هوش مصنوعی به حفاظت از میراث فرهنگی می آید

به گزارش ایلنا، محسن ضیایی با اشاره به برنامه‌های هفته میراث فرهنگی استان فارس گفت: به همت انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری فارس و با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس سمینار تخصصی نقش هوش مصنوعی در حفاظت با هدف بررسی ظرفیت‌های فناوری‌های نوین در حفظ و ترویج میراث فرهنگی کشور در سالن کنفرانس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس با حضور جمعی از کارشناسان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به حوزه میراث فرهنگی برگزار شد. 

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس با تأکید بر اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه میراث فرهنگی گفت: آموزش صحیح و هدفمند این فناوری‌ها به کارشناسان و فعالان این حوزه، می‌تواند به توسعه پایدار در بخش‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی منجر شود. 

ضیایی گفت: از برنامه‌های آینده این اداره کل برای همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در راستای بهره‌مندی از هوش مصنوعی در پروژه‌های حفاظتی است. 

در بخش اصلی سمینار، خانم هاله همایونی، عضو هیئت علمی دانشگاه و دارای مدرک دکتری در رشته هوش مصنوعی و دبیر کنفرانس بین‌المللی شهر‌های هوشمند، به ارائه سخنرانی تخصصی با موضوع «کاربرد‌های هوش مصنوعی در حفاظت از میراث فرهنگی» پرداخت. 

عضو هیئت علمی دانشگاه در رشته هوش مصنوعی و دبیر کنفرانس بین‌المللی شهر‌های هوشمند با تشریح پیشرفت‌های اخیر در حوزه هوش مصنوعی، به معرفی روش‌های نوینی که می‌توانند در حفاظت و بازسازی میراث فرهنگی مؤثر باشند، گفت: از جمله این روش‌ها می‌توان به موضوعاتی نظیر: مرمت و خواندن کتیبه‌های تاریخی( استفاده از الگوریتم‌های پردازش تصویر و یادگیری ماشین برای بازخوانی کتیبه‌های فرسوده و آسیب‌دیده، که امکان دسترسی به اطلاعات تاریخی ارزشمند را فراهم می‌کند)، بازسازی سه‌بعدی آثار تاریخی( بهره‌گیری از مدل‌سازی سه‌بعدی برای بازآفرینی بخش‌های تخریب‌شده بنا‌ها و آثار تاریخی، که به‌عنوان ابزاری برای آموزش و معرفی میراث فرهنگی به کار می‌رود)، الگوسازی آوا‌ها و نوا‌های بومی( بازسازی موسیقی‌ها، آوا‌ها و نوا‌های سنتی از‌دست‌رفته جوامع با استفاده از تحلیل داده‌های صوتی و هوش مصنوعی)، شناسایی پیشینه گویش‌ها و لهجه‌ها(استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل و ثبت تحولات زبانی و گویش‌های مناطق مختلف، که به حفظ تنوع فرهنگی کمک می‌کند)، تشخیص آثار جعلی( بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته برای شناسایی آثار و‌اشیای جعلی در موزه‌ها و مجموعه‌های تاریخی، که به افزایش اصالت و اعتبار این مجموعه‌ها منجر می‌شود. ) اشاره کرد. 

همایونی همچنین به پروژه‌های موفق بین‌المللی در این زمینه اشاره کرد و گفت: پیاده‌سازی این فناوری‌ها در ایران می‌تواند جایگاه کشور را در حفاظت از میراث فرهنگی در سطح جهانی ارتقا دهد. 

درادامه سمینار مسعود منیعاتی، مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری فارس با اشاره به چالش‌های موجود در حفاظت از آثار تاریخی، از جمله کمبود منابع مالی، فرسایش طبیعی آثار و آسیب‌های انسانی، خواستار بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای غلبه بر این چالش‌ها شد. 

مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری فارس افزود: در دستیابی به وضعیت مطلوب در حفاظت از میراث فرهنگی نیازمند ایجاد آگاهی و اجماع اجتماعی در خصوص اهمیت حفظ این میراث در تمامی ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است. 

منعاتی خاطرنشان کرد پس از نهادینه‌سازی این ضرورت در جامعه، بهره‌گیری از ابزار‌ها و فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی، به‌عنوان یکی از راهکار‌های کلیدی در حفاظت و ترویج میراث فرهنگی مطرح می‌شود. 

وی بر اهمیت آموزش هدفمند و تخصصی فناوری‌های پیشرفته به کارشناسان و فعالان حوزه میراث فرهنگی تأکید کرد وگفت: با استفاده صحیح از این ابزار‌ها، حفاظت مؤثر و پایدار از مواریث تاریخی و فرهنگی کشور محقق می‌شود. 

گفتنی است دراین سیمنار پیشنهاد شد کارگاه‌های آموزشی تخصصی برای کارشناسان میراث فرهنگی برگزارشود تا مهارت‌های لازم برای استفاده از ابزار‌های هوش مصنوعی در پروژه‌های حفاظتی تقویت شود و همچنین با ایجاد یک مرکز تحقیقاتی مشترک بین اداره کل میراث فرهنگی و دانشگاه‌های استان برای توسعه پروژه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در حوزه میراث فرهنگی قرار گیرد.