شناسایی محله‌ها و به رسمیت شناختن مفهوم محله مهمترین رکن طرح بازآفرینی است

به گزارش خبرنگار ایلنا، عبدالرضا گلپایگانی در جلسه ستاد بازآفرینی شهری استان مرکزی، افزود: محله، به عنوان یک فضای کالبدی اجتماعی، نقشی کلیدی در مدیریت شهری ایفا می‌کند و شناسایی پروژه‌های محله‌محور نیازمند درک عمیق این مفهوم است. این رویکرد در پی شناسایی نمونه‌های موفق بازآفرینی و تعمیم آنها به سراسر کشور است تا توسعه‌ای پایدار و مؤثر در مناطق ناکارآمد شهری محقق شود. جلب مشارکت فعال مردم در فرآیند بازآفرینی، کلید موفقیت این طرح‌هاست.

وی ادامه داد: هدف اصلی، توانمندسازی ساکنان مناطق ناکارآمد برای پیشبرد بهسازی محله‌ها توسط خود آنهاست. هر چند در برخی محلات، اجرای پروژه‌های کالبدی مانند احداث زیرساخت‌های شهری ضروری است، اما تمرکز کلی بر پشتیبانی از مردم با ابزارهای مالی و برنامه‌های اجتماعی است. این رویکرد با شعار «نوسازی متکی بر توان مردم» پیگیری می‌شود و تسهیلات بانکی به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحقق این هدف شناخته می‌شود.

یکی از ارکان توسعه پایدار، تکیه بر تشکل‌های مردمی، اجتماعی و جامعه‌محور است

معاون وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران اظهار داشت: یکی از ارکان توسعه پایدار، تکیه بر تشکل‌های مردمی، اجتماعی و جامعه‌محور به عنوان ستون‌های توسعه پایدار است. توجه به این موضوع می‌تواند در اجرای هر چه بهتر طرح بازآفرینی شهری مؤثر باشد. رویکرد نوین بازآفرینی بر پشتیبانی و توانمندسازی خود مردم تمرکز دارد و این موضوع می‌تواند به بهبود وضعیت مناطق کم‌برخوردار کمک کند.

گلپایگانی تصریح کرد: ۴۵۰ طرح بازآفرینی شهری با هدف توسعه و نوسازی مناطق شهری در نقاط مختلف کشور به مرحله اجرا درآمده است که نقش مؤثری در بهبود کیفیت زندگی شهروندان خواهند داشت. شامل ساخت و تجهیز مدارس، مراکز بهداشتی، منازل مسکونی، فرهنگسراها، پارک‌ها و فضاهای سبز است. این پروژه‌ها با هدف توسعه و نوسازی مناطق شهری و بهبود شرایط زندگی در مناطق ناکارآمد طراحی شده‌اند و در حال حاضر در مراحل مختلف اجرا قرار دارند.

وی بیان داشت: این پروژه‌ها با همکاری دستگاه‌های اجرایی، نهادهای محلی و مشارکت فعال مردم پیش می‌روند و انتظار می‌رود با تأمین منابع مالی و اجرای دقیق، تأثیرات مثبت و پایداری در این مناطق ایجاد کنند. این پروژه‌ها نه تنها زیرساخت‌های کالبدی را بهبود می‌بخشند، بلکه با ایجاد فضاهای فرهنگی و اجتماعی، به کاهش آسیب‌های اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی کمک می‌کنند. موفقیت این پروژه‌ها به همکاری منسجم بین دستگاه‌ها و جلب اعتماد ساکنان بستگی دارد.

بدون دسترسی گسترده به تسهیلات، بازآفرینی شهری به طور کامل محقق نخواهد شد

معاون وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران تأکید کرد: بدون دسترسی گسترده به تسهیلات، بازآفرینی شهری به طور کامل محقق نخواهد شد. برای رفع این چالش، این شرکت در حال راه‌اندازی صندوق ملی بازآفرینی است که با همکاری استان‌ها و تأمین 3000 میلیارد ریال اعتبار از سوی شرکت اجرایی خواهد شد. این صندوق با هدف ارائه تسهیلات برای ساخت و خرید مسکن در بافت‌های ناکارآمد طراحی شده تا مشکل کمبود تقاضا در بازار مسکن برطرف شود.

گلپایگانی به موضوع سکونتگاه‌های غیررسمی اشاره کرده و ابراز داشت: این مناطق از یک نظام رسمی عبور نکرده و بدون رعایت فرآیندهای قانونی به صورت سکونتگاه شکل گرفته‌اند. رکن اولیه در سکونتگاه غیررسمی، نداشتن سند مالکیت و یا ساخت‌وساز بدون رعایت فرایندهای قانونی است. مالکان خانه‌های سکونتگاه‌های غیررسمی باید برای هرگونه اقدام در بازسازی، بهسازی و یا افزایش بنا، باید پروانه ساختمانی دریافت کنند.

