معاون وزارت جهاد کشاورزی:
بخش کشاورزی با وجود چالش‌های متعدد توانسته مسیر توسعه را ادامه دهد / یکی از چالش‌های جدی بخش کشاورزی رعایت نکردن الگوی کشت است
استاندار مرکزی: آسیب‌های جدی به بخش کشاورزی به دلیل خشکسالی
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: بخش کشاورزی کشور با وجود چالش‌های متعدد از جمله خشکسالی، ناترازی‌های مالی و مشکلات نهاده‌ها، توانسته با استفاده از روش‌های نوین تأمین منابع مالی و حمایت نمایندگان مجلس، مسیر توسعه را ادامه دهد. خشکسالی، تأمین منابع مالی، نهاده‌های زراعی و دامی و مشکل تأمین کالاهای اساسی برای بازار محصولات کشاورزی از جمله مسائل اصلی کشور است که باید با برنامه‌ریزی دقیق مدیریت شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، احمد فتحی در جلسه بررسی وضعیت کشاورزی استان مرکزی که در حاشیه آغاز به کار هجدهمین نمایشگاه تخصصی کشاورزی در اراک برگزار شد، افزود: با وجود تمامی مشکلات، بخش کشاورزی کشور ظرفیت‌های بالایی دارد و با حمایت نمایندگان مجلس، مدیران استانی و سرمایه‌گذاران، می‌توان بر چالش‌ها غلبه کرد و مسیر توسعه پایدار را ادامه داد. در بخش آبیاری تحت فشار و سامانه‌های نوین آبیاری، وزارت جهاد کشاورزی متعهد به تأمین منابع است.
وی به موضوع رعایت نکردن الگوی کشت از سوی برخی کشاورزان به عنوان یک چالش اساسی در این حوزه اشاره کرده و در این خصوص ادامه داد: یکی از چالش‌های جدی بخش کشاورزی، رعایت نکردن الگوی کشت توسط برخی کشاورزان است که موجب بی‌نظمی در بازار می‌شود. در این راستا باید مشوق‌ها برای کشاورزانی که الگو را رعایت می‌کنند افزایش یابد و کسانی که بی‌توجهی می‌کنند از خدمات محروم شوند تا نظم در بازار برقرار شود.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی به حوزه صادرات در بخش کشاورزی اشاره کرده و اظهار داشت: در بخش صادرات با پیگیری‌های این وزارتخانه و مکاتبه با رئیس‌جمهور، اختیار صدور مجوز صادرات محصولات کشاورزی به وزارتخانه واگذار شده و این اقدام می‌تواند روند صادرات را تسهیل کند. با وجود مشکلات ارزی و بدهی‌های گذشته، تأمین کالاهای اساسی بخش کشاورزی در دستور کار دولت قرار گرفته و به زودی فراوانی در بازار ایجاد خواهد شد.
فتحی به وضعیت ارزی کشور به خصوص در حوزه فرایندهای کشاورزی اشاره داشته و در این رابطه تصریح کرد: در بازه زمانی سال‌های اخیر میزان ارز تخصیصی برای بخش کشاورزی کاهش یافته، اما نیاز واردات کالاهایی مانند ذرت، جو و برنج افزایش پیدا کرده است. وزارت جهاد کشاورزی با ثبت سفارش بیشتر توانسته کالاهای اساسی را در بنادر شمال و جنوب کشور ذخیره کند و هم‌اکنون حدود 4 میلیون تن کالا در انتظار تخصیص ارز قرار دارد.
