گزارش ایلنا از دغدغه مالی رسانه‌های قزوین؛
فکر نان باش که خربزه آب است/ نگاه به درآمدزایی برای رسانه نیازمند انقلاب است
دغدغه مالی و اقتصاد یکی از مهم‌ترین چالش‌های رسانه‌ها است و تداوم آن باعث می‌شود نور و فروغ رسانه‌های استان به‌ویژه نشریه‌ها هر روز کمرنگ‌تر شود و خبرنگاران به این برسند که فکر نان باش که خربزه آب است؛ از این رو به تغییر نگاه نیاز داریم تا جایگاه اقتصاد و درآمدزایی جزء پایه‌های اصلی رسانه‌ها باشد.
به گزارش خبرنگار ایلنا در قزوین، خبرنگاران در اطلاع‌رسانی به جامعه، جهت‌دهی افکار عمومی و انعکاس واقعیت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند، این موضوع در حوادث مختلف خودنمایی می‌کند که جنگ تحمیلی 12 روزه ایران و اسرائیل یکی از آن‌ها است؛ در این حادثه شاهد بودیم که چطور مرجعیت به رسانه‌های رسمی بازگشت و همین موضوع ظرفیت بالای رسانه‌ها را نشان‌می‌دهد.
باوجود جایگاه و اهمیت رسانه‌ها، آن‌هایی که وارد این عرصه شده‌اند با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم می‌کنند، از نبود امنیت شغلی گرفته تا مشکلات مالی و معیشتی، ضعف در آموزش حرفه‌ای، حضور پررنگ خبرنگار نماها و عدم وجود سازوکاری برای اقتصاد رسانه مانع‌هایی هستند که کیفیت کار رسانه‌ای و انگیزه خبرنگاران را تحت‌تأثیر قرار داده‌اند.
این مشکلات بین جامعه خبرنگاری در سراسر کشور مشترک است و فعالین حوزه رسانه قزوین هم با آن مواجه هستند.
نبود درآمد ثابت و امنیت شغلی درد مشترک خبرنگاران و مدیران مسئول رسانه‌ها
رئیس خانه مطبوعات استان قزوین در این باره به خبرنگار ایلنا گفت: امنیت شغلی نگرانی‌های جدی را میان فعالان رسانه ایجاد کرده است؛ بسیاری از خبرنگاران به‌دلیل عدم توانایی مدیران رسانه‌ها در پرداخت حقوق ثابت و حق بیمه، با شرایط نامطمئن و درآمد ناپایدار دست و پنجه نرم می‌کنند.
وی، نبود امنیت شغلی و درآمد پایدار را از جمله عوامل کاهش انگیزه خبرنگاران برشمرد و عنوان کرد: این موضوع هم مدیران مسئول و هم خبرنگاران را درگیر کرده و وضعیت در رسانه‌های محلی و چاپی به‌مراتب وخیم‌تر است؛ چرا که در کنار سایر موارد، باید به فکر هزینه‌های چاپ و نشر هم باشند.
سید مصطفی جعفری تصریح کرد: کاهش انگیزه بر کیفیت فعالیت‌های خبری هم تأثیر منفی خواهد داشت؛ خبرنگاری که از حقوق ماهانه مشخص برخوردار نیست، ممکن است برای تأمین هزینه‌های زندگی، سایر شغل‌ها را در اولویت قرار دهد، خبرنگارنماها هم در همین جا سر برمی‌آورند و این امر در نهایت به کاهش اعتبار و اعتماد در چشم مخاطبان منجر می‌شود.
بعضی از هفته نامه‌ها به دلیل مشکلات مالی در استان به ماهنامه تغییر یافته است
عاطفه مشایخ هم با اشاره به دغدغه‌های مالی برای رسانه‌های بخش خصوصی، بویژه رسانه‌های کاغذی به خبرنگار ایلنا گفت: افزایش قیمت کاغذ، چاپ و دستمزدها، بیمه و نبود حمایت‌های مالی دولتی و منابع درآمدی باعث شده رسانه‌ها به خاموشی بروند، به طوری که این موارد باعث شدند تا ترتیب انتشار بعضی از هفته نامه‌ها در استان به ماهنامه تغییر یابد.
