فرهاد غنیزاده در گفتگو با ایلنا:
فناوری ذخیرهسازی و تکنولوژی مخابرات دو بال تحول آینده دنیای سخت افزار است
هنوز در ایران تجهیزات دیجیتال را «کالای لوکس» میدانند
مدیرعامل شرکت «حافظه طلایی ایستا»، از مسیر ۳۶ ساله فعالیت این مجموعه در حوزه واردات، پخش و خدمات پس از فروش تجهیزات دیجیتال و IT گفت و تأکید کرد: آینده فناوری بر محور ذخیرهسازی داده و مخابرات میچرخد؛ اما هنوز در ساختار تصمیمگیری کشور، اهمیت واقعی دیجیتال درک نشده و بسیاری از کالاهای این حوزه «لوکس» تلقی میشوند.
فرهاد غنیزاده، مدیرعامل شرکت «حافظه طلایی ایستا»، در گفتگو با خبرگزاری ایلنا در ابتدا با تشریح پیشینه فعالیت خود اظهار کرد: فعالیت ما بهصورت خانوادگی از سال ۱۳۶۷ آغاز شد، اولین شرکت با ما در حوزه صدا و تصویر فعالیت میکرد و ما برندهایی مانند snazio و Pinnacleرا وارد بازار ایران کردیم؛ برندهایی که در آن دوره برای فعالان حوزه صوت، تصویر و فیلمسازی دیجیتال بسیار جذاب و تازه بودند.
وی افزود: در آن مقطع، ما استودیوهای مکانیکال را به استودیوهای دیجیتال تبدیل میکردیم و واردات قطعات از کشورهای جنوب شرقی آسیا مانند سنگاپور، تایوان و کره انجام میشد. پس از واردات، پخش، توزیع و خدمات پس از فروش را نیز بر عهده داشتیم.
تمرکز بر حافظه؛ انتخابی که آینده را تغییر داد
مدیرعامل گروه شرکتهای حافظه طلایی ایستا ادامه داد: با گذشت زمان تمرکز شرکت به سمت فناوری ذخیرهسازی رفت و ما معتقد بودیم فناوری آینده در دو مسیر حرکت میکند؛ مخابرات و ذخیره اطلاعات. از همان زمان واردات هاردهای کانر، کوانتوم، سپس سیگیت، وسترن دیجیتال و توشیبا را آغاز کردیم و در این حوزه تجربه عمیقی شکل گرفت.
او در ادامه گفت: بنده تا سال ۸۶ در ایمانتک بهعنوان هیئت مدیره و مدیر بازرگانی خارجی حضور داشتم و سپس فعالیت مستقل شرکت خودمان را آغاز کردیم. تمرکز اصلی ما بر روی انواع حافظهها قرار گرفت؛ از فلشدرایو و USB گرفته تا SSD، هارد و همچنین برد سرور و تجهیزات موبایل اکسسوری.
همکاری با برندهای معتبر جهانی
غنیزاده با اشاره به گستره فعالیت این شرکت توضیح داد: در حوزه لوازم جانبی موبایل، همکاری با برند Anker شکل گرفت. Anker یک شرکت چینی ـ آمریکایی است که در آمریکای شمالی یکی از بزرگترین برندها بهشمار میرود و فروش آن در سال ۲۰۲۴ گلوبال حدود ۲/۴ میلیارد دلار بوده است.»
وی افزود: این برند کارخانه مستقلی ندارد اما با چند تولیدکننده بزرگ همکاری میکند، از جمله؛ Anker پاوربانک و شارژ،Soundcore صدا، Eufy خانه هوشمند، Nebula پروژکتور و AnkerMake پرینتر سه بعدی و با تمامی اسامی بالا در تحقیق و توسعه آن کمک و کنترل کیفیت را به صورت مستقل انجام میدهند و گروه شرکتهای ایستا اکنون واردات، پخش، خدمات و گارانتی محصولات Anker را در ایران بر عهده داریم.
ورود به دنیای هوش مصنوعی و استارتاپها
مدیرعامل شرکت حافظه طلایی ایستا، در ادامه گفت: این شرکت از سال ۱۳۹۷ تصمیم گرفت در حوزه استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و هوش مصنوعی سرمایهگذاری جدی انجام دهد. امروز حدود ۲۰۰ نفر فقط در چند مجموعه استارتاپی ما مشغول هستند و چند تیم از نخبگان المپیادی و فارغالتحصیلان دانشگاههای شریف و امیرکبیر در این حوزه کار میکنند.