وی به موضوع بدهی‌های ارزی به تجار خارجی و در نتیجه آن ایجاد مشکلاتی در ترخیص کالاهای وارداتی اشاره کرده و در این خصوص بیان داشت: بدهی‌های ارزی گذشته به تجار و بازرگانان خارجی موجب شده روند ترخیص کالا با مشکل مواجه شود. اما در این راستا با پیگیری‌های رئیس‌جمهور و سران قوای 3 گانه کشور منابع لازم برای ترخیص کالاها تأمین شد و به زودی کالاهای وارداتی در حوزه کشاورزی وارد بازار خواهد شد.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی به موضوع نهاده‌های کشاورزی اشاره داشته و تأکید کرد: با وجود مشکلات ناشی از تصمیمات اقتصادی دولت و کاهش یارانه‌ها، بخشی از کود فسفات به میزان 300 هزار تن برای واردات آزاد کارسازی شده و تلاش شده است تا نیاز کشاورزان در این زمینه تأمین شود. در بازه زمانی 3 ماه اخیر بارگذاری نهاده‌ها در سامانه بازارگاه کاهش یافته و این موضوع موجب نارضایتی دامداران و مرغداران شده است.
فتحی ابراز داشت: با تصمیم دولت مقرر شد واردات نهاده‌ها از طریق شرکت پشتیبانی امور دام انجام شود تا عرضه به صورت مستقیم و شفاف صورت گیرد. در حوزه برنج نیز واردات از طریق شرکت بازرگانی دولتی ساماندهی شده و از این پس تحویل کالا به صورت متمرکز انجام خواهد شد. اختیار شبکه توزیع در استان‌ها به استانداران واگذار شده و انتظار می‌رود با مدیریت صحیح، نیاز بازارهای محلی به ویژه در کالاهای اساسی مانند برنج و گوشت تأمین شود.
وی به موضوع اوراق سپرده به عنوان یک ابزار جدید تأمین مالی اشاره داشته و اضافه کرد: سال جاری ناترازی‌های انرژی و مالی فشار زیادی بر بخش کشاورزی وارد کرده است، اما وزارت جهاد کشاورزی با استفاده از ابزارهای جدید تأمین مالی از جمله انتشار اوراق سپرده توانسته منابع قابل توجهی جذب کند. تاکنون 500 هزار میلیارد ریال اوراق اختصاص یافته و بیش 550 هزار میلیارد ریال معرفی شده که نشان‌دهنده استقبال بخش کشاورزی از این روش نوین است.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی به نرخ سودی که اوراق سپرده در حوزه کشاورزی با خود به همراه دارد اشاره کرده و گفت: نرخ سود این اوراق 31 درصد است و با وجود بالا بودن نرخ، کشاورزان به دلیل شرایط تورمی کشور توانسته‌اند از این منابع استفاده کنند. ذکر این نکته ضروری است که اشخاص حقیقی امکان استفاده از این منابع را ندارند، اما شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران می‌توانند از این فرصت بهره‌مند شوند.
فتحی افزود: برگزاری این نشست در کنار نمایشگاه توانمندی‌های کشاورزی فرصتی ارزشمند برای ارتباط مستقیم میان بهره‌برداران و مدیران بخش کشاورزی فراهم کرده و اهداف نمایشگاه را به صورت کامل محقق ساخته است. حضور 4 نماینده استان مرکزی در کمیسیون کشاورزی مجلس کمک بزرگی به بخش کشاورزی است و انتقادات و درخواست‌های منطقی آنان در فضای تفاهم، زمینه‌ساز رفع مشکلات خواهد بود.
آسیب‌های جدی به بخش کشاورزی به دلیل خشکسالی
استاندار مرکزی نیز در این جلسه به مشکلات ناشی از خشکسالی و آسیب‌های جدی وارد شده به بخش کشاورزی این استان اشاره کرده و در این خصوص گفت: استفاده بهینه از منابع آب و توسعه سامانه‌های نوین آبیاری از اولویت‌های استان مرکزی است و انتظار می‌رود وزارتخانه‌های مرتبط توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند. این استان در بازه زمانی 2 دهه گذشته جزء استان‌هایی با بالاترین نرخ تورم در سبد مصرفی خانوار بوده است.
