میگرن شایع ترین نوع سردرد/ شیوع آلزایمر در کشور رو به افزایش است

مجید غفارپور، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو هیئت مدیره انجمن مغز و اعصاب ایران، روز یکشنبه ۲۹ تیر ماه در نشست خبری به مناسبت روز جهانی مغز  اظهار داشت: اپی‌لپسی یا صرع یکی از بیماری‌های شایع در حوزه مغز و اعصاب به شمار می‌رود. در جهان بیش از 50 میلیون نفر مبتلا به اپی‌لپسی هستند و در ایران نیز طبق بررسی‌های صورت‌گرفته، حدود یک میلیون و 400 هزار نفر به این بیماری مبتلا هستند.

وی افزود: مردم صرع را به عنوان بیهوشی همراه با تکان و حرکت اندام‌ها می‌شناسند، اما صرع انواع مختلفی دارد و ممکن است فردی مبتلا باشد اما بیهوشی نداشته باشد و صرفاً سردرد را تجربه کند. عدم هوشیاری گذرای چند ثانیه‌ای نیز می‌تواند در طیف ابتلا به صرع قرار بگیرد.

غفارپور در ادامه خاطرنشان کرد: اگر صرع به موقع درمان نشود، باعث بروز عوارضی مانند کاهش ضریب هوشی و اختلالات رفتاری می‌شود. از سوی دیگر، داروهای مصرفی در درمان صرع ممکن است باعث اختلال در ضریب هوشی و رفتار افراد شود. سالانه میلیون‌ها دلار در جهان صرف خرید داروهای صرع می‌شود و  باید به مصرف درست داروها توجه کنیم و از تحمیل هزینه‌های اضافی به بیماران و نظام سلامت جلوگیری کنیم.

این عضو انجمن مغز و اعصاب ایران  گفت: بیش از 13 نوع سردرد داریم که شایع‌ترین آنها میگرن است و استرس می‌تواند شدت آن را افزایش دهد. سردردهای میگرنی ممکن است طولانی شده و باعث اختلال موقتی بینایی شوند؛ اختلالات دید گذرا در افراد مسن نیز ممکن است ناشی از میگرن باشد. همچنین نوعی سردرد به نام سردرد تنشی وجود دارد که با اضطراب تشدید می‌شود.بیماری صرع دو پیک سنی دارد و در کودکان و همچنین افراد بالای 60 سال شیوع بیشتری دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران اظهار کرد: از نظر مالی، بودجه زیادی برای دارو در کشور هزینه می شود، اما روند و رویه مصرف دارو در ایران درست نیست و هیچ کجای دنیا این حجم از دارو مصرف نمی‌شود.برای مثال اگر تحقیقاتی انجام شود متوجه می‌شویم حدود ۹۰ درصد تصویربرداری «ام ار آی» از مغز در کشور ضرورتی ندارد چراکه در شرایط غیراستاندارد، پزشکی که برای معاینه بیمار وقت نمی گذارد، ام ار ای را تجویز می کند.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: فرهنگ ما به گونه ای است که افراد بیماری خود را پنهان می کنند و لازم است به مردم آموزش داده شود که مشکل جسمی و بیماری خود را حتما باید با پزشک در میان بگذارند. همچنین موضوع احساس ننگ از ابتلا به برخی بیماری‌ها همچون تشنج بیشتر است و این درحالیست که بیماری تشنج هیچ تفارتی با سایر بیماری‌ ندارد.

در ادامه نشست، سرور عدوانی متخصص مغز و اعصاب و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: آلزایمر تنها حافظه را درگیر نمی‌کند، بلکه سایر کارکرد‌های شناختی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری نه‌تنها زندگی فرد مبتلا، بلکه خانواده و ساختار اجتماعی و اقتصادی جامعه را نیز درگیر می‌کند.

وی افزود: با افزایش سن جمعیت، شیوع آلزایمر در کشور ما نیز رو به افزایش است. در حالی که در سطح جهانی، هر سه ثانیه یک نفر به آلزایمر مبتلا می‌شود، این رقم در ایران به‌طور تقریبی هر ۷ دقیقه یک نفر برآورد می‌شود. این آمار، ضرورت توجه فوری به پیشگیری، تشخیص و مدیریت بیماری را نشان می‌دهد.