وی با اشاره به نقش آگهی‌های دولتی در حمایت از رسانه‌ها و محدودیت‌های موجود قوانین دولتی عنوان کرد: درحال حاضر آگهی‌های دولتی از منابع مهم درآمدی برای رسانه‌ها و خبرنگاران به شمار می‌رود، اما روند موجود و نگاه و تفسیر مدیران ارشاد به قوانین انتشاری، نشریات محلی را با مشکلاتی مواجه کرده است.
عضو کمیته مدیران مسئول رسانه‌های استان در خانه مطبوعات قزوین در این باره توضیح داد: بر اساس شیوه‌‌نامه‌هایی که به ارشاد ابلاغ شده، هفته نامه‌ها و رسانه‌های چاپی محلی از دریافت آگهی‌های دولتی محروم‌اند و همین بر درآمد آن‌ها تاثیر منفی داشته و در عمل باعث شده که بسیاری از رسانه‌های محلی قزوین به دلیل عدم توانایی در جذب آگهی‌های دولتی کافی، با مشکلات مالی روبه‌رو شوند.
مدیر مسئول نشریه مینودر اظهار کرد: ما یک نشریه محلی هستیم، برای هر ماه باید دغدغه پرداخت حق التحریر، بیمه پرسنل و هزینه‌های جاری را داشته باشیم و در کنار آن هزینه‌های سر به فلک کشیده چاپ و نشر باعث شده به مشکل برخوریم.
این فعال حوزه رسانه ادامه داد: بارها به این فکر افتاده‌ایم که از کار فرهنگی و نشر کنار برویم اما، نیاز جامعه به تولید و محتوای فرهنگی و عشق و علاقه به امور فرهنگی ما را در این حرفه نگه داشته است.
قوانین حوزه چاپ و نشر نیازمند بروزرسانی است
وی از مدیران وزارت ارشاد بویژه از معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد خواستار شد بروزرسانی قوانین حوزه نشر شد و گفت: باتوجه به اینکه این قوانین برای گذشته بوده، به این نیاز داریم که، در اعمال تغییرات آن حال امروز مطبوعات محلی نیز لحاظ شده و قوانین مطبوعاتی شفاف‌تر شود.
مشایخ افزود: برای حفظ نشریات کاغذی، بویژه استانی به این نیاز داریم که در بعضی از موارد، قوانین موجود تغییر پیدا کند.
فکر معاش جای دغدغه‌مندی برای حل چالش‌ها را گرفته است
سیده محبوبه امیدوار رشد خبرنگارنماها را یکی ازآسیب‌های جدی حوزه خبر برشمرد و گفت: در حالی که خبرنگاران با تجربه از مزایا و درآمد پایدار بی‌بهره‌اند، شاهد حضور خبرنگار نماهایی هستیم که بدون داشتن آموزش کافی و رعایت اصول حرفه‌ای وارد عرصه شده و نگاه آن‌ها هم کسب درآمد با روش‌های مختلف و یا رسیدن به جایگاه است.
وی ادامه داد: گاهی هم این افراد با انتشار اخبار نادرست یا جهت‌دار، ایجاد شایعات و تحریف واقعیت‌ها، به اعتبار خبرنگاران واقعی آسیب می‌رسانند.
این عضو هیأت مدیره خانه مطبوعات استان قزوین عنوان کرد: برای مقابله با این پدیده، نیاز به تعیین معیارهای مشخص و شفاف برای عضویت در خانه مطبوعات و فعالیت رسانه‌ای هستیم که این روند توسط خانه و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آغاز شده‌است.
وی با تأکید بر اینکه ضعف درآمد بر کیفیت اخبار تولید شده تأثیر مستقیم داشته، گفت: یک زمانی رسانه‌ها با انتشار گزارش‌های دقیق و مفصل به حل چالش‌های استان و کشور کمک می‌کردند اما امروز فکر نان باعث شده ذهن آن‌ها تمرکز لازم را نداشته‌باشد و این موضوع کمرنگ شود.
