دغدغه دامداران و کشاورزان البرز؛ تب برفکی، کمبود آب و افزایش سرسام‌آور قیمت نهاده‌ها

به گزارش خبرنگار ایلنا از البرز، صنعت دامداری و کشاورزی استان البرز به ویژه شهرستان نظرآباد، نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی کشور دارد، اما این روزها فعالان این حوزه با مشکلات چندجانبه و فشارهای اقتصادی و محیط زیستی شدید مواجه هستند. از ورود گوشت و محصولات آلوده به کشور گرفته تا شیوع بیماری‌های دامی و افزایش بی‌رویه قیمت نهاده‌ها، مشکلاتی برای دامداران ایجاد کرده است.

شهرستان نظرآباد با افزون بر ۱۸ هزار هکتار اراضی زراعی، حدود ۱۵۷ گلخانه و بیش از ۱۰۰ واحد صنعتی دامداری، یکی از قطب‌های تولید شیر و محصولات کشاورزی استان البرز به شمار می‌رود… استان البرز نیز در حوزه تولید شیر در جایگاه پنجم کشور قرار دارد.

در بخش دامداری، آخرین رقم برآوردشده برای استان حاکی از وجود حدود ۱۷۸ هزار رأس دام سنگین شیری بوده است که نظرآباد بخش قابل توجهی از این ظرفیت را در اختیار دارد.

مشکلات اقتصادی و افزایش هزینه‌ها

کاشانی یکی از دامداران شهرستان نظرآباد در ارتباط با شیوع بیماری تب برفکی به خبرنگار ایلنا گفت که  از صحت و سقم ورود این بیماری با سویه جدید در دامداری‌های استان البرز خبر ندارد؛ اما حدود  ۴۰ روز است با خبر شده که  این بیماری وارد کشور شده و  دامداران بسیاری در تهران را دچار خسارات بسیار کرده است.

وی با عنوان اینکه دام‌هایش را با هزینه شخصی، یک مرحله واکسناسیون کرده‌ است،  ادامه داد: بعضی از دامداران به دلیل عدم واکسیناسیون به موقع، دچار زیان‌های اقتصادی سنگینی شدند. قیمت خوراک، دارو و سایر هزینه‌ها چندین برابر شده و برای واحدهای کوچک تولیدکننده تقریباً ادامه فعالیت غیرممکن است.

این دامدار نظرآبادی با اشاره به قیمت خوراک دام افزود: دولت گفته قیمت سبوس یک    هزار و ۳۰۰ هزار تومان است، اما در بازار آزاد به شخصه ۴۸ میلیون تومان به دلال پرداخت کردم تا بتوانم یک بار علوفه خریداری کنم. قیمت‌ها نزدیک ۲۸ هزار و ۶۰۰ هزار تومان شده است. بسیاری از هزینه‌های جانبی مثل بیمه، برق، دارو و نگهداری دام افزایش یافته و همخوانی با قیمت فروش شیر و لبنیات ندارد. یک دامدار کوچک نمی‌تواند این فشار مالی را تحمل کند و اغلب نابود شدند و خیلی از واحدهای بزرگتر نیز در حال تعطیلی هستند.

تب برفکی و بحران دامداری‌ها

پری محصل مفرد، بانوی دامدار شهرستان نظرآباد که سال‌های زیادی در این حوزه فعالیت دارد، در گفت‌وگو با ایلنا جزئیات نگرانی دامداری‌ها از احتمال شیوع تب برفکی  را اینگونه تشریح کرد: در اثر سیاست‌های اشتباه دام آلوده‌ای که بسیاری از کشورها پذیرش نکردند، نهایتاً بدون هیچ قرنطینه‌ای وارد ایران شد. این ورود بدون هیچ پیشگیری، بسیاری از گله‌های ممتاز ایران و از جمله گاوداری‌های تهران را در مجاورت البرز درگیر کرد درحالی‌ که در همان زمان واکسن سویه جدید در کشور تولید نشده بود.

این دامدار نظرآبادی ادامه داد: بیش از ۲۰۰۰ تن شیر در تهران از بین رفت. همه گاوداری‌ها تحت تأثیر قرار گرفتند و خسارات سنگین به دامداران وارد شد.

