در گفت و گو با ایلنا مطرح شد؛
برای گردشگران خوزستان نیاز به ساخت هتل و ایجاد اماکن اقامتی بیشتری است / برای ارتقاع گردشگری باید بناهای تاریخی مرمت و مراقبت شوند
کارشناس سرمایه گذاری و گدشگری استان خوزستان گفت: خوزستان از گذشته دور تا به امروز، همواره آمیخته با تاریخ، فرهنگ و تمدن دیرپا و شناخته شده‌ای بوده و این موضوع یکی از عمده دلایل انتخاب این جغرافیای خاص برای گردشگرانی است که می‌خواهند از قلب تاریخ بگذرند. انتخاب خوزستان به عنوان یکی از مقاصد اصلی سفر نه تنها به خاطر تاریخ و پیشینه این استان است، بلکه می توان دلایل دیگری مانند طبیعت گردی، گردشگری مذهبی، جنگ« دفاع مقدس»، سلامت، علمی و آموزشی، مردم شناسی، سواحل، صحراها و گردشگری آبی را نیز از دلایل انتخاب این سرزمین رویایی برای یک سفر خاطره انگیز به حساب آورد.
پیمان نبهانی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا در خوزستان گفت: وجود پتانسیل های بالای گردشگری، به تنهایی نمی‌تواند در جذب توریست، کسب سرمایه و رونق فعالیت‌های اقتصادی در یک منطقه موثر واقع شود و بدون تردید یکی از عمده موارد رسیدن به این مهم و افزایش قدرت جذب و رشد گردشگری در استانی مانند خوزستان، ایجاد زیرساختهای مناسب و بهبود کیفی و افزایش ظرفیت زیرساخت‌ها در سطوح مختلف است.
وی ادامه داد: تامین امکانات مناسب برای توریسم درمانی، احداث هتل، ساخت اماکن تفریحی، وسایل حمل و نقل باکیفیت، توسعه سیستم‌های ارتباطی و خدمات رزرواسیون«آنلاین» ، امنیت کیفی راه‌های زمینی، دریایی و هوایی، مرمت، احیا و مراقبت از بناهای تاریخی و تولید صنایع دستی بومی، بخشی از مجموعه اقداماتی است که می‌بایست برای ارتقای سطح کیفی و رشد کمی گردشگری در برنامه‌های کاری در نظر داشته باشند. صنعت گردشگری، از جمله فعالیت‌های اقتصادی نسبتا پیچیده و چند وجهی است که به شدت نیازمند شناخت مواردی از جمله: عوامل اقتصای، فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی در خصوص جوامع هدفی است که سرمایه و آینده ما به آن گره خورده است.
گردشگری استان، چالش ها و راهکارها
نبهانی افزود: یکی از راهکارهای مناسب برای تنوع بخشی در کسب درآمد پایدار در استانی مثل خوزستان، توسعه صنعت گردشگری است. این استان چهار فصل با توجه به دارا بودن امتیازات منحصر به فرد در حوزه جاذبه‌‌های طبیعی و تاریخی، یکی از مقاصد اصلی گردشگری در کشور است. توسعه این صنعت می تواند اقتصاد خوزستان را از وابستگی به دولت و اتکا به نفت جدا و در یک مسیر مشخص به حرکت درآورد. به گونه‌ای که میشود در یک بازه زمانی کوتاه شاهد یک جهش اقتصادی در تمامی بخش‌های اجتماعی این استان بود. استانی که همواره با داشتن امتیازات فراوان، در تامین بسیاری از هزینه‌های جاری خود درجا می‌زند.
راهکارهای رفع چالش‌های گردشگری استان
کارشناس سرمایه گذاری و گردشگری استان خوزستان اضافه کرد: صنعت حمل و نقل، یکی از حوزه هایی است که ارتباط وسیع و گسترده‌ای با دیگر صنایع و بخصوص گردشگری دارد. این صنعت یکی از عمده ملزومات اساسی توسعه گردشگری و از بخش‌های مهم و زیربنایی در اقتصاد هر کشوری و به نوعی شریان حیاتی آن محسوب میشود. از آنجایی که یکی از پیش شرط‌های ارتقاع سطح توسعه گردشگری فراهم بودن امکانات حمل و نقل مناسب، راحت، سریع و ارزان است، تقویت و ضعف این حوزه می‌تواند بنیان گردشگری یک منطقه را تحت تاثیر مستقیم خود قرار دهد. از آنجایی که گردشگران در تصمیمات خود دو عامل هزینه و زمان را همواره مد نظر قرار میدهند، سیستم حمل و نقل هوایی از جمله موارد ساختاری در این حوزه به حساب می آید.