وی افزود: یکی از شاخصترین نمونهها شرکت Quera است که اکنون بیش از ۱.۱ میلیون دانشآموز و دانشجو دارد. این مجموعه در حوزه آموزش برنامهنویسی و مهارتآموزی و کد نویسی، بدون رقیب در ایران فعالیت میکند و در بسیاری از دانشگاهها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین شرکت دانشبنیان ما بهترین نام را دارد و به شما کمک میکند تا بهترین کسبوکارهای فعال در منطقه مورد نظر خود را به سادگی پیدا کنید تا هم در زمان خود صرفهجویی کنید و هم تجربه لذتبخش خرید را داشته باشید.
ارائه خدمات به بخشخصوصی و سازمانها
مدیرعامل حافظه طلایی ایستا تأکید کرد: ساختار ما کاملاً خصوصی است و هیچ وابستگی سیاسی نداریم. ما با سازمانها و نهادهای مختلف همکاری داریم، اما صرفاً در قالب فروش محصول یا ارائه خدمات حدود ۳۰۰ نماینده در سراسر کشور داریم که ۱۴۰ مورد از آنها بهصورت هفتگی از ما خرید میکنند.
او اضافه کرد: به دلیل عرضه کالاهای راهبردی مانند هارد، سرور و بردهای تخصصی، درخواستهای زیادی از بخش دولتی داریم، اما هیچوقت وابستگی یا بدهبستان سیاسی نداشتهایم و این یکی از رموز موفقیت ماست.
هنوز دیجیتال را «لوکس» میدانند
غنیزاده در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به چالش بزرگ این روزهای حوزه فعالیتش اظهار کرد: مهمترین مانع پذیرش فناوری دیجیتال در سازمانهای ایرانی این است که هنوز اهمیت واقعی آن شناخته نشده است. در فرآیند تخصیص ارز، بسیاری از کالاهای دیجیتال را لوکس و لاکچری تلقی میکنند؛ در حالی که همین فناوری ابزار اصلی مدیریت، نظارت و کنترل در بسیاری از نهادهای کشور است.
او با اشاره به هزینههای گمرکی افزود: به عنوان مثال؛ واردات SSD و فلش نه حجیم است نه وزین، اما ۴درصد حقوق گمرکی، ۱۰ درصد ارزش افزوده و ۶ درصد عوارض فرهنگی از آن گرفته میشود؛ در مجموع ۲۰ درصد. ما اعلام کردیم که این کالاها جزو ابزارهای آموزشی هستند و باید یارانه فرهنگی دریافت کنند، نه اینکه ۶ درصد اضافه هم از آنها گرفته شود.
بیتوجهی سیاستگذاران به نقش حیاتی فناوری دیجیتال
غنیزاده در ادامه با انتقاد از ضعف نگاه سیاستگذاران به اهمیت زیرساختهای دیجیتال اظهار کرد: افرادی که قانون مینویسند و شرایط را تعیین میکنند، درک درستی از فرهنگ و جایگاه حوزه دیجیتال در ارتقای علمی کشور ندارند. با این وضعیت، استارتاپها در شرایط عدمقطعیت اقتصادی چگونه میتوانند مدل پایدار تولید ایجاد کنند؟ نمیتوانند؛ قطعاً نمیتوانند، شرایط برای آنها بسیار دشوار است.
وی افزود: در دوره جنگ ۱۲ روزه و حتی یک ماه پس از آن، در بخش آموزش تقریباً هیچ کاری انجام نمیشد به دلیل اینکه عملاً اینترنت از کار افتاده بود. حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ نفر در آن مجموعه تنها در صورتی میتوانستند فعالیت کنند که دسترسیشان به اینترنت برقرار باشد. بنابراین کوچکترین اختلال، کل مجموعه را از کار میاندازد.
استارتاپها ایده دارند، اما ابزار اجرای ایده از آنها گرفته میشود
مدیرعامل حافظه طلایی ایستا با توضیح تفاوت استارتاپها با شرکتهای تجاری سنتی اظهار کرد: شرکتهای دانشبنیان و استارتاپی، ایده خلق میکنند و باید بتوانند آن را به محصول تبدیل کنند. این کار نیاز به سازوکار، سختافزار، دسترسی پایدار، زمان و فضای مناسب دارد. درست است که ارزبری مستقیم ندارند، اما اگر ساختار مناسب در اختیارشان نباشد، ایده تبدیل به محصول نمیشود.
