سیستم‌های آبگیری از رودخانه ارس و اثرات رسوب آن در دانشگاه تبریز بررسی شد

ایلنا: سیستم‌های آبگیری از رودخانه ارس و اثرات رسوب بر سیستم‌های آبگیری و تاسیسات پمپاژ در قالب یک طرح تحقیقاتی از سوی یک عضو هیات علمی دانشگاه تبریز بررسی شد.
به گزارش ایلنا، علی حسین‌زاده دلیر، مجری این طرح پژوهشی گفت: با توجه به موقیت مرزی رودخانه ارس و وجود اراضی مستعد در حاشیه شمالی استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل طرح‌های توسعه آبی متعددی در این مناطق با احداثایستگاه‌های پمپاژ به منظور تحت کشت بردن اراضی منطقه اجرا شده است که با توجه مشکلات عدیده هیدورلیکی - رسوبی به وجود آمده در بهره برداری از این طرح‌ها، لزوم بررسی عملکرد پروژه‌ها به منظور ارائه راه حل‌های بهبود بهره برداری‌های آتی و نیز استفاده از نتایج آن در طرح‌های در دست مطالعه و اجرای مشابه، ضروری به نظر می‌رسد.
وی با بیان اینکه در این تحقیق سیستم‌های آبگیری از رودخانه ارس در محدوده آذربایجان شرقی شامل گلفرج، گردیان، ایری و سیه رود و می‌سن مورد ارزیابی هیدرولیکی رسوبی قرار گرفت، افزود: براساس نتایج بدست آمده، راهکارهای عملی و مناسب برای رفع مشکلات مدیریت بهره برداری و نگهداری ناشی از وجود مواد رسوبی در این سیستم‌ها ارائه شد.
به گفته وی ارزیابی عملکرد حوضچه رسوب گیر و بررسی خصوصیات رسوب آب ایستگاه‌ها نشان داد که ذرات رسوبی در کلیه موقیعت‌های ایستگاه از نوع بسیار ریز بوده به طوری که تقریباً ۹۰ درصد ذرات وارد شده به آبگیر، قطری کمتر از ۰۷/۰ میلی متر دارند و در شرایط پر رسوب، حوضچه‌های رسوب گیر عملکرد مطلوبی در حذف رسوب نداشته‌اند.
استاد دانشگاه تبریز تصریح کرد: در هر ایستگاه با توجه به شرایط سازه‌ای، موقعیت مکانی، شرایط هیدرولیکی و رسوبی راهکار‌ها و تمهیدات عملی پیشنهاد شد.
حسین‌زاده دلیر با اشاره به انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه یاد آور شد: نجات دریاچه ارومیه قطعآ اراده و عزم ملی را می‌طلبد و مسلم است راه‌های علاج بخشی نجات دریاچه ارومیه به یک روش ختم نمی‌شود، بلکه روش‌های مختلف در تعامل با یکدیگر و توامآ می‌توانند مفید فایده شوند.
وی انتقال آب رودخانه ارس، انتقال آب رودخانه زاب، لای روبی رودخانه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه، تغییر الگوی کشت در منطقه، تبدیل روش‌های آبیاری سنتی به آبیاری تحت فشار و بارور کردن ابر‌ها را از جمله روش‌های احیای این دریاچه برشمرد و گفت: انتقال آب حوضه‌های مجاور دریاچه ارومیه از جمله انتقال آب رودخانه ارس، نه به خود دریاچه بلکه به آبخوان‌های اطراف دریاچه ارومیه به صورت تغذیه مصنوعی باید انجام گیرد، بطوری که طی سالیان گذشته با بهره برداری غیر اصولی از چاه‌های عمیق مجاز و هم چنین با پمپاژ غیرمسولانه آب از حدود ۳۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز، سطح آب زیر زمینی در منطقه به شدت پائین رفته است.
به گفته وی تغذیه مصنوعی علاوه بر احیای آبخوان‌های منطقه نه تنها از شور شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند بلکه باعثمی‌شود که با بالا آمدن سطح آب زیر زمینی در منطقه، دریاچه ارومیه هم چون گذشته به عنوان زهکش منطقه عمل نماید، البته شایان ذکر است که انتقال آب رودخانه ارس در این شیوه باید از محلی صورت بگیرد که غلظت مواد معلق موجود در آب کم باشد که این محل در پائین دست سد ارس و یا پائین دست سد خدا آفرین می‌تواند، شناسائی شود.
یاد آور می‌شود: این طرح تحقیقاتی با مشارکت شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی انجام شده است.