ابراهیم حیدری به مناسبت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان مطرح کرد؛
ضرورت ایجاد تشکل‌های ادبی ماندگار/ نسل جدید ذائقه‌ای متفاوت دارد
ابراهیم حیدری به مناسبت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان به دیدار افسانه شعبان‌نژاد و جعفر ابراهیمی (شاهد) رفت. در این دیدارها درباره ضرورت ایجاد تشکل‌های ادبی ماندگار و همچنین تولید آثار مطابق با ذائقه‌های نسل جدید صحبت شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، همزمان با هجدهم تیر ۱۴۰۴ و به مناسبت روز «ادبیات کودک و نوجوان» ابراهیم حیدری، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و غلامرضا طریقی، معاون شعر و ادبیات داستانی این موسسه به دیدار افسانه شعبان‌نژاد؛ نویسنده کودک و نوجوان و جعفر ابراهیمی (شاهد) شاعر کودک و نوجوان رفتند.
در پی ایجاد تشکل‌های ادبی ماندگار هستیم
ابراهیم حیدری در دیدار با افسانه شعبان‌نژاد گفت: در سال‌های اخیر، حال و هوای جامعه ما به خاطر تنگناهای اقتصادی یا هر دلیل دیگری با شعر فاصله بیشتری پیدا کرده بود. شاید تراوشات ذهنی و خلاقانه، در چنین فضایی کمتر مجال بروز یابد. برخی از چهره‌های شاخص نیز به‌دلیل همین شرایط، به انزوا رفته و از فعالیت فاصله گرفته‌اند. ضروری است که به‌سمتی حرکت کنیم که زیرساخت‌ها و فضای مناسب برای حضور دوباره آن‌ها فراهم شود؛ از جمله ایجاد تشکل‌ها، برگزاری شب‌های شعر و دیگر فعالیت‌های فرهنگی مشابه.
وی با اشاره به لزوم حمایت از اهالی قلم ادامه داد: حمایت از شاعران، ادیبان و فرهیختگان از دیرباز در فرهنگ‌های مختلف وجود داشته و ادامه هم خواهد داشت. تلاش ما نیز بر آن است تا این حمایت‌ها را به شکلی شایسته و اثربخش انجام دهیم. تحقق این هدف نیازمند یکپارچگی و همدلی تمامی ارکان این حوزه است تا بتوانیم به سمت جامعه‌ای ایده‌آل گام برداریم.
حیدری اضافه کرد: خانه کتاب و ادبیات ایران باید به مرکزی برای گردهم‌آیی تمامی فعالان نشر، از نویسنده و مترجم گرفته تا ناشر و کتابفروش تبدیل شود، محلی برای آنان که دل در گرو فرهنگ ایران دارند.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به تاثیر قلم نویسندگان در ذهن مخاطب مطرح کرد: شعری که شما می‌سرایید، از هزاران موشک تأثیرگذارتر است؛ و قلمتان می‌تواند به همدلی و یکپارچگی بیشتر در جامعه ایرانی یاری رساند. امروزه برخی در گوشه‌وکنار جهان، در حال مصادره و بازتعریف شاعران ایرانی همچون مولانا و سعدی به نفع خود هستند. از این‌رو، ما در تلاشیم تا با ایجاد هم‌افزایی بیشتر، نویسندگان، شاعران و سایر فعالان حوزه کتاب را گرد هم آورده و از حضور و دیدگاه‌های آن‌ها بهره‌مند شویم.
ابراهیم حیدری در پایان سخنان خود در این دیدار گفت: در حال پیگیری برای فعال‌سازی انجمن‌های ادبی و ایجاد تشکل‌های ماندگار هستیم. فعالیت‌های جشنواره‌ای و مقطعی، گرچه نیاز است، اما در این برهه نیاز به اقدامات بنیادین و زیرساختی داریم.
فراموشی و افول تدریجی ادبیات کودک
در بخش دیگر این دید و بازدید، افسانه شعبان‌نژاد نقبی به گذشته زد و گفت: ادبیات کودک پس از انقلاب، به‌واسطه دورهمی‌ها و تلاش برخی شاعران کودک و نوجوان جان تازه‌ای گرفت. گردهم‌آیی‌های شعری برگزار می‌شد و اشعار خوب شاعران جوان در مجلات به چاپ می‌رسید، اما متاسفانه امروز بسیاری از شاعران جوان انتظار دارند که بلافاصله پس از سرودن شعر، آن را در قالب کتاب منتشر کنند. در حالی‌که تنها شعر خوب یا هنر برجسته کافی نیست؛ آن‌چه هنرمند را ماندگار می‌کند، منش و اخلاق اوست.