او توضیح داد: در پروژههای پیچیدهتر که نیاز به Render یا قدرت پردازشی بالا وجود دارد، نیاز به قطعات تخصصی است که باید از خارج وارد شود. وقتی ثبت سفارش انجام نمیشود یا اجازه واردات نمیدهند، همانجا روند توسعه ایده متوقف میشود. نبود تسهیلگری عملاً دست شرکتهای استارتاپی را میبندد.
انحصار در بازار آیتی
غنیزاده درباره علت شکلگیری انحصار در بازار آیتی گفت: اگر درباره ایران صحبت میکنیم، این سؤال تا سال گذشته معنا داشت؛ تا سال گذشته در حوزه موبایل، مخابرات و حتی آیتی، انحصارهایی وجود داشت. اما امروز همه زمینگیر شدهاند؛ فرقی نمیکند دولتی باشند، خصوصی یا هر جریان سیاسی دیگر.
وی ادامه داد: ارائه هر نوع خدمت، چه در حوزه سختافزار و چه واردات، نیازمند ارز است و میبایستی وزارت صمت، بانک مرکزی و وزارت ارتباطات در کنار هم هماهنگ باشند. اما این روزها که تخصیص ارز تا ۲۸۰ روز طول میکشد. اولویتها مرتب تغییر میکند، نوع ارز دائماً عوض میشود و ما در ۲۰ سال اخیر حدود ۱۴ یا ۱۵ نوع ارز با اسامی مختلف توسط دولت داشتهایم.
مسیرهای قانونی بسته شده است
مدیرعامل این شرکت با اشاره به سردرگمی فعالان آیتی افزود: ارز نیمایی حذف شده است و شش ماه است که جلوی آن را گرفتهاند. امروز واردکننده حتی با هر ارز صادراتی هم نمیتواند هر کالایی وارداتی آتی خود را بیاورد. آنقدر پازل و مانع ایجاد شده که خود قانونگذار هم در بسیاری از موارد نمیداند چه اتفاقی افتاده است.
او تأکید کرد: وقتی ورود قانونی یک کالا مسدود میشود اما نیاز بازار وجود دارد، مسیر غیرگمرکی شکل میگیرد. نمیگویم قاچاق؛ اما وقتی مسیر قانونی را دولت بسته باشد، فعال اقتصادی مجبور است از مسیر دیگری اقدام کند.
مسئله تخصیص ارز و نگاه اشتباه به کالای IT
غنیزاده با انتقاد از سیاستهای بانک مرکزی در تخصیص ارز اظهار کرد: یکی از مشکلات جدی فعالان IT این است که دولت بسیاری از کالاهای فناوری را «لوکس» میبیند، در حالیکه به عقیده بنده این نگاه اشتباه است.
وی افزود: دانشجویی که در دانشگاه صنعتی شریف هوش مصنوعی میخواند، برای کارش نیاز به یک سیستم مناسب دارد. این کجایش کالای لوکس است؟ کالای لوکس برای کسی است که میخواهد ویترین سوپرمارکتش را با مانیتور اپل پر کند، نه برای دانشجو و متخصص و این یک مشکل اساسی است.
او توضیح داد: برخلاف تصور دولت، شرکتهای حوزه IT اساساً «خدماتی» هستند و ماهیت لوکس ندارند؛ اما با اینحال در تخصیص ارز نادیده گرفته میشوند.
غنیزاده افزود: «ما هیچ ارزی از دولت نمیخواهیم. میگوییم اجازه دهید خودمان با هزینه شخصی، بدون انتقال ارز وارد کنیم.
چرایی مقاومت دولت در پذیرش واردات بدون انتقال ارز
مدیرعامل حافظه طلایی ایستا اظهار کرد: با وجود اینکه فعالیت ما شفاف است، دولت باز هم واردات بدون انتقال ارز را نمیپذیرد. فقط میگوید باید تخصیص بانک مرکزی داشته باشید تا تقاضا ایجاد نشود و قیمت دلار بالا نرود.
او ادامه داد: سه سال قبل در جلسات وزارت صمت میگفتند ۱۲۰ میلیارد دلار پول دست مردم است و این نشان میدهد مردم به دولت بیاعتمادند و ذخیره ارز و طلا در خانهها یکی از عوامل تورم است.