عدوانی گفت: اگر صرفاً به ویزیت‌های روتین بسنده کنیم، تنها حدود ۲۰ درصد موارد شناسایی می‌شوند. اما با اجرای برنامه‌های غربالگری می‌توانیم درصد بالاتری از بیماران را به موقع شناسایی کنیم. این موضوع، نقش کلیدی غربالگری در کنترل بیماری را نشان می‌دهد.

وی گفت: بیماری آلزایمر بار اقتصادی بالایی دارد و هزینه‌های مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر حدود سه برابر هزینه‌های افراد سالم است. این مسئله، فشار قابل‌توجهی به نظام سلامت و خانواده‌ها وارد می‌کند. عدوانی در ادامه اظهار داشت: شیوع این بیماری در افراد بالای ۶۰ سال در کشور حدود ۸ درصد تخمین زده می‌شود، و این روند در حال افزایش است. همچنین ابتلا در زنان نسبت به مردان بیشتر دیده می‌شود.

وی در ادامه تصریح کرد: آگاهی‌بخشی تنها برای بیماران کافی نیست، بلکه خانواده‌هایی که از این بیماران مراقبت می‌کنند نیز به حمایت و آموزش نیاز دارند. این خانواده‌ها گاهی بیشتر از خود بیمار تحت فشار قرار می‌گیرند؛ بنابراین مسئولیت ماست که در کنار هم، از طریق آموزش و حمایت، شرایط بهتری برای بیماران و خانواده‌های آنان فراهم کنیم.

همچنین در این نشست خبری فهیمه وهبی زاده عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: سکته مغزی یکی از علل ناتوانی در دنیا است‌. هر یک دقیقه قطع رسیدن خون به مغز سبب آسیب دو میلیون سلول مغزی خواهد شد. وی اظهار داشت: مدیریت سکته مغزی موضوع مهمی است و زمان طلایی در بین افراد مبتلا به سکته مغزی تعیین شده است. زمان طلایی بیماری سکته مغزی حدود ۴/۵ ساعت است. بیماران سکته مغزی باید هرچه زودتر به بیمارستان منتقل شوند. رژیم های غذایی مدیترانه ای حاوی فیبر و روغن اشباع سبب کاهش بروز سکته مغزی خواهد شد.  

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: افراد باید ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی در هفته داشته باشند تا خطر بروز سکته مغزی کاهش پیدا کند. وی همچنین  بر ضرورت ارتقای آگاهی عمومی درباره مدیریت سکته مغزی  و بر اجرای دقیق کد ۷۲۴ تأکید کرد.

وی گفت: ما در حوزه سکته مغزی، کدی داریم به نام کد ۷۲۴ که به معنای آمادگی کامل برای مدیریت سکته مغزی در ۷ روز هفته و ۲۴ ساعت شبانه‌روز است. مشابه این سیستم در بیماری‌های قلبی هم داریم. اگر فردی دچار علائم سکته مغزی شود، باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شود تا او را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مجهز به داروی حل‌کننده لخته منتقل کنند.

وهبی‌زاده تاکید کرد: در برخی کشورهای پیشرفته مثل آلمان، دستگاه سی‌تی اسکن در آمبولانس‌ها نصب شده و همین موضوع باعث صرفه‌جویی بسیار زیادی در زمان و نجات سلول‌های مغزی می‌شود. ما هنوز به این سطح از امکانات نرسیده‌ایم، اما خوشبختانه سیستم بیمارستانی کشور در مدیریت سکته مغزی به‌خوبی عمل می‌کند. تنها چیزی که نیاز داریم، افزایش آگاهی مردم است.

این متخصص مغز و اعصاب خاطرنشان کرد: اجرای کامل و مؤثر کد ۷۲۴ نیازمند همکاری سه‌جانبه بین مردم، اورژانس و مراکز درمانی است. با آموزش و آگاه‌سازی مداوم، می‌توانیم جان بسیاری از هم‌وطنان‌مان را نجات دهیم و از ناتوانی‌های ناشی از سکته مغزی پیشگیری کنیم.

وی تصریح کرد: باید به مردم عزیز کشورمان تأکید کنیم که هیچ درمان خانگی یا سنتی، از جمله زالو درمانی، نمی‌تواند رگ بسته مغز را باز کند. زالو در بهترین حالت، فقط می‌تواند روی رگ‌های سطحی اثر بگذارد و در مورد سکته مغزی هیچ‌گونه کاربرد علمی ندارد. تکیه بر این باورهای غلط، فقط باعث از دست رفتن زمان طلایی درمان می‌شود.