وی گفت: پیش از این،  سویه جدید تب برفکی، واکسن نداشت و هیچ نهادی به فکر تأمین واکسن نبود. ما با ضدعفونی مداوم و رعایت پروتکل‌ها توانستیم پیشگیری کنیم و درگیر نشویم، اما شنیده ایم بسیاری از دامداری‌ها متحمل خسارت شدند. دامداران به خاطر قیمت بالای نهاده‌ها، قادر به ادامه کار نیستند. بسیاری از واحدهای کوچک دامداری توان ادامه فعالیت ندارند و آینده این صنعت در کشور و استان البرز نامشخص است.

محصل مفرد همچنین به فشارهای مالی و پیچیدگی‌های واردات و توزیع نهاده‌ها اشاره کرد و یادآور شد: باید پشت بارنامه‌ها را پر کنیم و هزینه‌های اضافی پرداخت کنیم. دولت قیمت مصوب برای شیر تعیین می‌کند و ما نمی‌توانیم خارج از آن بفروشیم، در حالی که قیمت نهاده‌ها هر روز افزایش می‌یابد. برای نمونه من روزانه ۲۲ تن شیر گاو به کارخانه‌‌ای که قرارداد همکاری دارم، می‌دهم و مجبورم قیمت مصوب را قبول کنم، در حالی که هزینه تولید خیلی بیشتر است.

این تولیدکننده درباره شرایط واکسیناسیون دام‌ها به ایلنا گفت: اگر دامدار پول داشته باشد، می‌تواند واکسن بخرد، اما بسیاری از همکاران ما توانایی مالی ندارند. سازمان دامپزشکی کمی حمایت کرده اما کافی نیست. واکسن‌های وارد شده اغلب برای سویه‌های قدیمی بوده و سویه جدید را پوشش نمی‌دهد.

کمبود آب و تأثیر بر کشاورزی

محصل مفرد، درباره مشکلات کشاورزی هم گفت: در اثر قطعی‌های برق و کم‌آبی، سیستم‌های آبیاری آسیب دیده و محصولات کاهش یافته است. ما دو مزرعه داریم؛ یک گاوداری و یک مزرعه کشاورزی، و هر دو تحت تأثیر این شرایط قرار گرفته‌اند. نهاده‌هایی مانند ذرت، جو، تفاله چغندر و سویا نیز به دلیل نوسان ارز و افزایش قیمت‌ها به سختی در دسترس هستند.

این  زن  دامدار  در ادامه گفت:   اگر به مشکلات    دامداران و کشاورزان رسیدگی نشود، آینده صنعت دامپروری و کشاورزی کشور در خطر است.    ما از مسئولان می‌خواهیم با تأمین به موقع نهاده‌ها، واکسن‌ها و حمایت مالی، جلوی این بحران گرفته شود.

مشکل کم‌آبی و تب برفکی در نظرآباد نداریم

قدرت‌الله شمیرانی، فرماندار شهرستان  نظرآباد هم در گفت‌و‌گو با ایلنا، وضعیت آب و مدیریت کم‌آبی را چنین توضیح داد: ۷۰ درصد سیستم‌های آبیاری به روش نوین ساماندهی شده و مشکل جدی در تأمین آب وجود ندارد.

وی افزود: سال گذشته کاهش محسوسی در قطعی آب داشتیم و با برنامه‌ریزی از اسفند ۱۴۰۳ برای انتقال آب و چاه‌های جدید پیش‌بینی لازم انجام شد.

فرماندار نظرآباد در ارتباط با شیوع تب برفکی در این شهرستان گفت که در نظرآباد بحز یک مورد دامدارای کوچک، سایر دامداران کنترل شدند.  

آغاز طرح واکسیناسیون تب برفکی برای ایمنی دام‌ها در البرز

علیرضا جمالی مدیرکل دامپزشکی استان البرز در جمع خبرنگاران اظهار داشت: اجرای طرح واکسیناسیون دام‌های سبک و سنگین از ابتدای شهریورماه در استان آغاز شده و به مدت دو ماه به‌صورت روتین در واحدهای صنعتی و سنتی ادامه داشته است.

