معیارهای یونسکو برای انتخاب پایتخت جهانی کتاب

معاون فرهنگی کمیسیون ملی یونسکو گفت: معیار‌های انتخاب پایتخت کتاب ایران باید به معیار‌های سازمان جهانی یونسکو نزدیک باشد زیرا این معیار‌ها دقیق است و از طرفی انتخاب پایتخت کتاب ایران با معیار‌های جهانی می‌تواند به انتخاب شهری از ایران با عنوان پایتخت جهانی کتاب کمک کند.

به گزارش ایلنا، عبدالمهدی مستکین درباره‌ ویژگی‌های مهم انتخاب شهری به عنوان پایتخت کتاب ایران گفت: بی‌شک شهری که به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی می‌شود، باید برنامه های خلاقانه تر و بهتری نسبت به دیگر شهر‌های ایران داشته باشد. علاوه بر آن توجه به معیار‌های سازمان جهانی یونسکو در اهتمام به امر کتاب و کتاب‌خوانی می‌تواند زمینه‌ساز معرفی شهری با آن معیار‌ها به عنوان پایتخت کتاب ایران باشد.

این کارشناس فرهنگی معتقد است: علاوه بر توجه به معیار‌های سازمان جهانی یونسکو در حوزه کتاب، اهتمام ویژه به مولفه‌های بومی و ملی در رواج مساله کتاب‌خوانی و هم‌چنین دیگر فرایندهای مرتبط با کتاب اعم از تولید محتوا، توزیع و عرضه کتاب و نیز کتاب‌خوانی در انتخاب پایتخت کتاب ایران نقش مهمی دارد. به اعتقاد من این طرح فرصت مناسب و خوبی برای شناسایی ظرفیت‌ها، توان‌مندی‌ها و استعداد‌ها و امکانات شهر‌های مختلف در زمینه کتاب‌خوانی است.

وی در تبیین معیار‌های سازمان جهانی یونسکو برای انتخاب پایتخت جهانی کتاب تصریح کرد: از آن‌جایی که یونسکو سازمانی جهانی است، سعی می‌کند معیار‌های فراگیر و عام برای انتخاب و معرفی پایتخت جهانی کتاب مورد نظر قرار دهد. میزان مشارکت‌ نهاد‌های غیر دولتی و مردم نهاد و هم‌چنین میزان فعالیت افراد و گروه‌هایی که در عرصه نوشتن و نشر کتاب نقش دارند، از دیگر مولفه‌های مهم در ارزیابی‌ها برای انتخاب پایتخت جهانی کتاب است.

او ادامه داد: نوع تعامل و ارتباط صنف نشر با نویسندگان، کتاب‌فروشان و دیگر فعالان این عرصه و هم‌چنین تولید و عرضه کتاب‌هایی که جهان را جایی امن‌تر کنند و زمینه‌ساز مفاهمه و گفت‌وگو شوند در ارزیابی‌های سازمان جهانی یونسکو برای انتخاب پایتخت جهانی کتاب موثر است. اهتمام به تنوع بیانی در میان کشور‌های عضو سازمان جهانی یونسکو نیز به عنوان امتیازی ویژه به شمار می‌آید و هر کشوری که به این معیار‌ها توجه بیش‌تری کند شانس آن‌که شهری از سرزمینش به عنوان پایتخت جهانی کتاب معرفی‌ شود خیلی بیش‌تر می‌شود.

مستکین با اشاره به این که فعالیت‌های موثر و گسترده در ترویج کتاب‌خوانی نیز برای کمیته انتخاب پایتخت جهانی کتاب مهم است گفت: برگزاری جشنواره‌هایی مانند «روستا‌های دوستدار کتاب» و «طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران» برای سازمان جهانی یونسکو مهم قابل احترام است. این دست طرح‌ها زمینه گسترش کتاب‌خوانی را فراهم می‌آورد و شانس ایران را برای انتخاب شهری از کشورمان به عنوان پایتخت جهانی کتاب افزایش می‌دهد.

وی متذکر شد: از طرفی در توجه به معیارهای جهانی در حوزه کتاب برای انتخاب پایتخت‌ کتاب ایران ضرورت دارد به مولفه‌های بومی و ملی نیز توجه شود و سازمان جهانی یونسکو هم به این موضوع تاکید دارد و در این‌باره مصوبه‌ای نیز دارد که یونسکو کشور‌ها را بر تنوع فرهنگ ترغیب می‌کند و از یکسان سازی کشور‌ها پرهیز دارد. از این‌رو طرح‌هایی با ارزش‌ها ملی و از سویی قابلیت تعمیم جهانی می‌تواند مورد توجه یونسکو واقع شود.