وی گفت: از آنجایی که فرودگاهها اولین ایستگاه گردشگران در بازدید از منطقه میزبان محسوب میشوند، باید اعتراف کرد که وضعیت فرودگاه‌های بین‌المللی فعلی استان چه از نظر ظرفیت و چه از لحاظ زیرساخت‌ها چندان رضایت بخش نیست. عاملی مهم که نقش بسیار تاثیرگذاری در معرفی وضعیت گردشگری کشور خواهد داشت. از جمله اقداماتی که در بهبود وضعیت فرودگاهها در زمان ورود گردشگر بسیار موثر خواهد بود، گسترش ظرفیت فرودگاهها، افزایش تعداد پروازهای داخلی و خارجی متناسب با ظرفیت مسافر است.
ساماندهی ناوگان حمل و نقل
نبهانی تصریح کرد: یکی از موارد تأثیرگذار از رشد و توسعه گردشگری توجه به زیرساختهای حمل و نقل به ویژه زیرساخت های جاده‌ای است؛ سیستم حمل و نقل درون شهری و برون شهری در استان برای گردشگران از ضعف‌های زیادی برخوردار است. وسیله حمل و نقل عمومی که برای گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد باید از لحاظ ظاهری زیبا و شکیل بوده و از لحاظ فنی سالم باشد؛ همچنین بهره‌مندی از امکانات اولیه و اساسی نظیر سیستم گرمایش و سرمایش از دیگر ویژگی‌‌های یک وسیله نقلیه مناسب است. که این امر در دستور کار متولیان گردشگری استان قرار گرفته بود و شاهد برگزاری تورهای داخلی و بین شهری با وسیله حمل و نقل مناسب هستیم.
افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت واحدهای اقامتی
کارشناس سرمایه گذاری و گردشگری استان خوزستان ادامه داد: یکی از چالش‌های دیگر گردشگران در استان، مربوط به مراکز اقامتی است که همواه اصلی‌‌ترین موضوع مورد انتقاد از سمت فعالان گردشگری بوده؛ مراکز اقامتی مناسب برای اسکان گردشگران در طول مدت حضور در استان در تطبیق با استانداردهای بین المللی، نیاز به ارتقای کیفیت دارند. افزایش کیفیت ظرفیت واحدهای اقامتی و استاندارد سازی آنها با توجه استانداردهای بین المللی و همچنین مدیریت برگزاری همایش‌‌ها و نمایشگاه‌ها در فصولی که اوج سفر به استان نیستند، دو مورد از مهم‌ترین اقداماتی است که در زمینه واحدهای اقامتی در استان می‌توان انجام داد.
آموزش نیروی انسانی فعال در گردشگری استان
وی عنوان کرد: از کارکنان فرودگاه، تا کارکنان هتلها و رانندگان تاکسی می‌بایست آموزش مناسب در این زمینه را داشته باشند. نکته مهم در آموزش نیروی انسانی فعال در گردشگری، تداوم این آموزش‌ها است زیرا که این تدام باعث تثبیت آن در ذهن و رفتار فرد می شود؛ متاسفانه در هنگام جذب افراد برای کار در صنعت گردشگری، توجهی به تخصص و مهارت فرد نمی شود و استانداردها و ضوابط در این امر نادیده گرفته میشوند. توجه به تخصص و مهارت افراد در زمان جذب و بکارگیری و آموزش مدوام افراد فعال در صنعت گردشگری دو راهکار مهم برای برون رفت از چالش نیروی انسانی در گردشگری استان است. خوزستان در چهار سال گذشته و بر اساس برنامه‌های مدون و تلاش پیگیری که صورت گرفت دوره‌های آموزشی بسیاری را با تنوع بسیار برگزار کرده که تداوم این روند، می‌تواند به ارتقای صنعت گردشگری در استان کمک‌های قابل توجه‌ای کند. این نکته را باید متذکر شد که در سال‌های گذشته تعداد موسسات آموزشی گردشگری از یک موسسه در سال ۹۷ به ۷ موسسه در سال ۱۴۰۰ رسیده که حدود ۴ موسسه دیگر نیز در مرحله صدور مجوز می‌باشند.
