سی‌و‌یکمین اثر محمدرضا خالصی در حوزه نقد ادبی معاصر منتشر شد

به گزارش ایلنا، این کتاب که سی‌و‌یکمین اثر مکتوب این چهره فرهنگی محسوب می‌شود، در ۳۰۴ صفحه به زیور طبع آراسته شده و در حوزه نقد ادبی معاصر ایران جایگاهی ویژه دارد. مجموعه حاضر حاصل سال‌ها تأمل، تتبع و گفت‌وگو با جهان فکری و شاعرانه منصور اوجی است؛ شاعری از تبار تأمل و تأثر که صدایش از دل شیراز کهن برمی‌خیزد و در کشاکش میان مرگ و هستی، اندیشه را به سرود بدل می‌سازد.

در مقدمه‌ای صمیمی و اندیشمندانه، خالصی ضمن شرح ارتباط دیرینه خود با آثار منصور اوجی، انگیزه نگارش و انتشار این اثر را چنین توصیف کرده است: سال‌ها به نقد و واکاوی اشعار اوجی پرداخته و به درخواست خود شاعر، قرار بر گردآوری و چاپ مقالات بوده است. اما مشغله‌های فراوان مانع تحقق این خواسته شد تا آن‌که در زمان حیات شاعر، این وعده ناتمام ماند.

خالصی در مقدمه می‌نویسد که این مجموعه اکنون در حالی منتشر می‌شود که جسم خاکی اوجی در میان ما نیست، اما روح بلندش ناظر بر این کار است و این اثر را به یاد و روان او تقدیم کرده است.

ساختار و محتوای اثر

کتاب «ما از پریدگان، ما از پرندگان» شامل یازده مقاله تحلیلی در قلمرو نقد ادبی، معناشناسی، زیبایی‌شناسی و فلسفه شعر منصور اوجی است. این مقالات، ابعاد گوناگون اندیشه و سبک ادبی شاعر را بررسی می‌کنند؛ از نگاه هستی‌شناسانه به مرگ و تنهایی تا تحلیل فرم، آوا و هویت زبانی شعر او.

کتاب «ما از پریدگان، ما از پرندگان» شامل یازده مقاله پژوهشی و تحلیلی درباره شعر و اندیشه منصور اوجی است. عناوین این مقالات عبارت‌اند از: «ما از پرندگان، ما از پریدگان» (تحلیل تقابل‌های دوگانه در حیرانی‌های منصور اوجی)، «هر شعر، خوش‌گُلی است» (تحریر سخنرانی در خانه هنرمندان ایران)، «گل، پرنده، مرگ» (برآیند مولوی و خیام در دفتر «در وقت حضور مرگ»)، «مرگ مُدام» (فلسفه تنهایی و اندیشه مرگ در شعر اوجی)، «کجای جهان‌های شیراز» (بررسی سیر نوستالژی در مجموعه «از وطن»)، «تو ای دهان تسلی» (تأملی بر دفتر «آینه صبح»)، «دَری گشوده به تمامی درها» (خوانشی تأملی از یک شعر منتخب اوجی)، «راز و روایت» (مدخلی بر ساخت‌شکنی و بازگشت نشانه‌ها در «چیزی است شبیه گرگ»)، «شعری از جنس شیراز و نارنج» (تحلیل ساختار آوایی و هویتی شعر)، «مبانی زیباشناختی روساخت‌های شعر اوجی» (تحریر سخنرانی در تالار حافظ شیراز) و «یک شعر، یک خوانش، یک دغدغه اگزیستانسی» (بررسی هستی‌نگری و معناطلبی در ساحت شعر).

نگاهی از درون کتاب در بخشی از این اثر آمده است: اوجی در شعر و در زیست، مردی است میانه‌رو. همشهری شیخ و خواجه، از غوغای افراط و افسانه اغراق به‌دور است. شاید شیرازی بودن، خود دلیلی باشد بر اقتصاد طریق، چراکه شیرازیان را هوای گزاف و اضاف نیست، و اوجی نیز در سلوکِ سرودن و در سیرتِ بودن، سخت بر این سجیه و سلوک استوار است... او در اندیشه مرگ، میان دو افق ایستاده است: از یک سو طنین تلخ انکار و از دیگر سو نجواهای روشنِ اثبات. و شاید راز پایداری شعر او، در همین توازن ژرف و تأمل‌برانگیز نهفته باشد.

اثری درخشان در نقد ادبی معاصر

کتاب «ما از پریدگان، ما از پرندگان» ضمن وفاداری به اصول علمی نقد، از زبانی شاعرانه و نگاهی تأویلی برخوردار است. این مجموعه نه‌تنها گفت‌وگویی انتقادی با شعر منصور اوجی به‌شمار می‌آید، بلکه آیینه‌ای از تأملات فلسفی، زیباشناسانه و تاریخی درباره شعر، مرگ، هستی و معنای بودن در جهان امروز است.