او با اشاره به اینکه ادبیات کودک در سال‌های اخیر مورد غفلت قرار گرفته است، اضافه کرد: ما اگر کاری می‌کنیم و اثری می‌نویسیم برای حفظ و تقویت این حوزه است. یکی از مؤثرترین راه‌ها برای افزایش کیفیت آثار حوزه کودک و نوجوان حضور شاعران و نویسندگان در کنار یکدیگر و تبادل نظر مستمر است.
شعبان‌نژاد در پایان صحبت‌های خود گفت: تمرکز نسل جوان بر کسب درآمد از طریق هنر، موجب افت کیفیت آثار شده است. ما نگهبانان ادبیات کودکیم، نه حافظان منافع مالی از راه هنر. یکی از چالش‌های جدی دیگر که دامن‌گیر ادبیات کودک و نوجوان شده رواج شعرهای سفارشی و بی‌کیفیت است. باید به‌دنبال آثار فاخر و باکیفیت برویم و برای ارتقاء سطح آن‌ها تلاش کنیم. سرودن شعر، به‌ویژه در حوزه شعر مذهبی، نیازمند آگاهی کامل از اصول آن است.
چالش ذائقه نسل جدید و محتوای نسل قدیم
حیدری همچنین به مناسبت روز ادبیات کودک و نوجوان با جعفر ابراهیمی نیز دیدار کرد. مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در این دیدار با اشاره به رویکرد نوین فعالیت‌های این موسسه در دولت چهاردهم گفت: نگاه ما این است که خانه کتاب و ادبیات ایران را به مفهوم اصیل خود بازگردانیم؛ محلی برای گردهم‌آیی حلقه‌های مختلف نشر از مرحله تولید تا توزیع. امیدواریم بتوانیم از ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و تجارب ارزشمند نویسندگانی چون شما برای انتقال اندیشه به نسل جدید بهره بگیریم و حضوری پُررنگ‌تر داشته باشید.
وی اضافه کرد: رویکرد دولت چهاردهم نیز بر تقویت ارتباطات چهره‌به‌چهره و حضوری استوار است و ما نیز تلاش می‌کنیم تا جایی که امکانات اجازه می‌دهد، بستر لازم را برای تحقق آن فراهم کنیم. ما حول محور ادبیات و نشر کتاب گرد آمده‌ایم تا حلقه‌ای مؤثر شکل بگیرد و میراثی ماندگار برای آیندگان بر جای بگذاریم.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران شیوه گردآوری مطالب و سبک مطالعه را نیازمند بازبینی دانست و ادامه داد: میان نویسندگان و مخاطبان کودک و نوجوان، شکاف نسلی شکل گرفته که باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود. نسل جدید، ذائقه‌ای متفاوت دارد و لازم است محتوایی متناسب با فرهنگ، دین و اقلیم کشور برای کودکان و نوجوانان تولید کنیم؛ آثاری که ضمن هم‌گامی با تحولات جهانی، پیوندی میان سنت و مدرنیته برقرار سازند.
ابراهیم حیدری در پایان سخنان خود گفت: شرایط تا حدی دگرگون شده و فعالان فرهنگی نیز باید خود را با این تحولات وفق دهند. فرهنگ امروز در قالب‌های متنوعی نمایان می‌شود و ما باید مسیر خود را آگاهانه انتخاب کنیم.
چالش نهادینه‌سازی ارزش مطالعه در نسل جدید
در این دیدار جعفر ابراهیمی نیز با اشاره به اینکه درحال حاضر به گفت‌وگو و آسیب‌شناسی در حوزه‌های مختلف نیاز داریم، ادامه داد: باید ریشه‌یابی کنیم که چرا کتاب‌خوانی به این نقطه رسیده است. در حالی‌که کتابخانه‌های زیادی داریم، انگیزه‌ای برای مطالعه وجود ندارد.
این شاعر افزود: ما نتوانسته‌ایم فرهنگ‌سازی مؤثری برای نوجوانان انجام دهیم و در برابر هجوم فرهنگ غرب ایستادگی کنیم. در نتیجه به یک ایستایی فرهنگی دچار شده‌ایم و زمانی متوجه این بحران شدیم که بسیاری از لایه‌های زندگی‌مان را از دست داده بودیم.
ابراهیمی در پایان گفت: تا زمانی که ارزش مطالعه در جامعه نهادینه نشود، افق روشنی در پیش نخواهیم داشت. من برای آینده این جامعه نگرانم. اگر با این نگاه مادی‌گرایانه به فرهنگ ادامه دهیم، نتیجه‌ای نخواهیم گرفت. از همین رو باید راهی برای گفت‌وگوهای عمیق گشود و همه ابزارهای ممکن را در خدمت فرهنگ قرار داد.