کارشناس سرمایه گذاری و گدشگری استان خوزستان استان گفت: یکی از مسائل مهم در گردشگری، توجه به بهداشت و سلامت افراد است. در این میان وضعیت سرویسهای بهداشتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ سرویسهای بهداشتی بین شهری و حتی درون شهری یکی از معضلات اساسی گردشگران است که عدم رعایت اصول بهداشتی در اینگونه مکان‌ها می‌تواند تجربه سفر را برای گردشگران به خاطره‌ای ناخوشایند تبدیل کند. این موضوع را نباید نادیده گرفت که استفاده از سرویسهای بهداشتی ایرانی برای گردشگران خارجی دشوار است و به همین دلیل این گردشگران در انتخاب خود، سرویسهای فرنگی را همواره ترجیح میدهند و این موضوع بخصوص در مناطق روستایی و اقامتگاه‌ها نباید مغفول بماند. چالشی که گردشگران بیرونی به جز در هتلها و اقامتگاه‌ها، در اکثر مواقع با آن درگیر هستند. از دیگر نکات قابل ذکر در مورد سرویسهای بهداشتی کیفیت بسیار پایین و وضعیت بهداشتی نامناسب برخی از اماکن بین راهی است که همواره مورد انتقاد کارشناسان و مراجعین به دفعات بوده است. ساخت و تعبیه سرویسهای بهداشتی فرنگی در سایر اماکن گردشگری استان و توجه به وضعیت بهداشتی آنها به خصوص در مورد سرویسهای بین جاده‌ای از نکات مهمی است که برای تأمین آسایش گردشگران باید به جد مورد توجه قرار بگیرد.
کیفیت ارائه خدمات در مراکز رفاهی استان
وی بیان کرد: تمامی مراکز و مشاغل فعال در حوزه گردشگری باید بتوانند به انواع سلیقه‌های گردشگر و با توجه به استانداردهای بین‌المللی خدمات دهی کنند. تنها راهکار افزایش آمادگی مراکز فعال در حوزه گردشگری هم از نظر آداب معاشرت و هم خدماتی که به گردشگر ارائه میدهند، ارائه آموزش‌ها لازم در این زمینه به صورت مداوم و در تمامی رده‌ها است.
طراحی منوی سنتی در رستوران ها
نبهانی ادامه داد: غذای محلی و سنتی در بسیاری از نقاط استان، بسته به محل سفر در استان وجود دارد که متاسفانه در منوی رستوران‌ها و هتلها جای گذاری نشده است. خوشبختانه در سال‌های اخیر و به لطف تلاش‌های فراوانی که صورت گرفت غذای محلی و سنتی استان در منوی بسیاری از رستوران‌ها و مراکز اقامتی وارد شد و مورد استقبال قرار گرفت. گردشگران در سفر به یک کشور یا استان و شهر و طی بازدید از فرهنگ، تاریخ و آداب و رسوم آن، ترجیح میدهند غذاهای محلی و سنتی آن جغرافیا را نیز تجربه کنند، چرا که غذای محلی و سنتی هر منطقه از شاخصه‌های فرهنگی و اصلی گردشگری آن منطقه محسوب میشود.
وی بیان کرد: با توجه به ظرفیت و پتانسیل استان خوزستان در بخش بناهای تاریخی، عدم متناسب سازی این اماکن برای استفاده افراد معلول و کم توان، همچنین طراحی یک مسیر مشخص بازدید در سایت‌‌های تاریخی و موزه‌ها از جمله مواردی است که در سایت ها و موزه ها آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته، هر چند که در دو سه سال گذشته گامهای اندکی برای رفع این معضل برداشته شده است و می بایست این روند ادامه دار باشد.
نبهانی ادامه داد: مسافرت درمانی به عنوان یک صنعت پرسود در زمینه توریسم به حساب می آید که معمولا عواملی مانند: سهولت در رفت و آمد، هزینه پایین درمان، بهبود سطح تکنولوژی و پیدا کردن پزشکان کارآزموده در این زمینه تاثیر گذار هستند. از امتیازات استان در این صنعت می‌توان فرهنگ غنی، شرایط محیطی و وجود پزشکان برتر در جهان و هزینه درمان پایین نسبت به سایر کشورها را نام برد. طب سنتی، آب درمانی، لجن درمانی، نمک درمانی، از مجموعه مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی زیرمجموعه توریسم درمانی هستند که استان خوزستان از وجود این پتانسیل همواره برخوردار بوده و با توجه به قابلیت‌های بی شمار، می‌تواند به مقصدی برای متقاضیان به این نوع از معالجه تبدیل شود.
