در گفت‌وگو با ایلنا اعلام شد:
ثبت ۱۱۳۵ مورد مالاریا؛ ورود بیماران از مرزهای جنوب شرقی
رئیس اداره مدیریت بیماری‌های منتقله توسط ناقلین وزارت بهداشت با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی بیماری مالاریا نسبت به سال گذشته گفت: در سال جاری تا کنون، ۱۱۳۵ مورد مالاریا ثبت و گزارش شده است.
«احمد رئیسی» رئیس اداره مدیریت بیماری‌های منتقله توسط ناقلین وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره وضعیت بیماری مالاریا در کشور توضیح داد: در حال حاضر وضعیت ابتلا به مالاریا نسبت به اوایل مردادماه سال گذشته تقریباً نصف شده است. سال گذشته تا این زمان، ۲۲۰۰ مورد مالاریا گزارش شده بود که عمدتاً نیز موارد واردشده از خارج بودند.
به گفته وی در سال جاری تا کنون، ۱۱۳۵ مورد مالاریا ثبت و گزارش شده که عمدتاً از استان‌های جنوب و جنوب‌شرقی کشور هستند. این موضوع نشان می‌دهد که نسبت به سال گذشته، تقریباً حدود ۵۰ درصد کاهش داشته‌ایم.
تشریح علت شیوع مالاریا در استان‌های جنوبی
رئیسی درباره علت شیوع مالاریا در استان‌های جنوبی کشور گفت: شرایط آب‌وهوایی آن مناطق نسبت به دیگر نقاط کشور برای انتقال مالاریا مناسب‌تر است، یعنی شرایطی که پشه و بیمار در کنار هم به عنوان یک چرخه انتقال که باعث انتقال مالاریا شود، فراهم‌تر است. همچنین عامل توسعه نیافتگی در آن مناطق نیز تاثیر دارد، چرا که مالاریا نماد توسعه‌نیافتگی است
وی ادامه داد: در واقع در مناطقی که مالاریا کمتر وجود دارد، توسعه بیشتر اتفاق افتاده است. در همه جای دنیا، هر جایی که قبلاً محل شیوع مالاریا بوده، همزمان با توسعه‌یافتگی این بیماری شروع به کاهش کرده است. بنابراین توسعه‌یافتگی یکی از راه‌های کاهش موارد بیماری‌های منتقله توسط ناقلین، به‌ویژه مالاریا است.
رئیسی در پاسخ به این سوال که وضعیت بیماری مالاریا در ایران نسبت به دیگر کشورها چگونه است، بیان کرد: ما نباید صرفاً خود را با دیگر کشورهای دنیا یا منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی مقایسه کنیم. متأسفانه از نظر جغرافیایی، ما در بدترین موقعیت قرار گرفته‌ایم که می‌تواند از نظر ورود موارد مالاریای وارداتی به ما آسیب برساند. افغانستان و به‌ویژه پاکستان، از آلوده‌ترین کشورهای منطقه در حال حاضر هستند.
وی ادامه داد: پس از سودان و سومالی که با توجه به جمعیت، اعداد بسیار بالایی را در سال ۲۰۲۴ گزارش کرده‌اند، پاکستان در جایگاه نخست قرار دارد. در کشور پاکستان، حدود دو و نیم میلیون مورد مالاریا در سال گزارش می‌شود که عددی بسیار قابل توجه است. متأسفانه در داخل پاکستان نیز ایالت بلوچستان که هم‌مرز با استان سیستان و بلوچستان از کشور ما است، بیشترین میزان مالاریا را در آن کشور دارد.
رفت‌وآمدهای کنترل‌نشده در مرزهای جنوب شرق کشور عامل جابه‌جایی افراد آلوده به مالاریا
او اضافه کرد: با این شرایط، به دلیل رفت‌وآمدهای تقریباً کنترل‌نشده، که عمدتاً به‌منظور تجارت غیرقانونی سوخت انجام می‌شود – آنچه در منطقه به آن «سوخت‌بری» گفته می‌شود و شامل حمل و فروش سوخت یارانه‌ای از ایران به کشور همسایه، پاکستان است – موجب جابه‌جایی موارد متعددی از افراد آلوده به مالاریا چه با ملیت ایرانی، چه افغانستانی و چه پاکستانی می‌شود.
رئیسی در پاسخ به این سوال که کشور ما تا ریشه کن شدن و حذف بیماری مالاریا چقدر فاصله دارد، عنوان کرد: جایگاه ایران در زمینه حذف بیماری، اگر اندکی بیشتر از آنچه تا کنون انجام شده، در زمینه توسعه مناطق جنوب و جنوب‌شرق کشور اقدام شود، می‌تواند این ادعا را مطرح کند که حتی بدون بهبود وضعیت کشورهای همسایه شرقی یعنی افغانستان و پاکستان نیز به حذف مالاریا دست یابیم.
وی افزود: اما به خاطر داشته باشید که اصطلاح «ریشه‌کنی» به این معناست که نه تنها در ایران، بلکه در پاکستان، افغانستان و حتی هیچ جای دنیا مالاریا وجود نداشته باشد. بنابراین، استفاده از واژه ریشه‌کنی چندان ساده نیست.
وی افزود: اگر واکسنی، به‌ویژه واکسنی که هم علیه سوش کشنده‌ی فالسیپاروم و هم علیه سوش خوش‌خیم ویواکس مؤثر باشد، در دنیا تولید و به‌صورت گسترده اجرا شود، احتمالاً امید به ریشه‌کنی مالاریا در سطح جهانی شکل خواهد گرفت.
او تصریح کرد: در حال حاضر، یک واکسن بسیار خوب در آفریقا به‌صورت آزمایشی در برخی کشورها برای کودکان زیر ۵ سال تزریق می‌شود. البته این واکسن تنها علیه سوش فالسیپاروم، یعنی نوع کشنده بیماری، استفاده می‌شود. اگر بشر بتواند با این واکسن در آفریقا مرگ‌ومیر ناشی از مالاریا را به حداقل برساند.
در ایران سوش غالب مالاریا، ویواکس است
به گفته وی ممکن است در آینده نزدیک بتوانیم در سطح جهانی امیدوار باشیم که با واکسنی که هم علیه سوش کشنده فالسیپاروم و هم علیه سوش خوش‌خیم ویواکس مؤثر باشد، به ریشه‌کنی مالاریا دست یابیم.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که آیا در کشور ما واکسن برای مالاریا تزریق می‌شود، گفت: خیر، چون در کشور ما سوش غالب، ویواکس است و هنوز واکسنی برای مالاریای ویواکس در دنیا وجود ندارد، عملاً توجیهی برای داشتن واکسن و تزریق آن در کشور ما وجود ندارد. این واکسن فعلاً مخصوص کشورهای آفریقایی است، زیرا ۹۵ درصد موارد مالاریای آفریقا از نوع کشنده فالسیپاروم است.
