شیراز زیر گرد و غبار رفت/ سیر صعودی کانون‌هاى تولید ریزگرد در استان/ ریزگردها عموما ذرات میکرونى با بار آلایندگى بالا هستند

به گزارش خبرنگار ایلنا، درحالى کلانشهر شیراز داعیه شهر پاک و هواى سالم را دارد که در سال‌هاى اخیر از تعداد روزهایى که این کلانشهر هواى پاک را تجربه مى کند، کاسته و به شاخص‌هاى هواى ناسالم آن افزوده مى‌شود.

ریزگردها؛ دلیل آلودگى هواى کلانشهر شیراز است که به واسطه افزایش کانون این ریزگردها، تعداد روزهایى که هواى ناسالم خواهیم داشت، بیشتر مى شود.

براین اساس شاخص کیفیت هواى کلان شهر شیراز در ساعت 8صبح امروز عدد 126( ضعیت شاخص ناسالم براى گروه هاى حساس) و در 24 ساعت گذشته ، عدد 114 (وضعیت شاخص ناسالم براى گروه هاى حساس) را نشان داد.

آن طور که معاون محیط زیست انسانى اداره کل حفاظت محیط زیست فارس مى‌گوید: بر اساس اعلام کارشناسان اداره کل هواشناسى، گرد و غبار منشأ خارجى و داخلى دارد.

به گفته قاسم نهاوندى، شاخص کیفیت هوا کیفیت هوا را در شش دسته قرار مى دهد ،AQI بین 0 و 50 است و AQI که هواى پاک میزان در این حالت بین 51 AQI کیفیت قابل قبول میزان تا 100 است.

هواى ناسالم AQI وى ادامه مى دهد: میزان براى گروه هاى حساس بین 101 و 150 است و AQI هواى ناسالم بین 151 و 200 ؛ اثرات بهداشتى بالا براى هر فرد، زمانى که مقدار آن هواى خیلى ناسالم را تجربه مى کند بین 201 تا 300 قرار دارد

که هشدارى براى سلامتى به حساب مى آید؛ در نیز در این وضعیت از 300 AQI هواى خطرناک بالاتر است و اخطارى جدى براى سلامت انسان و اعلام وضع اضطرارى است.

سیر صعودى کانون تولید ریزگردها

اما بررسى وضعیت آلودگى هواى شیراز و منشا آن به مسائل زیست محیطى برمى گردد؛ برخلاف دیگر کلانشهرها که فعالیت زیاد صنایع علت آلودگى است، در شیراز، ریزگردها سهم اصلى در آلودگى هوا را دارند. 

سیروس زارع، از فعالان زیست محیطى به« ایلنا» مى گوید: کانون هاى تولید ریزگرد با سیر صعودى درحال افزایش است و فعالیت هاى نامتوازن انسانى دامنه تخریب را گسترده است.

وى با بیان اینکه عموما اجراى پروژه ها با اولویت نگرش به مسائل اقتصادى؛ طبیعت و محیط زیست را قربانى منفعت مادى مى کنند، مى افزاید: این نگرش درواقع مبتنى بر قیمت گذارى آب به عنوان کالایى قابل عرضه جهت هندل کردن منابع و منفعت مادى؛ پروژه هاى واگذارى و توسعه اقتصادى تبیین مى شود که رهاوردى جز قربانى کردن مهم‌ترین منبع حیاتى به همراه نخواهد داشت.

زارع با اشاره به اینکه بارگذارى‌هاى بیش از توان اکولوژى در مناطق و عرصه‌ها موجب بر هم خوردن تعادلات طبیعى خواهد شد، عنوان مى کند: در این حالت بخش‌هاى آسیب دیده طبیعت در صورتى که اقدامى جهت بهبودی‌شان انجام نشود پاسخ غیر قابل جبرانى به فعالیت هاى اشتباه خواهند داد و نتیجه آن آسیب به دیگران مى شود.