مهدی زندیه‌وکیلی به مشکلات تأمین کالاهای اساسی در استان مرکزی اشاره داشته و افزود: این استان به دلیل برخورداری از جمعیت کارگری و قشر متوسط، نیازمند توجه جدی در حوزه تأمین کالاهای اساسی مانند گوشت و برنج است. بر این اساس انتظار می‌رود تدابیر ویژه‌ای برای تأمین کالاهای اساسی در استان اتخاذ شود و اقدامات و فعالیت‌های اساسی و اصولی در این حوزه اجرایی گردد تا استان مرکزی در این حوزه با چالش مواجه نشود.
وی به جایگاه استان در حوزه صنعت و کشاورزی اشاره کرده و ادامه داد: استان مرکزی علاوه بر جایگاه صنعتی، در تولید محصولات استراتژیک کشاورزی نقش مهمی در امنیت غذایی کشور دارد و بسیاری از ماشین‌آلات کشاورزی و صنایع تبدیلی در این استان تولید می‌شود. این استان با وجود داشتن ظرفیت‌های صنعتی و کشاورزی، نیازمند توسعه زیرساخت‌های کشاورزی و بهره‌گیری از موقعیت ترانزیتی برای صادرات محصولات است.
استاندار مرکزی به موقعیت ترانزیتی این استان اشاره کرده و اظهار داشت: هیچ بار ترانزیتی از شمال به جنوب و شرق به غرب کشور بدون عبور از استان مرکزی جابه‌جا نمی‌شود. همین موقعیت استراتژیک، ظرفیت بزرگی برای ایجاد دهکده لجستیک در کنار فرودگاه بین‌المللی شهر اراک فراهم کرده است. بازرگانی این استان ظرفیت بالایی برای صادرات دارد و سال گذشته بیش از 1.6 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ثبت شد.
زندیه‌وکیلی تصریح کرد: استان مرکزی در زمینه گلخانه‌ها و صادرات محصولات گل و گیاه جایگاه ویژه‌ای دارد و محلات به عنوان قطب تولید گل و گیاه کشور، رتبه دوم صادراتی را کسب کرده است. همچنین استان مرکزی پنجمین استان در پرورش ماهی‌های سردابی محسوب می‌شود. همچنین یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاران حوزه لجستیک خاورمیانه برای اجرای این طرح اعلام آمادگی کرده و فرایندهای مطالعاتی آن آغاز شده است.
وی با اشاره به حضور رئیس‌جمهور و وزرای کشور و خارجه در جلسات مرتبط با دیپلماسی اقتصادی، بیان داشت: استان مرکزی آماده است با بهره‌گیری از ظرفیت‌های صنعتی، کشاورزی و لجستیکی خود، نقش پررنگ‌تری در تأمین کالاهای اساسی و صادرات محصولات کشاورزی ایفا کند. مراودات تجاری با کشورهای حوزه اورآسیا از جمله قزاقستان و ازبکستان برقرار است و می‌توان بخشی از نیازهای کالایی استان را از این مسیر تأمین کرد.
توجه به بخش کشاورزی تنها وظیفه قوه مجریه نیست
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس نیز در این جلسه به موضوعاتی از قبیل زمین‌خواری، تغییر کاربری اراضی و تخلفات حوزه آب اشاره کرده و گفت: توجه به بخش کشاورزی تنها وظیفه قوه مجریه نیست، بلکه قوه قضائیه نیز باید در موضوع زمین‌خواری، تغییر کاربری اراضی و تخلفات حوزه آب ورود جدی کند. در مجلس از تمام ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم تا مشکلات این حوزه‌ها پیگیری شود و دست سودجویان از منابع ملی کوتاه گردد.