امیدوار ادامه‌داد: البته خبرنگاران همان افراد پیشین هستند و این‌گونه نیست که سطح دغدغه‌ها یا حساسیت‌هایشان کاهش یافته باشد؛ بلکه مسائل معیشتی و دغدغه تأمین هزینه‌های زندگی موجب شده بخش قابل توجهی از زمان و انرژی خود را صرف تأمین نیازهای روزمره کنند.
در کنار ضرورت نیاز به سازوکارهای قانونی، تغییر نگرش نسبت به جایگاه رسانه‌ها و حرکت از شعار به‌سمت عمل هم می‌تواند در ارتقای وضعیت درآمدی رسانه‌ها تأثیرگذار باشد.
اقتصاد و درآمدزایی باید جزء پایه‌های اصلی رسانه‌ها باشد
منصور بخشی هم درباره شکل‌گیری کمیته اقتصاد رسانه در خانه مطبوعات استان گفت: توجه به این حوزه یکی از اولویت‌های اصلی هیأت مدیره در این دوره بوده و اهمیت بالایی دارد؛ چرا که رسانه بدون اقتصاد قوی نمی‌تواند کار حرفه‌ای انجام دهد، درحال حاضر رسانه‌ای که در حد واقعی مطالبه‌گری کند نداریم و یکی از علت‌های آن نبود اقتصاد رسانه است.
وی ادامه داد: در خانه مطبوعات کارهای اولیه خوبی شروع شده، در نشست اخیر با فعالین رسانه هم پیشنهادهای خوبی جمع‌آوری شد و برگزاری دوره توانمندسازی مدیران رسانه‌ها در حوزه اقتصاد برنامه‌ریزی شده، همچنین پیوست رسانه‌ای برای پروژه‌های مختلی که در استان انجام می‌شود هم پیگیری شده و در نشست با استاندار هم بر آن تاکید شد.
به گفته این عضو هیأت مدیره خانه مطبوعات استان قزوین، مدیران مسئول ما بیشتر بر حوزه خبر تمرکز دارند و با درآمدرایی آشنایی ندارند و بدون برنامه تبلیغاتی هستند؛ برنامه‌های بلندمدتی برای توانمندسازی در این بخش درنظر گرفته شده اما نکته اساسی این است که در کنار خانه، خود اصحاب رسانه هم باید همراهی و پیگیری داشته باشند.
رسانه باید از حالت سنتی خارج شود
وی درباره استفاده از ظرفیت صنعتی و کشاورزی قزوین در راستای کمک به اقتصاد رسانه توضیح داد: به شرطی می‌توان از این ظرفیت بهره برد که تولید رسانه‌ها هم برای واحدهای تولیدی جذابیت و ارزش افزوده داشته باشد.
بخشی ادامه داد: رسانه‌های ما باید از حالت سنتی و کلیشه‌ای خارج شوند و تولید محتوا و خبرها به شکلی باشد که نیاز مخاطب را برآورده کند، یکی از نقاط ضعف ما این است که رسانه‌ها هنوز قدیمی کار می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: باید نگاه رسانه‌ها به تبلیغ و درآمدزایی تغییر پیدا کند و این بخش جزء پایه‌های اصلی رسانه‌ها قرار گیرد و نگاه منفی نسبت به تبلیغ توسط رسانه‌ها اصلاح شود.
در مجموع می‌توان گفت؛ دغدغه مالی رسانه‌ها تنها یک مشکل صنفی نیست؛ بلکه نتایج آن در سطح جامعه هم نمود پیدا خواهد کرد.
تنها با تلاش مشترک تمامی فعالان رسانه‌ای، نهادهای آموزشی و دستگاه‌های دولتی و البته همراهی بخش خصوصی می‌توان آینده‌ای روشن‌تر برای خبرنگاری در قزوین رقم زد؛ آینده‌ای که در آن خبرنگاران با آرامش خاطر و توانمندی بیشتر، رسالت اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی را به بهترین شکل انجام دهند و نقش بی‌بدیل خود را در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استان ایفا کنند.
