نگاه ما به دیپلماسی یک نگاه تاکتیکی نیست/ باید ابتکار عمل را از دست آمریکا خارج کنیم

به گزارش ایلنا، محسن پاک‌آیین سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از شروع مجدد مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و شروطی که وزیر خارجه کشورمان برای  دور جدید این گفت‌وگوها اعلام کرده است، گفت:‌ در ارتباط با مذاکره با ایالات متحده، کاملا فضای بی‌اعتمادی حاکم است. این وضعیت ناشی از برخوردهای غیرقانونی، غیر اخلاقی و تجاوزگرانه ایالات متحده است که در طول مذاکرات به وضوح نشان داده شد. آمریکایی‌ها مدت‌ها صحبت از مذاکره می‌کردند و ما هم در عالی‌ترین سطح مذاکرات غیرمستقیم را پذیرفتیم. پنج دور انجام شد اما در آستانه دور ششم مذاکرات که احتمال پیشرفت آن وجود داشت، رژیم صهیونیستی با چراغ سبز ایالات متحده به ایران تجاوز کرد و جنگ ۱۲ روزه‌ای به وقوع پیوست. در این جنگ، انسان‌های بی‌گناه به اهداف نظامی تبدیل و به شهادت رسیدند. پس از آن، زمانی که رژیم صهیونیستی در آستانه شکست غیرقابل جبران بود، ایالات متحده به رژیم صهیونیستی کمک کرد و خساراتی هم به تأسیسات هسته‌ای ما وارد کردند.

شرایطی که عراقچی برای مذاکره اعلام کرد، صحیح است

وی با تاکید بر این واقعیت  که جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه مخالف مذاکره نبوده و نیست،عنوان کرد:  ما همواره در پی ایجاد فضایی قوی برای گفت‌وگو هستیم، چه با ایالات متحده و چه با کشورهای دیگر. در مذاکرات هم صادق هستیم و وقتی تعهدی را می‌پذیریم، به آن کاملاً پایبند خواهیم بود. اما در سوی دیگر، ایالات متحده این وضعیت را ندارد. شرایطی که آقای عراقچی اعلام کرده‌اند، صحیح است و ما باید ضمانت‌هایی داشته باشیم که در حین مذاکرات یا پس از آن، هیچ گونه اقدام نظامی انجام نشود. رویکرد ایالات متحده نباید به گونه‌ای باشد که از طریق تهدید نظامی بخواهد در مذاکرات امتیاز بگیرد؛  این موضوع بسیار حائز اهمیت است. ما تنها در رابطه با مسائل هسته‌ای خودمان گفت‌وگو می‌کنیم و حوزه‌های دیگر را نمی‌پذیریم. آمریکایی‌ها صحبت از مذاکرات جامع می‌کنند، اما این از طرف ما پذیرفته نیست، زیرا مذاکره جامع به معنای ورود به همه حوزه‌ها است و ما این اجازه را نمی‌دهیم، به‌ویژه در ارتباط با مباحث امنیتی کشور با هیچ کشوری مذاکره نمی‌کنیم.

مکانیزم ماشه  جنگ دیگری با دیپلماسی است

این دیپلمات با تجربه درباره استمرار گفت‌وگوها با تروئیکای اروپایی اظهار کرد: در رابطه با اروپا، ما هیچ مانعی برای انجام مذاکره نداریم و از این مذاکرات استقبال می‌کنیم. به اعتقاد ما، بحث اسنپ بک و مکانیزم ماشه واقعاً فضا را تندتر می‌کند و جنگ دیگری با دیپلماسی است. ما معتقدیم که از طریق گفت‌وگو و مذاکره می‌توانیم در سایه دیپلماسی فعال با اروپایی‌ها به اهداف مشترک خود برسیم. نکته‌ای که مهم است این است که ایالات متحده با اهرم اسرائیل در مذاکرات میدان‌داری می‌کند و روسیه، چین و اروپا را به کلی کنار گذاشته‌اند. این وضعیت با توجه به رویکردهای یک‌جانبه‌گرایانه ایالات متحده به نفع اروپا، نه به نفع جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها است. ما باید مسائل خود را در سطح بین‌المللی و با حضور کشورهای صاحب‌نظر که دارای حق رأی در شورای امنیت سازمان ملل هستند، پیگیری کنیم. به اعتقاد من، ما باید مذاکره خود را با کشورهای اروپایی، روسیه، چین و حتی برخی دیگر از کشورها که علاقمند به بحث برنامه‌های هسته‌ای ایران هستند، دنبال کنیم و ابتکار عمل را از دست ایالات متحده که به نام مذاکره به دنبال جنگ‌افروزی است، خارج کنیم و این رویه را تغییر دهیم.

