستند که در شرایط بسیار بحرانی قرار داریم و نمی‌توانیم فرمول‌های که در شرایط عادی آن هم متناسب با کشورهای پیشرفته در  جهان اعمال شده و موفق بوده، در این شرایط بحرانی اعمال کنیم. گویی این گروه از اقتصاد خوانده‌ها، چیزی به جز قیمت را نفهمیدند و هیچ متغیری بجز قیمت را در اقتصاد نمی‌شناسند که تاثیرگذار باشد. 

افقه با اشاره به عملکرد وزیر اقتصاد گفت: آقای وزیر اقتصاد هم عضو همین گروه است و متاسفانه سال‌هاست که این سیاست‌های غلط را به اقتصاد پمپاژ می‌کنند و متاسفانه نمایندگان مجلس، دولت مردان و تصمیم گیران هم تحت تاثیر این گروه بودند. 

وی درباره سیاست جدید دولت درباره بنزین ادامه داد: دولت به دنبال منابع درآمدی است و بهانه دولت برای افزایش نرخ بنزین این بوده که مصرف بنزین  بالاست، بنابراین بنزین باید گران شود اما میزان مصرف بهانه است و اساسا عوامل متعدد دیگری به افزایش مصرف بنزین دامن زدند اما نمی‌دانیم چرا اقتصادخوانده‌ها بر آن عوامل توجهی ندارند و فقط قیمت را می‌بینند و می‌گویند برای اصلاح مصرف باید قیمت را افزایش دهیم. به عبارت دیگر، بی‌کفایتی‌های تصمیم‌گیری‌های گذشته و بی کفایتی های اداری را می‌خواهند از  سفره مردم برچینند بنابراین افزایش قیمت بنزین را در دستور کار قرار دادند. 

این کارشناس اقتصادی گفت: به خوبی می‌دانیم که افزایش نرخ بنزین به ۵٠٠٠ تومان تاثیر چندانی برای منابع درآمدی دولت ندارد و قصد دولت صرفا این بوده که  فضا را آماده کند برای افزایش نرخ به ارقام بالاتر و در نهایت بنزین را تک نرخی کند. چندین سال است که اصرار همین اقتصاد خوانده‌ها در دولت‌های قبلی و دولت فعلی بر افزایش قیمت بنزین بوده آن هم با همین دلیل واهی که مصرف بالاست یا قاچاق بنزین را تنها می‌توان با افزایش قیمت مدیریت کرد.  الان هم با سه نرخی کردن قصد دارد که تنش احتمالی با تک نرخی کردن قیمت و افزایش دوباره قیمت آن را خنثی کند. 

افقه درباره حذف تدریجی ارز ترجیحی تاکید کرد: متاسفانه برخی از مسئولان و اقتصاد خوانده‌ها تیشه به ریشه اقتصاد می‌زنند و در نهایت هم مردم هزینه بی‌کفایتی‌های سیاست گذاران را می‌دهند. می‌گویند ارز ترجیحی، رانت ایجاد می‌کند اما توجه ندارند که اگر آزاد شود این رانت از وارد کننده به صادرکننده منتقل می‌شود. ادعا می کنند اگر قیمت ارز صادرکننده بالا باشد ارز را  به کشور برمی‌گرداند اما متاسفانه متوجه نیستند یا اینکه خودشان را به غفلت می‌زنند که یکی از انگیزه‌ها یا عوامل که ارز وارد کشور شود بالا بودن قیمت است اما عامل اصلی که باعث می‌شود ارز  وارد کشور نشود تنشی است که در منطقه وجود دارد و تهدیداتی که بر فضای سیاسی کشور حاکم است باعث شده ارز به کشور برنگردد. 

وی افزود: حتی اگر قیمت ارز به  ٣٠٠ هزار تومان هم برسد باز هم صادر کننده ارز را وارد کشور نمی‌کنند به دلیل اینکه با توجه به شرایط موجود نگران آینده است. بنابراین با این تصمیم دولت رانت را از یک گروه حذف می‌کند و به گروه دیگری می‌دهد. 

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه رانت نه تنها بد نیست بلکه یک سیاست ضروری است برای کاهش نابرابری، اظهار داشت: باید این رانت به مردم و توده مردم برسد اما به دلیل بی‌کفایتی‌ها و فساد و عدم نظارت، این رانت در اجرا به دست گروه خاصی می‌رسد. حالا چون یک عده خاصی کاملا شناخته شده از این ارز ترجیحی سوء استفاده می‌کنند، دولت می‌خواهد ۸۶ میلیون نفر  را با افزایش قیمت جریمه و تنبیه بکند. 

افقه ادامه داد: دولت می‌گوید ارز نداریم و چاره‌ای برای اجرای آنی سیاست نداریم اما باید از قبل جلوی این شرایط را می‌گرفت و امروز که نفت را با ٢٠ درصد تخفیف می‌فروشد و ارز آن هم به کشور برنمی‌گردد و با منابع ارزی در اختیار ندارد، نسبت به اجرای این سیاست‌ها تصمیم گرفته‌ است. 

وی تاکید کرد: از سوی دیگر دولت هر سال هزینه‌های زائد خود را افزایش می‌دهد و این هزینه‌ها را هم به مردم تحمیل می‌کند و برای جبران این هزینه‌ها می‌خواهند مردم را تحت فشار قرار دهند در حالیکه مردم در چند ساله گذشته تورم بالای ٣٠ درصد را تحمل می‌کنند و هر سال به هزینه‌های مردم ٣٠ درصد اضافه می‌شود و هر سال نارضایتی مردم بیشتر می‌شود و این رویه حتما تبعات اجتماعی خواهد داشت.