نادرقلی ابراهیمی به ایجاد دهکده لجستیک ملی کشور در شهر اراک و پیگیری اجرای این پروژه اشاره داشته و افزود: مقدمات ایجاد مرکز لجستیک ملی کالاهای استراتژیک در اراک که کل منطقه مرکزی کشور را پوشش می‌دهد، انجام شده است. این پروژه با همکاری وزارت صمت مراحل مقدماتی خود را سپری کرده و قرار است کالاهای استراتژیک استان‌های منطقه مرکزی را پوشش دهد. از وزیر و استاندار استدعا داریم این پروژه را در اولویت ویژه قرار دهند.
وی سهم بخش کشاورزی در رشد اقتصادی کشور را مهم دانسته و ادامه داد: استان مرکزی در تولید محصولات کشاورزی هم ردیف صنعت می‌درخشد. 3 درصد از 8 درصد رشد اقتصادی کشور مربوط به کشاورزی است. در این راستا اگر منابع و تسهیلات ثابت و در گردش به موقع تأمین شود، قطعاً سهم 3 درصدی بخش کشاورزی از رشد اقتصادی 8 درصدی برنامه هفتم توسعه کشور محقق خواهد شد. در غیر این صورت، این هدف فقط روی کاغذ می‌ماند.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس به مهمترین مطالبات حوزه کشاورزی اشاره کرده و اظهار داشت: تأمین نهاده‌های کشاورزی و سوخت مهمترین مشکل است. در آستانه فصل کشت قرار داریم و اگر کود شیمیایی به موقع نرسد، تولیدات حوزه کشاورزی ضربه می‌خورد. سهمیه سوخت کشاورزی تا پایان پاییز تأمین شده، اما از زمستان احتمال کاهش 600 میلیون لیتری وجود دارد که به بخش کشاورزی لطمه سنگینی وارد می‌کند.
ابراهیمی به موضوع صادرات محصولات کشاورزی و چالش‌های موجود در این حوزه اشاره داشته و در این خصوص تصریح کرد: تغییرات نرخ ارز و محدودیت‌های ناگهانی، صادرکنندگان را دچار چالش‌های جدی کرده است. صادرات محصولات کشاورزی از مسیرهای جنوب، شمال‌غرب و شمال‌شرق کشور همواره با مشکلات بسیاری مواجه است. باید توجه ویژه‌ای به صادرات محصولات حوزه کشاورزی از این مسیرها داشته باشیم و چالش‌ها را برطرف سازیم.
وی به موضوع افزایش سهمیه کالاهای اساسی با ارز ترجیحی و همچنین توسعه روستابازارها با هدف رشد و توسعه اقتصاد محلی در مناطق روستایی اشاره کرده و بیان داشت: در این راستا خواستار افزایش سهمیه کالاهای اساسی با ارز ترجیحی و توجه ویژه به توسعه روستابازارها هستیم. ایجاد و تقویت روستابازارها برای حذف دلال و رساندن محصول مستقیم از کشاورز به مصرف‌کننده و همچنین توسعه اقتصاد محلی جوامع روستایی ضروری است.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس به تولید سرانه محصولات کشاورزی استان اشاره داشته و تأکید کرد: تولید سرانه محصولات کشاورزی استان مرکزی 3 تا 4 برابر میانگین کشوری است، اما تولید سرانه کالاهای اساسی در این استان کمتر از میانگین کشوری است. سهمیه برنج، روغن و شکر استان کفایت نمی‌کند. در این راستا انتظار می‌رود سهمیه کالاهای وارداتی تنظیم بازاری به طور کامل متناسب با نیاز استان افزایش یابد.
ابراهیمی ابراز داشت: استان مرکزی با ظرفیت‌های بالای تولید می‌تواند نقش پررنگ‌تری در حوزه کشاورزی و رشد اقتصادی این حوزه ایفا کند. 700 هزار میلیارد ریال منابع مالی به بانک کشاورزی تزریق شد تا نیازهای بخش کشاورزی استان مرکزی به تفکیک شهرستان‌ها تأمین شود. توافق قطعی برای تأمین منابع مورد نیاز بخش کشاورزی استان حاصل شده و این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز افزایش تولید و رفع چالش‌های صادراتی باشد.