غنیزاده در پاسخ به این پرسش که چرا برخی مشتریان پس از خرید، در صورت نبود پیگیری، به سمت رقباء میروند، بیان کرد: بازار IT گسترده است اما اصل ما، کیفیت است. ما همیشه سراغ کالاهایی رفتیم که کیفیت بالاتری دارند؛ حتی اگر هزینه خریدشان برای ما بیشتر باشد.
او افزود: برای ایجاد اعتماد، خدمات پس از فروش واقعی ارائه میدهیم. تمام مشخصات فنی را ترجمه کردهایم، کلیپهای آموزشی ساختهایم و حتی در موارد ساده مثل Pair کردن اسپیکرها مشتری را راهنمایی میکنیم تا مسائل تخصصی و کاربدی محصولات حرفه ای. اگر این کار را نکنیم، مشتری طبیعتاً به سمت رقیب میرود.
برداشت اشتباه از مفهوم حمایت از تولید
غنیزاده با اشاره به بیتوجهی به شعار سال اظهار کرد: وزارت صمت برداشت نادرستی از مفهوم «حمایت از تولید» دارد. چهار سال است روی کلمه تولید تأکید میشود، اما در عمل پروانههای بهرهبرداری به شرکتهایی داده میشود که توان تولید واقعی ندارند. به عنوان مثال؛ برخی شرکتها ادعا میکنند ماهیانه ۵۰ یا ۲۰۰ هزار دستگاه مودم تولید میکنند، درحالیکه نه تکنولوژیاش تمامی مدلهای حرفهای را تولید میکند و نه ظرفیتش را برای رقابت در بازار جهانی دارد و فلذا برای سایر مصرف کنندگان و واردکنندگان این محصولات که تولید نمیشوند را دچار مشکل واردات میکند.
او افزود: وقتی تولیدکننده واقعی نداریم، بازار پر از کالای قاچاق میشود و بعد تعزیرات و پلیس امنیت باید وارد شوند، این چرخه اشتباه است.
وی در ادامه اظهار کرد: بزرگترین معضل ما قانونگذاری است چرا که قوانینی مینویسد که در اکثر موارد اصلاً کارشناسی نشدهاند. شخصی که از بخشخصوصی، اتحادیهها یا انجمن تخصصی صنف خود و یا شرکتهای قدیمی نظری نمیگیرد، نتیجهاش همین شرایط فعلی میشود.
او افزود:در گروههای تخصصی مانند؛ اتاق بازرگانی ایران یا کارگروه رفع موانع تولید، بارها مطرح کردهایم که قبل از تصویب هر قانونی باید با فعالان همان حوزه مورد بررسی قرار گیرد؛ اما عملاً هیچ اتفاقی نمیفتد.
سردرگمی فعالان IT با قوانین جدید
غنیزاده در ادامه اظهار کرد: هماکنون بسیاری از شرکتها ثبت سفارش دادهاند اما ۲۸۰ تا ۳۰۰ روز است که در صف تخصیص ارز ماندهاند. وقتی دلیل آنرا میپرسیم، پاسخی داده نمیشود. اما اگر ارزی نیست، اجازه دهید بدون انتقال ارز کالا را وارد کنیم.
او افزود: به عنوان مثال؛ سیستم ملوانی که در زمان جنگ کاربردی بود، امروز تبدیل به واردات اکثر تجار شده است و منبع قاچاق و جریمههای بعدی توسط دولت برای بازرگانان شده است هر چند دولت ابتدا مجوز آنرا میدهد، اما پس از آن همان موضوع را مبنای جرمانگاری واردات قرار میدهد.
مدیرعامل شرکت حافظه طلایی ایستا در ادامه توضیح داد: مشکل این است که دولت آیندهنگری ندارد. بخشنامههایی صادر میشود که سه ماه بعد نقضش میکنند. نتیجهاش این است که نه واردکننده تکلیفش را میداند، نه تولیدکننده پیشبینی درستی دارد.
قوانین بازدارنده و غیرمنطقی
غنیزاده در پایان اظهار کرد: این قوانین وضع شده و دست و پاگیر در حوزه فعالیت ما مثل این است که شما در یک جاده امن با سرعت مطمئن رانندگی کنید، پلیس شما را نگه دارد، بگوید همه مدارک درست است اما چون "بد جا ایستادی" جریمهات میکنم. یعنی خودشان متوقف میکنند و بعد شما را جریمه میکنند.
او افزود: این مسئله یا نادانی است یا سیاستگذاری اشتباه. نتیجهاش این میشود که دولت با نگاه کوتاهمدت، چالش ایجاد میکند و بخش خصوصی را از فعالیت سالم دور میکند.