وی گفت: به دلیل افزایش روز افزون گردشگران به خوزستان، فرسوده بودن تاسیسات قدیمی و یا تغییرکاربری تعدادی از هتلها در زمان جنگ و بعد از آن، در حال حاضر نیاز به ساخت هتل و ایجاد اماکن اقامتی افزایش یافته است.
نبهانی ادامه داد: با راه اندازی تجارت‌های الکترونیک در ایران، سیستم های ارتباطی و خدمات رزرواسیون با تحولات فراوانی روبه رو شده که در بخش رزرواسیون شرکت‌های نوپا با شناخت و انجام مطالعه بازار، فعالیت‌های خود را با جذب سرمایه گذاران شروع کرده و فرهنگ استفاده از این سیستم‌ها را در کشور پی ریزی کرده‌اند. با اتصال سیستم رزرواسیون استان به سیستم رزرواسیون جهانی این خدمات در حال توسعه می‌باشند و هر روز به تعداد کاربران آنها در ایران افزوده میشود که نیازمند ارائه خدمات گوناگون و منحصر به فرد نیز می‌باشند..این نیاز در استان خوزستان به شدت احساس میشود.
سرمایه گذاری برای تجهیز و یا بهسازی ناوگان حمل و نقل که جا به جایی گردشگر را بر عهده دارد، یکی از ظرفیت‌های مغفول مانده سرمایه گذاری در این حوزه است که نیاز به فرهنگ سازی برای جذب سرمایه گذار دارد.
صنعت گردشگری و محرک‌های تشویقی
کارشناس سرمایه گذاری و گدشگری استان خوزستان عنوان کرد: مشوق‌های فراوانی برای حمایت از صنعت گردشکری در قانون پیش‌بینی شده است که به کارگیری هرکدام از آنها می‌تواند در سرمایه‌گذاری و توسعه کسب و کارها سرمایه‌گذاران تاثیر بسزایی داشته باشد. تخفیف‌های مالیاتی، تخفیف عوارض صدور پروانه ساختمانی و تخفیف در هزینه‌های مصرفی سوخت، آب، برق و تلفن، معافیت و تخفیف عوارض تغییر کاربری، معافیت گمرکی، تامین زمین برای ساخت تاسیسات گردشگری، پرداخت تسهیلات، پرداخت یارانه، سود تسهیلات به پروژه‌های به بهره برداری رسیده، تامین زیرساختهای گردشگری، تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی از جمله فرصت‌هایی می‌باشند که محرکی برای گردشگری و مشوقی برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری محسوب میشوند.
وی ابراز کرد: بر اساس ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۱۳۲ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد مراکز خدماتی هتلها و مراکز اقامتی گردشگری که از ابتدای سال ۹۵ برای آنها پروانه بهره‌برداری صادر شده است، از زمان شروع فعالیت به مدت ۵ سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به مدت ۱۰ سال با نرخ صفر مشمول مالیات خواهند بود. همچنین مطابق ماده ۷ همین آیین‌نامه، سرمایه‌گذاری انجام شده در مناطق کمتر توسعه یافته تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات حداکثر به میزان دو برابر سرمایه ثبت و پرداخت شده برسد با نرخ صفر محاسبه میشود. در خصوص سرمایه‌گذاری انجام شده در سایر مناطق نیز تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات حداکثر به میزان سرمایه ثبت و پرداخت شده برسد، ۵۰ درصد مالیات آنها با نرخ صفر محاسبه میشود. همچنین مطابق تبصره‌های ذیل ماده ۷ آیین‌نامه مذکور، سرمایه‌گذاری انجام شده بابت زمین نیز به میزان بهای متراژ تعیین شده در مجوز قانونی صادره مشمول تخفیف مالیاتی این آیین‌نامه میشود.
نبهانی گفت: واحدهایی که قبل از سال ۹۵ پروانه بهره‌برداری اخذ کرده‌اند و قصد سرمایه‌گذاری مجدد دارند مشروط به افزایش سرمایه و پرداخت آن امکان، برخورداری از این مشوق‌ها را متناسب با افزایش سرمایه شامل میشوند. در صورتی که سرمایه‌گذاری انجام شده با مشارکت سرمایه‌گذاری خارجی و با مجوز سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران باشد، به ازای هر ۵ درصد مشارکت سرمایه ثبت و پرداخت شده به میزان ۱۰ درصد و حداکثر تا سقف ۵۰ درصد به میزان مشوق این ماده اضافه میشود.
