در گفت‌وگو با ایلنا تشریح شد:
همکاری نفتی ایران و آذربایجان؛ از مانع‌تراشی فرامنطقه‌ای تا نبود رژیم حقوقی خزر
یک کارشناس حوزه انرژی و قفقاز گفت: علاوه بر مباحث مربوط به رژیم حقوقی خزر باتوجه به شرایط بحرانی منطقه و ظهور طالبان، داعش، جنگ اوکراین، قره‌باغ و اختلافات منطقه‌ای توجهات بیشتر به خاورمیانه معطوف شده ضمن اینکه مباحث هسته‌ای ایران هم مزید بر علت شده که به مباحث انرژی خزر کمتر پرداخته شده و این فرصتی شده کشورهای منطقه مثل ترکمنستان، روسیه و آذربایجان بیشترین منفعت را داشته باشند.
میرقاسم مومنی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با اشاره به لزوم همکاری ایران و آذربایجان در حوزه انرژی اظهار داشت: باتوجه به نقش جمهوری آذربایجان به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه و مرزهای زمینی و دریایی که از شمال غرب با این کشور داریم. همچنین باتوجه به سوابق تاریخی، فرهنگی و تاریخ تمدن مشترک، روابط دو کشور بسیار اهمیت دارد، این کشور در طول سال‌های گذشته نقش مهمی در تحولات منطقه‌ای داشته است و دولت‌های دو کشور از سال 1991 و زمان استقلال جمهوری آذربایجان روابط حسنه‌ای از جنبه سیاسی داشته‌اند. از نظر اقتصادی هم دو کشور در خصوص نفت و گاز، ریل و کشاورزی و صادرات و واردات مراوده داشته‌اند اما در عین حال کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز در روابط دو کشور تاثیرگذار بوده‌اند.
وی افزود: سیاست خارجی ایران همیشه بر اساس صلح بوده اما برخی کشورهای اروپایی، امریکا و رژیم صهیونیستی با اعمال نفوذ و استفاده از پتانسیل‌های سیاسی و منطقه‌ای سعی در ایجاد تنش در روابط دو کشور داشته‌اند، ما در این کشور یک رقیب تجاری، فرهنگی و سیاسی به نام ترکیه داریم که با شعارهای قومی‌گری سعی داشت آذربایجان را از ایران دور کند، رژیم صهیونیستی هم با وعده کمک‌های نظامی، کشاورزی و امنیتی سعی داشت مناسبات خود را توسعه دهد، امریکا و اروپا هم به خاطر نفت و نقش ژئوپلیتیک این کشور سعی داشتند حوزه روابط ایران و آذربایجان را محدود کنند، اینها نشان می‌دهد خیلی از کشورها و جریانات سیاسی تمایل ندارند روابط دو کشور علیرغم وجود مشترکات بالقوه و بالفعل زیاد توسعه یابد.
این کارشناس حوزه انرژی و قفقاز تصریح کرد: ما از گذشته در حوزه انرژی با این کشور همکاری داشته‌ایم، از جمله نفت این کشور را به نخجوان و یا ترکیه سواپ و یا ترانزیت می‌کردیم. در حال حاضر نیز در حوزه نفت و گاز خزر و رژیم حقوقی و استفاده از منابع بستر خزر با هم همکاری و مذاکراتی داشته‌ایم، اما مسئله اینکه وضعیت فعلی منطقه از یک طرف علیرغم اینکه جنگ قره‌باغ بین آذربایجان و ارمنستان به پایان رسیده، هنوز به صلح نرسیده‌اند و در نتیجه حضور کشورهای خارجی در منطقه و مرزهای ایران مشکلاتی ایجاد می‌کند و متاسفانه جریانات فکری جدایی‌طلب از شرایط منطقه سوءاستفاده کرده و سعی در ایجاد تشنج در منطقه دارند. مسئله دیگر حضور دولت‌ها و گروه‌های تجزیه‌طلب در منطقه جهت ایجاد ناامنی است، همچنین گروه‌های تروریستی، داعش و حضور رژیم صهیونیستی در خزر یک خط قرمز است که لازم است با همکاری دوجانبه از بین برود.
وی تاکید کرد: مسئله خزر و رژیم حقوقی آن و گروه‌های تروریستی از جمله موضوعات دو کشور است که توسعه روابط دوجانبه و رفع برخی از سوءتفاهمات می‌تواند به حل این موضوعات کمک کند. در شرایط فعلی مذاکرات دو کشور می‌تواند نتایج خوبی در پی داشته باشد و ماحصل آن می‌تواند منجر به این شود که ایران به دستاوردهای خوبی برسد و آذربایجان هم می‌تواند از این فرصت استفاده کرده و از پتانسیل‌های اقتصادی، سیاسی و منطقه‌ای ایران استفاده کند و خط ریل شمال به جنوب برای رسیدن به آب‌های خلیج فارس و عمان از مسیر ایران هم به توسعه بازرگانی دو کشور کمک می‌کند.
مومنی در ادامه با اشاره به همکاری دو کشور در حوزه انرژی بیان داشت: هنوز رژیم حقوقی خزر مشخص نیست و در زمینه بهره‌برداری از ذخایر نفت و گاز بستر یک تفاهمنامه وجود ندارد و خط‌کشی‌ها انجام نشده، هر دو کشور سکوهای نفتی خود را احداث کرده و برداشت دارند، اما قانون مشخصی نداشته که این منجر به تقابل و تعارض منافع شده و اختلافاتی بوجود می‌آید.
وی همچنین خاطرنشان کرد: علاوه بر مباحث مربوط به رژیم حقوقی خزر باتوجه به شرایط بحرانی منطقه و ظهور طالبان، داعش، جنگ اوکراین، قره‌باغ و اختلافات منطقه‌ای توجهات بیشتر به خاورمیانه معطوف شده ضمن اینکه مباحث هسته‌ای ایران هم مزید بر علت شده که به مباحث انرژی خزر کمتر پرداخته شده و این فرصتی شده کشورهای منطقه مثل ترکمنستان، روسیه و آذربایجان بیشترین منفعت را داشته باشند و با عقد قراردادهای دوجانبه و یا چندجانبه به منافع مشترک مهمی برسند. در هر حال ایران به خاطر تحریم و نبود سیاست مشخص در حوزه خزر به منافع کمتری از این منطقه رسیده در حالی که خزر می‌تواند پایگاه مهمی برای کشور ما جهت توسعه مناسبات انرژی، سیاسی و امنیتی منطقه باشد.