وی افزود: از اواخر مهرماه سال جاری نیز با توجه به بروز سویه جدید بیماری، واکسیناسیون با استفاده از واکسن‌های وارداتی در کلیه دامداری‌های صنعتی و سنتی انجام گرفته و از دهم آبان‌ماه نیز واکسیناسیون راپل (تکرار) در حدود ۸۰ درصد دامداری‌های صنعتی صورت گرفته است.

مدیرکل دامپزشکی البرز با اشاره به اینکه در حال حاضر گزارشی از بروز کانون بیماری در استان وجود ندارد، گفت: جمعیت دامی استان در سلامت کامل بوده و فعالیت تولیدی واحدهای دامداری در شرایط مطلوبی قرار دارد.

جمالی خاطرنشان کرد: در مناطق عشایری و صعب‌العبور نیز تیم‌های سیار دامپزشکی با همکاری دهیاری‌ها و بخشداری‌ها مشغول واکسیناسیون هستند تا هیچ منطقه‌ای از طرح ایمن‌سازی جا نماند.

وی واکسیناسیون را مؤثرترین راه پیشگیری از این بیماری دانست و گفت: این اقدام نقش مهمی در حفظ سلامت اقتصادی دامداران و پایداری تولید در واحدهای دامداری دارد.

مدیرکل دامپزشکی استان البرز با تأکید بر تراکم بالای دام در این استان و همجواری با چند استان پرجمعیت، از دامداران خواست نسبت به قرنطینه واحدهای خود اقدام کرده و از جابجایی دام بدون مجوز رسمی خودداری کنند تا زنجیره انتقال بیماری به‌طور کامل قطع شود.

به گفته جمالی، با همکاری سازمان دامپزشکی کشور، واکسن مورد نیاز استان به‌طور کامل تأمین شده و هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد.

تب برفکی؛ کنترل بیماری و جبران خسارت دامداران

محمدرضا فلاح‌نژاد، مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره وضعیت تب برفکی در استان گفت: در حالی‌که تهران درگیر خسارت سنگینی از سویه جدید تب برفکی شد، خوشبختانه در البرز این بیماری تحت کنترل قرار گرفت. یا به دلیل ضعیف‌تر بودن سویه واردشده یا به‌واسطه هماهنگی سریع استانی و تأمین اعتبار برای واکسیناسیون، میزان خسارت در البرز بسیار محدود بود.

این مدیر استانی افزود: در برخی نقاط که دامداران دچار ضعف مالی بودند، دولت در تأمین واکسن کمک کرد، اما بسیاری از دامداران با هزینه شخصی خود نسبت به خرید و تزریق واکسن اقدام کردند. در شهرستان‌های نظرآباد و اشتهارد هر کدام یک دامداری درگیر تب برفکی شدند که دامداران بیمه‌گذار، خسارت خود را دریافت کردند.

مدیرکل مدیریت بحران البرز با اشاره به دو مرحله‌ای بودن واکسیناسیون اظهار کرد: عملیات واکسیناسیون در دو نوبت انجام شده و عمدتاً دامداری‌های سنتی نیز تحت پوشش قرار گرفته‌اند. طبق اعلام دامپزشکی، حدود ۸۰ درصد دام‌های استان واکسینه شده‌اند که همین موضوع موجب قطع زنجیره انتقال بیماری شد. در حال حاضر تب برفکی در استان تحت کنترل است.

وی در ارتباط با واکسن مورد استفاده، اذعان داشت: ظاهراً بخش عمده‌ای از واکسن از خارج کشور وارد شده و موسسه رازی نیز هم‌زمان اقدام به تولید نمونه داخلی آن کرده است. البته تولید داخلی زمانی مؤثر است که به موقع انجام شود، نه بعد از اوج‌گیری بیماری. ما در مدیریت بحران مسئولیت تخصصی تولید واکسن نداریم، اما از منظر هماهنگی بین دستگاه‌ها و حمایت از دامداران، اقدامات لازم انجام شده است.