در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
همکاری گازی با روسیه به سرانجام می‌رسد؟
یک کارشناس حوزه انرژی گفت: واردات گاز از روسیه می‌تواند کمک کند تا نیازهای داخلی را در مواقعی که تولید داخلی کافی نیست، تأمین کنیم. اما یکی از چالش‌های اصلی، هزینه‌های بالای ساخت و توسعه زیرساخت‌های لازم برای انتقال گاز است، همچنین، مسائل سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی احتمالا بر این پروژه تأثیر بگذارند.
محمود خاقانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی واردات گاز از روسیه از مسیر آذربایجان اظهار داشت: واردات گاز از روسیه به ایران موضوعی است که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. هر دو کشور دارای منابع غنی گاز طبیعی هستند و از نظر جغرافیایی در منطقه‌ای قرار دارند که امکان انتقال گاز را تسهیل می‌کند.
وی با اشاره به نیاز به توسعه زیرساخت‌های جدید مانند خطوط لوله و ترمینال‌های گاز برای انتقال گاز از روسیه به ایران، افزود: واردات گاز از روسیه می‌تواند کمک کند تا نیازهای داخلی را در مواقعی که تولید داخلی کافی نیست، تأمین کنیم. اما یکی از چالش‌های اصلی، هزینه‌های بالای ساخت و توسعه زیرساخت‌های لازم برای انتقال گاز است، همچنین، مسائل سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی ممکن است بر این پروژه تأثیر بگذارند.
این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه با توجه به افزایش تقاضای جهانی برای انرژی، همکاری بین روسیه و ایران در حوزه گاز می‌تواند نقش مهمی در تأمین انرژی منطقه و جهان ایفا کند، گفت: این همکاری می‌تواند به عنوان مدلی برای سایر کشورهای دارای منابع گازی باشد تا از طریق همکاری‌های مشترک، منافع خود را به حداکثر برسانند. اما در عین حال باید در نظر داشته باشیم که روسیه در دنیای گاز همیشه ایران را رقیب خودش می‌داند. شاهدیم خط لوله صادرات گاز ایران به پاکستان که بنا بود ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز به این کشور و هند انتقال داده شود ما آن زمان بیش از یک میلیارد دلار هزینه کردیم اما با فشار سیاسی همچنان معلق مانده است.
وی درباره انتقال از مسیر خزر نیز تصریح کرد: اگر بخواهیم از طول خزر و از زیر دریا خط لوله احداث و گاز را به ایران منتقل کنیم، نیز پروژه‌ای گران است زیرا در شمال خزر عمق آب کم است و حداکثر به ۵۰ متر می‌رسد و آب در این منطقه در فصل زمستان دچار یخ‌زدگی می‌شود و هرچه به عمق و سمت ایران نزدیک می‌شویم عمق دریاچه بیشتر می‌شود بنابراین اجرای خط لوله در این مسیر ناهموار شدنی اما بسیار سخت، صعب‌العبور و پرهزینه است نتیجه اینکه اجرای خط لوله گاز از طول خزر از نظر فنی و اقتصادی مورد سوال است.
خاقانی در ادامه بیان داشت: ما در منابع شاه‌دنیز ۱۰ درصد شریک هستیم، در دولت هفتم، هشتم و دوازدهم مذاکراتی صورت گرفته بود که که خودمان از این ذخایر برداشت داشته باشیم، زمان قبل از انقلاب یک خط لوله به شوروی سابق کشیده شد و گاز ایران به شوروی می‌رفت و حق حسابی که رژیم پهلوی به شوروی پرداخت می‌کرد که به توده‌ای و چریک‌های اقلیت و اکثریت کمک نشود و یا فولاد ذوب آهن اصفهان ساخته شود آن زمان بین امریکا شوروی سابق توافق شده بود که در ایران رفاقت اقتصادی داشته باشند.
وی گفت: وقتی نخجوان با بحران انرژی مواجه بود طرحی به نام انرژی برای صلح تعریف کردیم که بین آذربایجان و ارمنستان صلح برقرار شود؛ این خط را برعکس کردیم یعنی به جای اینکه گاز از مسیر ایران به آذربایجان برود از آذربایجان به ایران برسد و درصدی را به عنوان ترانزیت برداشت کرده و از گاز ایران به نخجوان بفرستیم یعنی معاوضه گاز با گاز صورت گرفته و دلار هم نقشی نداشت.
این کارشناس حوزه انرژی گفت: روسیه هم در شاه‌دنیز شریک است، ما می‌توانیم ۱۰ درصد خودمان و سهم روسیه و مقداری از سهم آذربایجان را نیز خریداری کرده و به ایران انتقال دهیم اما به نظر می‌رسد که آذربایجان و روسیه این کار را نمی‌کنند چون گاز را از مسیر قفقاز جنوبی، گرجستان و ترکیه به اروپا فروخته‌اند بنابراین این پروژه میسر نیست، سناریوی بعدی اینکه روسیه همچنان با توجه به نفوذ گازی در ترکمنستان از سهم ترکمنستان دریافت کند که این مسیر هم شرایط مناسب نیست چون چین در تولید گاز ترکمن‌ها سرمایه‌گذاری کرده و بدنبال این هستند خط لوله ترکمنستان- افغانستان-پاکستان تا هند را اجرا کند.
به گفته وی؛ خطوط لوله آذربایجان نیز کاملا اشباع و دنبال این است که گاز ترکمنستان را هم دریافت کند، در این شرایط تنها راه ما اینکه باید در صنعت انرژی برنامه میان‌مدت و بلندمدت تعریف کنیم و همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد دیپلماسی انرژی هسته‌ای قرار ندهیم.