هدف از مذاکره این است که به نتیجه برسیم

پاک‌آیین با بیان اینکه  اگر ایالات متحده شروط ما را نپذیرد، این مذاکره به جایی نخواهد رسید، تصریح کرد:  اگر ما احساس کنیم که با آمریکا صادقانه مذاکره می‌کنیم و ممکن است به توافق‌هایی هم برسیم، اما ناگهان رژیم صهیونیستی حرکتی انجام دهد، مانند تجاوز یا ترور و این مذاکره را به هم بزند و ایالات متحده هم حمایت کند، نتیجه‌ای نخواهد داشت. هدف ما از مذاکره چیست؟ هدف از مذاکره این است که به نتیجه برسیم. ایالات متحده، به ویژه تحت رهبری ترامپ، بارها اعلام کرده که مخالف دستیابی ایران به بمب اتمی است و ما هم تأکید کرده‌ایم که به دنبال این موضوع نیستیم و با مکانیزم‌های مختلف می‌توانیم کشورهایی مثل آمریکا را متقاعد کنیم  اما ایالات متحده به دنبال آغاز مطالبات اولیه است و سپس به دنبال اهداف دیگری خواهد بود و اگر به این اهداف نرسد، به اهرم نظامی متوسل می‌شود. در این صورت، مذاکره نتیجه‌ای نخواهد داشت.

دیپلماسی همواره مانع جنگ‌ها بوده است

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا ما مذاکره را به عنوان یک  تاکتیک می‌بینیم یا حکم یک استراتژی بلندمدت برای مدیریت بحران‌ها را برای ما دارد، گفت:  راهبرد ما این است که به دنبال استقرار صلح و امنیت در منطقه و جهان باشیم. ما از هیچ تجاوز و جنگی استقبال نمی‌کنیم و دنبال این هستیم که به هیچ کسی تجاوز نشود. هنچنین در صورتی که به ما تجاوز شود، قاطعانه دفاع خواهیم کرد. این را در تجربه‌های خود در جنگ‌های تحمیلی اول و دوم ثابت کرده‌ایم. در مراحل خاصی، برای جلوگیری از جنگ، پیشنهاد مذاکره می‌شود. دیپلماسی همواره مانع جنگ‌ها بوده است. هر بار که اختلافات افزایش یافته، جنگ‌ها رخ داده است که نشان‌دهنده عدم موفقیت دیپلماسی است.

نگاه ما به دیپلماسی یک نگاه تاکتیکی نیست

وی خاطرنشان کرد: رویکرد ایالات متحده این است که دیپلماسی را در اولویت‌های دوم و سوم خود قرار دهد و اولویت اول او زورگویی است، در مواقع لازم هم آن را تخریب می‌کند. ما هم این را در برجام،  مذاکرات اخیر و هم مذاکراتی که در خصوص عراق و افغانستان داشتیم، مشاهده کردیم. آمریکایی‌ها از دیپلماسی استفاده می‌کنند و وقتی به اهداف خود رسیدند گزینه دیگری را به کار می‌گیرند. نگاه ما به دیپلماسی یک نگاه تاکتیکی نیست. ما معتقد و علاقه‌مند هستیم که  از مسیر مذاکره جلو برویم تا جنگ را متوقف کنیم. البته اگر مذاکره جواب نداد، ما نیز از خود دفاع خواهیم کرد.