وی اضافه کرد: در این راستا شهرداری‌ها موظف هستند طبق قانون عمل کنند و از ساخت‌وسازهای غیرمجاز جلوگیری کنند. در این راستا لازم است برنامه اقدام مشترک گذشته بازنگری شود و برنامه جدید باید با اولویت‌بندی پروژه‌هایی که قبلاً در محله‌ها اجرا شده‌اند، به تصویب ستاد بازآفرینی برسد. اگر سرانه‌های خدماتی در مناطق کم‌برخوردار فراهم شود، این مناطق می‌توانند از وضعیت حاشیه‌نشینی و ناکارآمدی خارج شوند.

شرکت بازآفرینی شهری ایران پیش‌نویس لایحه‌ای برای سنددار کردن سکونتگاه‌های غیررسمی تدوین کرد

معاون وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در این رابطه گفت: این شرکت مطالعات گسترده‌ای انجام داده و پیش‌نویس لایحه‌ای برای سنددار کردن سکونتگاه‌های غیررسمی تدوین کرده که مورد تأیید کمیسیون حقوقی دولت قرار گرفته و با کمیسیون عمرانی نیز هماهنگ شده است. امیدواریم این لایحه در صحن مجلس تصویب شود تا گامی بزرگ در رفع مشکلات حاشیه‌نشینی برداشته شود.

گلپایگانی بر ضرورت اجرایی شدن فرایند سنددار کردن مناطق و سکونتگاه‌های غیررسمی تأکید داشته و در این رابطه افزود: سنددار کردن خانه‌های سکونتگاه‌های غیررسمی، نه تنها امنیت مالکیت را برای ساکنان این مناطق فراهم می‌کند، بلکه زمینه را برای سرمایه‌گذاری و بهسازی پایدار در این مناطق مهیا می‌سازد. موضوعی که باید بیش از گذشته به آن توجه شود و تدابیر لازم در خصوص آن اتخاذ گردد و تمهیدات لازم نیز اجرایی شود.

وی ادامه داد: ساخت‌وسازهای غیرمجاز مخاطرات بسیاری با خود به همراه دارند. این سازه‌ها به هنگام وقوع زلزله، خسارات جانی و مالی سنگینی را سبب می‌شوند و می‌توانند بحران‌های اجتماعی و امنیتی ایجاد کنند. به همین دلیل، کنترل ساخت‌وسازهای غیرمجاز و تقویت زیرساخت‌های ایمن در مناطق حاشیه‌نشین، از اولویت‌های اصلی شرکت بازآفرینی شهری است. برنامه‌های نظارتی و پیشگیرانه برای جلوگیری از گسترش این ساخت‌وسازها در دستور کار قرار گرفته است.

تهیه طرح‌های ویژه احیاء و بهسازی بافت‌های تاریخی در دستور کار قرار دارد

معاون وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران به قانون احیا و بهسازی بافت‌های تاریخی مصوب سال 1398 اشاره کرده و اظهار داشت: برنامه‌ها و تهیه طرح‌های ویژه احیاء و بهسازی بافت‌های تاریخی در دستور کار قرار دارد. وزارت راه‌وشهرسازی موظف به تهیه طرح‌های ویژه برای احیا و بهسازی بافت‌های تاریخی شده است. حفاظت از بافت‌های تاریخی نه‌تنها ارزش فرهنگی این مناطق را حفظ می‌کند، بلکه می‌تواند به جذب گردشگر و توسعه اقتصادی کمک کند.

گلپایگانی تصریح کرد: مشکل مسکن در کشور تنها تولید مسکن نیست، بلکه مشکل اصلی به خرید و تقاضا برمی‌گردد، به معنای دیگر، متقاضیان توان خرید مسکن را ندارند. با تقویت تقاضا از طریق تسهیلات ارزان‌قیمت، می‌توان انگیزه خرید را در میان مردم افزایش داد و بازار مسکن را در مناطق ناکارآمد رونق بخشید. این اقدام همچنین به کاهش فشار بر مناطق حاشیه‌نشین و بهبود شرایط اقتصادی ساکنان کمک خواهد کرد.

وی به موضوع بهسازی معابر اشاره کرده و بیان داشت: شرکت بازآفرینی شهری متعهد شده در بازه زمانی 3 سال آینده، تمام کوچه‌های خاکی در محدوده‌های بازآفرینی را حذف کند. برای این منظور، قیر رایگان برای آسفالت معابر تأمین خواهد شد. اولویت‌های بعدی شامل روکش آسفالت و بهسازی آسفالت معابر است. این اقدامات به منظور بهبود زیرساخت‌های شهری، افزایش ایمنی و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان مناطق ناکارآمد انجام می‌شود.