وی ادامه داد: بر اساس بند الف ماده ۱۲ آیین نامه اجرایی قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی و اصلاحیه آن همه تاسیسات گردشگری (موضوع ماده یک آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت آنها و اصلاحات بعدی آن) از نظر پرداخت عوارض صدور پروانه ساختمانی مشمول تعرفه بخش صنایع هستند و شهرداری‌ها موظف هستند عوارض مقرر را فارغ از نوع پروانه و کاربری زمین بر اساس تعرفه بخش صنایع و با معافیت از عوارض عرصه غیر از عوارض نوسازی فقط در مورد ساختمان محاسبه و دریافت کنند. همچنین شهرداری‌ها موظفند برای افزایش زیربنای تمامی تاسیسات گردشگری عوارض مقرر را با حداکثر تخفیف محاسبه و دریافت کنند.ژ
نبهانی ادامه داد: همچنین در بند (ب) در ماده ۸ قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی و اصلاح ماده ۱۲ آیین‌نامه اجرایی آن نیز آمده است، همه تاسیسات و موسسات گردشگری از نظر هزینه‌های سوخت، برق، آب، تلفن و فاضلاب اعم از انشعابات و مصرف، انواع خدمات بیمه‌ای، تسهیلات بانکی، حق الثبت، حق التحریر، پذیره، سایر عوارض، تقسیط حق اشتراک یا هر نوع تسهیلات دیگر باید بر اساس تعرفه‌های بخش صنعت محاسبه و دریافت شوند.
وی افزود: در حوزه تسهیلات بانکی نیز به استناد بند ب ماده ۵۲ قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، صندوق توسعه ملی موظف شده ۱۰ درصد از منابع ورودی خود را برای تسهیلات به بخش‌های خصوصی و تعاونی و بنگاه‌های اقتصادی متعلق به موسسات عمومی غیردولتی به طرح‌های دارای توجیه فنی زیست‌محیطی و مالی و اهلیت متقاضی به صورت پرداخت و بازپرداخت ریالی در بخش‌های صنعت، معدن، گردشگری و صادرات کالاهای صنعتی و معدنی و ... در بانک‌های دولتی و خصوصی داخلی سپرده‌گذاری کند و اقساط وصولی نیز مجدداً برای پرداخت تسهیلات طرح‌های موضوع به این بند اختصاص پیدا می‌کند. علاوه بر آن در تبصره ۱۸ قانون بودجه در سال‌های ۹۷ تا ۹۹ منابعی برای تسهیلات بانکی دربخش‌های مختلف اقتصادی کشور از جمله گردشگری اختصاص می‌یابد.
وی عنوان کرد: در بند ل ماده ۲۸ قانون الحاق برخی از مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات حامی دولت به دستگاه‌های اجرایی اجازه داده شده است از محل اعتباراتی که در بودجه سنوات آنها تحت برنامه کمک‌های فنی و اعتباری پیش‌بینی میشود برای پرداخت تسهیلات تلفیقی و یارانه سود تسهیلات بصورت وجوه اداره شده از طریق قرارداد عاملیت بانک‌های عامل و صندوقهای حمایتی و توسعه‌ای استفاده کنند. در این راستا وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر حسب اعتبارات تخصیص یافته سالانه اقدامات حمایتی را در چارچوب آئین نامه اجرائی بند فوق الذکر برای کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی انجام دهد.
معاون سابق گردشگری اداره کل میراث فرهنگی خوزستان بیان کرد: در برنامه‌های پنج ساله توسعه از جمله جزء ۳ بند الف ماده ۱۰۰ قانون برنامه ششم توسعه به ایجاد زیرساختهای مورد نیاز مناطق گردشگری از قبیل راه دسترسی و ... تاکید شده است که قوانین یاد شده، بعلاوه مواردی که در پیش نویس قانون برنامه هفتم توسعه در نظر گرفته و برای تصویب پیشنهاد شده است، می‌تواند کمک خوبی به فعالان اقتصادی-گردشگری کند که امیدوار هستیم در آینده‌ای نزدیک شاهد توسعه گردشگری در استان خوزستان باشیم.
