ایلنا گزارش می‌دهد؛
تیراندازی های خیابانی، امنیت شهری ارومیه را در معرض تهدید قرار داده است/ نارضایتی مردم از خلأء اطلاع‌رسانی و ضعف بازدارندگی
طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر، افزایش موارد درگیری مسلحانه در خیابان‌های ارومیه، به‌ویژه در مناطقی نظیر استادان, قاسمی و زیباشهر، موجب نگرانی جدی شهروندان شده و احساس ناامنی را در میان مردم تقویت کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بررسی گزارش‌های محلی از سال ۱۳۹۸ تاکنون نشان می‌دهد که میزان درگیری‌های مسلحانه در این شهر رو به افزایش است؛ مواردی که عمدتاً با قاچاق مواد مخدر، تسویه‌حساب‌های شخصی و تنش‌های قومی یا خانوادگی در ارتباط هستند.
این روند اکنون ابعاد وسیع تری پیدا کرده و از حوادث محدود محلی فراتر رفته است به طوری که کارشناسان معتقدند در پشت برخی از این درگیری ها، اهدافی فراتر از منافع شخصی یا طایفه ای وجود دارد که می تواند بر ثبات اجتماعی و امنیت استانی تاثیر گذار باشد.
ضعف نظارت مرزی و دسترسی آسان به سلاح
قرار گرفتن ارومیه در نزدیکی مرزهای عراق و ترکیه، به همراه نظارت ناکافی بر نواحی مرزی، زمینه را برای فعالیت باندهای قاچاق سلاح و مواد فراهم کرده است. شواهد حاکی از آن است که بخشی از سلاح‌های استفاده شده در درگیری‌ها از این مسیرها وارد کشور می‌شوند.
کمبود اطلاع‌رسانی شفاف و به‌موقع از سوی نهادهای مسئول، به شکل‌گیری موجی از شایعات و گمانه‌زنی‌ها دامن زده است. شهروندان در غیاب گزارش‌های رسمی، با احساس ناامنی روانی مواجه شده‌اند.
ریشه‌های اجتماعی و ضرورت مداخلات پیشگیرانه
بخش قابل توجهی از این تنش‌ها ریشه در مسائل طایفه‌ای و فرهنگی دارد؛ ضعف آموزش‌های اجتماعی، نبود سیاست‌های پیشگیرانه برای کاهش خشونت، و عدم رسیدگی به شکاف‌های قومی و محلی، زمینه‌ساز چنین درگیری‌هایی شده است.
ارومیه که همواره نمادی از همزیستی مسالمت‌آمیز اقوام مختلف بوده، امروز با خطر تضعیف سرمایه اجتماعی و کاهش حس امنیت روبه‌رو است. ادامه این روند می‌تواند به مهاجرت نخبگان، افزایش نارضایتی عمومی و خدشه به جایگاه اجتماعی شهر منجر شده و وجهه ملی شهر را مخدوش کند.
مطالبه عمومی برای پاسخگویی و اقدام فوری
افکار عمومی خواهان شفاف‌سازی مسئولان و برخورد قاطع با عوامل ناامنی است. تحلیلگران هشدار می‌دهند که تداوم این وضعیت بدون مداخلات مؤثر، می‌تواند پیامدهای گسترده امنیتی و اجتماعی برای منطقه به دنبال داشته باشد.
به‌دنبال وقوع تیراندازی در خیابان استادان ارومیه، ناصر عتباتی رئیس‌کل دادگستری استان آذربایجان‌غربی با صدور دستور ویژه، بر لزوم برخورد قاطع و بازدارنده با عاملان این حادثه تأکید کرد.
عتباتی در این دستور، خطاب به دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان و فرماندهی انتظامی، خواستار پیگیری فوری و برخورد قانونی با متهمان شد.
به گفته وی، تاکنون ۴ نفر از عوامل تیراندازی دستگیر شده‌اند و روند قضایی آن‌ها با جدیت در حال پیگیری است.
رئیس‌کل دادگستری آذربایجان‌غربی همچنین از تمامی دادستان‌های استان و نیروهای انتظامی خواست با اجرای تدابیر مؤثر امنیتی، مانع هرگونه تحرک از سوی اراذل و اوباش شوند و برای حفظ آرامش عمومی، اقدامات پیشگیرانه و قاطعانه در دستور کار قرار گیرد.
عتباتی تأکید کرد: تأمین امنیت شهروندان خط قرمز دستگاه قضایی است و با هرگونه تهدید امنیتی با تمام توان برخورد خواهیم کرد.
تیراندازی‌های خیابانی در ارومیه نشانه زنگ خطر اجتماعی است
آسیب‌شناس اجتماعی و استاد دانشگاه، گفت: تیراندازی های خیابانی در ارومیه نشانه زنگ خطر اجتماعی است و احساس ناامنی، آرامش روانی شهروندان را تهدید می‌کند.
احمدصادق زاده در گفت و گو با خبرنگار ایلنا،بیان کرد: این رویدادها به‌وضوح زنگ خطری برای ساختار اجتماعی و آرامش عمومی محسوب می‌شود. تیراندازی در فضای عمومی به معنای ورود خشونت به بطن زندگی روزمره مردم است و نشانه‌ای از اختلال در کنترل اجتماعی و ضعف سازوکارهای پیشگیرانه است.
وی افزود: این بحران ریشه‌های متعددی دارد؛ از اختلافات طایفه‌ای و خانوادگی گرفته تا رقابت‌های باندی در زمینه قاچاق. اما مهم‌تر از همه، دسترسی آسان به سلاح گرم، خلأ نظارت مؤثر در مناطق مرزی، و ضعف آموزش‌های شهروندی در حوزه کنترل خشم و گفت‌وگو میان گروه‌های اجتماعی است.
صادق زاده گفت: خشونت، حتی اگر مستقیم افراد را درگیر نکند، پیامدهای روانی جدی دارد. اضطراب، کاهش اعتماد به نهادهای حافظ امنیت، مهاجرت نخبگان و از دست رفتن سرمایه اجتماعی از جمله اثرات آن است. تکرار این وقایع، «احساس ناامنی» را در سطح ناخودآگاه شهروندان نهادینه می‌کند.
آسیب شناس اجتماعی و استاد دانشگاه تصریح کرد: در این مواقع برخورد قضایی و امنیتی ضروری بوده، اما کافی نیست. باید به موازات آن، برنامه‌های پیشگیرانه اجتماعی و فرهنگی تقویت شوند.
وی ادامه داد: آموزش مهارت‌های ارتباطی، گفت‌وگو، کنترل خشم در مدارس، توانمندسازی خانواده‌ها، و ایجاد فضاهای گفت‌وگو بین اقوام و گروه‌ها اهمیت زیادی دارد. همچنین اطلاع‌رسانی شفاف و به‌موقع از سوی نهادهای رسمی می‌تواند جلوی شایعات و بی‌اعتمادی را بگیرد.
