خطر نابودی جنگل‌های زاگرس در ۴۰ سال آینده

«مجتبی آهور» معاونت محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد برآورد آسیب‌هایی که بحران جنگل‌های زاگرس می‌تواند به اقتصاد استانی و ملی تحمیل می‌کند، گفت: گرچه به صورت جسته‌وگریخته برآوردی در مورد استان‌های زاگرس‌نشین صورت گرفته است، اما متأسفانه برآوردی که به صورت ساختاریافته و منظم باشد، نداریم.

وی با بیان اینکه بحران افزایش دما و بحران آب‌وهوایی، در کنار شیوه حکمرانی و شیوه برخورد با جنگل‌های زاگرس، باعث وضخیم تر شدن بحران زاگراس شده است، گفت: مطمئناً اگر به همین روش ادامه دهیم، با چالش بسیار جدی مواجه هستیم.

معاونت محیط زیست انسانی درباره چالش حفاظت از زاگرس توضیح داد: مسئله جنگل‌های زاگرس و حفاظت از آن‌ها، با یک یا دو دستگاه قابل حل نیست. یک مسئله فرابخشی است که باید با تعامل، همکاری و بازنگری در سیاست‌های گذشته‌مان همراه باشد.

وی با تاکید بر اینکه فلات مرکزی ایران وابسته به حیات جنگل‌های زاگرس است، گفت: جنگل‌های زاگرس با این همه وسعت، در سیاست‌گذاری‌های ما کم‌اهمیت هستند. در ساختار سازمان منابع طبیعی، یک حوزه معاونت مربوط به جنگل‌های شمال است و سایر جنگل‌ها، یک معاونت دارد.

وی راهکار نجات جنگل‌های زاگرس را در گرو مشارکت جمعی و سند راهبردی برشمرد و گفت: باید در همه حوزه‌ها اعم از حوزه قوانین، حوزه سیاست‌گذاری‌، حوزه تأمین اعتبارات و بودجه‌هایمان بازنگری کنیم. همین فردا هم دیر است که بخواهیم این کار را بکنیم. واقعیت این است که زاگرس پیر شده است.

آهور ادامه داد: پیر شدن جنگل‌های زاگرس در کنار هجوم گسترده آفت‌ها، بهره‌برداری غیراصولی، نامتوازن و بیش از حد از جنگل‌های زاگرس در کنار افزایش دما، یک هجوم همه‌جانبه به جنگل‌های زاگرس است. ما کم‌توجه به این موضوع هستیم و متأسفانه در سیاست‌گذاری‌هایمان به این سمت که با این بحران‌ها مقابله کنیم پیش نمی‌رویم.

معاونت محیط زیست انسانی درباره اعتبارات محدودی که برای حفاظت از جنگل‌های زاگرس تخصیص داده شده است، توضیح داد: فکر نمی‌کنم اگر این اعتبارات را به تعداد درختانی که هست تقسیم کنیم، اصلاً عدد قابل توجهی شود و حتی به تومان برسد. یعنی ما به آن صورت اعتباری قرار نمی‌دهیم که بخواهیم وسعت بحران‌هایی که وجود دارد را  مدیریت و خنثی کنیم.

حیات فلات مرکزی به جنگل‌های زاگرس وابسته است

آهور با تاکید مجدد به غلط بودن بسیاری از سیاست‌های کنونی در حوزه برداشت بیش از حد از منابع آبی و جنگل‌ها هشدار داد: من فکر می‌کنم اگر به همین صورت پیش برویم، تا سی‌ چهل سال آینده جنگل‌های زاگرس را نخواهیم داشت.

وی تاکید کرد: اگر جنگل‌های زاگرس را نداشته باشیم، فلات مرکزی ایران از دست می‌رود. حیات فلات مرکزی به جنگل‌های زاگرس وابسته است و جنگل‌های زاگرس آب‌  مورد نیاز را تأمین می‌کنند.

او با بیان اینکه امنیت غذایی و برداشت محصولات کشاورزی‌مان به صورت مستقیم و غیرمستقیم وابسته به جنگل‌های زاگرس است، گفت: از آن طرف، استحصال انرژی ما باز وابسته به زاگرس است. برقی که تولید می‌کنیم، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، بیش از ۶۰–۷۰ درصد وابسته به زاگرس است. الان هم که افزایش دما به وجود آمده و تأثیرات منفی‌اش را داریم می‌بینیم.

آینده خوبی را برای جنگل‌های زاگرس پیش‌بینی نمی‌کنم

آهور با تاکید بر این واقعیت که مشکلات گذشته از جمله آفت‌ها، پیر شدن زاگرس، عدم احیای جنگل‌ها، آتش‌سوزی‌ها و... هنوز حل نشده‌اند، گفت:  در مجموع من آینده خوبی را برای جنگل‌های زاگرس پیش‌بینی نمی‌کنم.

معاونت محیط زیست انسانی در مورد ضرورت همکاری نهادهای حاکمیتی برای حل مسئله زاگرس توضیح داد: متولی اصلی جنگل، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور است. سیاست‌گذاری کلی باید توسط هیئت دولت و مجموعه وزارت جهاد کشاورزی انجام شود. حتی سازمان جنگل‌ها هم به تنهایی نمی‌تواند این سیاست‌گذاری‌ها را انجام دهد.

وی ادامه داد: کارشناسان سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان جنگل‌ها، همه دارند هشدار می‌دهند! از سطح پایین تا سطح کلان، همه دارند هشدار می‌دهند. وضعیت جنگل‌های زاگرس ما در معرض خطر قرار دارد و  با این هشدارها کار انجام نمی‌شود. فراتر از این حرف‌ها باید ورود پیدا کنیم.

توضیح درباره راه حل معضلات جنگل‌های زاگرس

معاونت محیط زیست انسانی در خصوص راه حل معضلات جنگل‌های زاگرس گفت: باید در سطح کلان و  هیئت دولت درک کنند چه خطر بزرگی وجود دارد که ورود پیدا کنند. قوانین به صورت لوایح باید تدوین شود و به مجلس ارائه شود. مجلس هم باید به صورت خاص ورود پیدا کند.

او افزود: حتی وقتی نگاه به برنامه پنج‌ساله هم می‌کنیم، باز به آن حجمی که می‌خواهیم به معضل موجود ورود پیدا نکرده‌اند. باید این مشکلات برطرف شوند. این سیاست‌گذاری‌ها در سطح کلان، در سطح برنامه‌های چندساله دیده شوند و اهمیت داده شوند و  برای آنها اعتبارات لازم در نظر گرفته شوند.

آهور تاکید کرد: واقعاً از همه مسئولان کشور، رئیس‌جمهور، وزرای محترم، عزیزانمان در مجلس شورای اسلامی می‌خواهم این واقعیت را درک کنند  و ورود جدی به مسئله داشته باشند، چرا که فردا هم دیر است.

وی افزود: ما مسئله گردوغبار را داریم، سپر دفاعی‌اش زاگرس است. مسئله آب را داریم، سپر دفاعی‌اش زاگرس است. مسئله امنیت غذایی را داریم، وابسته به جنگل‌های زاگرس است. خواهش من این است که همه اندیشمندان، دانشگاهیان به دولتمردان ما این هشدارها را بدهند و دولتمردان ورود پیدا کنند و یک چاره و یک فکر اساسی برای حل این مشکل داشته باشند.