وی به موضوع تأمین منابع مالی و تسهیلات برای استان اشاره داشته و اضافه کرد: کل نیاز استان مرکزی به منابع را به تفکیک 12 شهرستان احصا و به وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده‌ایم. در این راستا در جلسه‌ای با حضور استاندار مرکزی باید تصمیم قطعی و جدی برای تأمین 100 درصدی این منابع بگیریم. با توجه به اینکه در بخش آب و خاک و با توجه به خشکسالی، حداقل 4 برابر اعتبار فعلی، منابع نیاز داریم.
وجود 25 هزار میلیارد ریال پروژه نیمه‌کاره بخش کشاورزی در استان مرکزی
رئیس جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز در این جلسه به وجود بیش از 25 هزار میلیارد ریال پروژه نیمه‌کاره بخش کشاورزی با پیشرفت فیزیکی بالای 60 درصد در این استان اشاره کرده و گفت: در این راستا خواستار تخصیص رقم قابل توجه تسهیلات از محل اعتبارات وزارتی برای تکمیل این پروژه‌های نیمه‌تمام هستیم. کمبود شدید تسهیلات بانکی برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره از مهمترین مشکلات و نیازهای حوزه کشاورزی است. هر چند اعتبارات ملی استان در دوره فعلی افزایش یافته است.
علی صفری به مهمترین مشکلات حوزه کشاورزی استان مرکزی اشاره داشته و در این خصوص افزود: کمبود سهمیه برنج و گوشت منجمد در بازار، نیاز به اعتبارات ملی بیشتر در حوزه آب و خاک به ویژه در شرایط خشکسالی و لزوم حمایت بیشتر از توسعه انرژی خورشیدی در مزارع کوچک و بزرگ‌مقیاس از دیگر مشکلات و نیازهای این استان در حوزه کشاورزی است. امیدواریم با تحقق کامل برنامه هفتم توسعه، انقلابی در بخش آب و خاک استان مرکزی رخ دهد.
وی به موضوع کمبود سهمیه برنج و گوشت منجمد در استان اشاره کرده و در این خصوص ادامه داد: با توجه به کمبود سهمیه برنج و گوشت منجمد در استان مرکزی، این درخواست را داریم که معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی سهمیه این استان در حوزه این کالاها را افزایش دهد تا مشکلات بازار این اقلام اساسی در استان کاهش یابد. باید در این حوزه تدابیر ویژه‌ای اتخاذ گردد و اقدامات و فعالیت‌های اصولی و اساسی اجرایی گردد.
رئیس جهاد کشاورزی استان مرکزی به ارائه سیمایی کلی از بخش کشاورزی این استان پرداخته و اظهار داشت: 553 هزار هکتار اراضی قابل کشت به تفکیک 377 هزار هکتار زراعی و 78 هزار هکتار باغی، تولید سالانه 3 میلیون و 300 هزار تن محصول زراعی، دامی، طیور و شیلات، مازاد 30 تا 70 درصدی تولید گندم، شیر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم‌مرغ که صادر می‌شود، ظرفیت‌های این استان در حوزه کشاورزی هستند.
صفری به تعداد بهره‌برداران حوزه کشاورزی استان مرکزی و رتبه‌های برتر این استان در تولید محصولات مختلف کشاورزی اشاره داشته و در این خصوص تصریح کرد: بیش از 80 هزار بهره‌بردار فعال در حوزه کشاورزی استان مرکزی فعالیت می‌کنند. کسب رتبه‌های برتر کشوری شامل برند گل و گیاه زینتی، رتبه اول انار و پسته، رتبه چهارم لوبیا، رتبه پنجم گلخانه، گل محمدی و تخم‌مرغ از افتخارات جهاد کشاورزی استان مرکزی است.