 ریزگردهاى برخاسته از بسترهاى خشک

این کنشگر محیط زیست با بیان اینکه ریزگردها عموما ذرات میکرونى با بار آلایندگى بالا و برخاسته از بسترهاى خشک تالابى هستند، ابراز مى کند: این ذرات از ماسک‌هاى معمولى عبور کرده و از طریق ریه ها، پوست و چشم وارد بدن مى شوند.

زارع ادامه مى دهد: تجمع آلاینده‌ها و آلودگى‌ها زمینه ساز انواع بیمارى هاى لاعلاج یا صعب العلاج مى شود و همچنین تاثیرات ریزگردها بر اندام گیاهان زراعى، باغى و مرتعى منجر به کاهش محصول، آلودگى محصول، ازبین رفتن گونه ها و تنوع زیستى و ... مى شود.

وى مى گوید: تشدید چرخه بسته افزایش سطح بستر کانون تولید ریزگرد در مناطقى که متاثر از ریزگردها هستند، از دیگر نتایج عدم توجه به کانون ریزگردها است.

زارع با بیان اینکه راهکارهاى زیادى جهت کنترل این چالش پیشنهاد شده است و مى توان اقداماتى را براساس تاثیر گذارى و کاهش آسیب ها با اولویت هاى زمانى، کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در قالب برنامه ریزى کلان در دستور کار قرار داد، تصریح مى کند: موثر ترین اقدام کوتاه مدت اطلاع رسانى به جامعه جهت پرهیز از هر رفت و آمد غیر ضرورى مخصوصا کودکان و سالمندان و بیمارى هاى قلبى، عروقى است و در اقدامات میان مدت علاوه بر افزایش آگاهى عمومى، همسوسازى مسئولان در راستاى همکارى جهت توقف و کاهش اقدامات خطر آفرین، مدیریت منابع آبى و عرصه ها خصوصا تالاب ها، جنگل ها و مراتع است.

وى ادامه مى دهد: اقدامات دراز مدت احیاء مناطق آسیب دیده، اصلاح قوانین، اولویت ارزیابى هاى زیستى و اجتماعى محیطى بر پافشارى هاى اجرایى پروژه ها و آمایش سرزمین است.

 عدم توجه کافى به پیوست هاى اجتماعى در اجراى پروژه ها

این فعال زیست محیطى با بیان اینکه متاسفانه شاهد بهبود وضعیت در این حوزه نیستیم، خاطرنشان مى کند: نتیجه این مسامحه بار سنگین مالى خواهد داشت و مصوباتى که آگاهانه یا از سر خیر خواهى به دلیل عدم دانش لازم یا ارزیابى کافى زمینه ساز تخریب بیشتر عرصه ها مى شود، از جمله دلایل این شرایط است.

وى مى افزاید: انتقال آب به هر دلیل و تغییر مسیر اصلى و طبیعى در حوضه هاى آبى و عدم لحاظ کردن نیاز آبى در چرخه طبیعت و توسعه کمى کشاورزى از جمله دلایل افزایش ریزگردها و آلایندگى ها است.

این کنشگر محیط زیست با اشاره به عدم توجه کافى به پیوست‌هاى اجتماعى در اجراى پروژه‌ها مى‌گوید: بى شک این موضوع تاثیر مستقیمى بر تخریب محیط زیست و طبیعت داشته است و نهایتا عرصه را براى زندگى انسانى تنگ‌تر مى کند.

زارع مى گوید: مجموعه اقداماتى که منجر به زخمى بر زمین شود به همراه عدم توجه به راهکارهایى که التیام دهنده باشد، ره آوردى جز واکنش طبیعت در پى نخواهد داشت.

به گزارش ایلنا، در یک دهه گذشته  به واسطه کمبود منابع آبى و خشک شدن بستر تالاب هاى استان این تالاب ها به منشا گرد و خاک و ریزگرد تبدیل شده اند و تعداد روزهایى که هواى شهر شیراز و شهرهاى حاشیه تالاب ها به شاخص هواى ناسالم مى رسد، درحال افزایش است.