بادهای ۱۲۰ روزه و قطعی های مکرر برق زندگی مردم را با مشکلات جدی مواجه کرده است/در برخی مناطق مردم وسایل سرمایشی یا تهویه ندارند

به گزارش خبرنگار ایلنا، در روزهایی که آفتاب بی‌رحمانه بر آسمان سیستان می‌تابد و شن‌های داغ و بی‌قرار، سینه دشت را می‌خراشند، بادهای ۱۲۰ روزه با تمام قوا بازگشته‌اند، این بادهای خشک و سوزان که از خرداد آغاز می‌شوند، امسال با شدت و غلظتی بی‌سابقه همراه بوده‌اند. گرد و غبار گسترده، کاهش شدید دید افقی، و کیفیت هوای بسیار ناسالم، باعث صدور چند هشدار نارنجی متوالی از سوی سازمان هواشناسی استان شده است.

همزمان، موج گرمای بی‌سابقه‌ای نیز منطقه را دربر گرفته و دمای هوا در برخی مناطق به بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد رسیده است.

قطعی‌های مکرر برق در این شرایط طاقت‌فرسا، زندگی مردم را با مشکلات جدی مواجه کرده و نارضایتی‌های گسترده‌ای به همراه داشته است. به‌ویژه در مناطقی که وسایل سرمایشی یا تهویه کافی ندارند.

مردم سیستان، که سال‌هاست با چالش‌های طبیعی مانند خشکسالی، فقر منابع آبی و طوفان‌های شن دست‌ و پنجه نرم می‌کنند،

منشأ اصلی گردوغبار، بستر خشک‌شده هامون است

 نماینده پنج شهرستان سیستان در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به نقش عوامل داخلی در شکل‌گیری ریزگردهای منطقه گفت: منشأ غالب ریزگردهای منطقه سیستان، داخلی و عمدتاً ناشی از بستر خشک‌شده تالاب‌ هامون است. این بسترهای خشک با وزش بادهای ۱۲۰ روزه که از ویژگی‌های اقلیمی خاص منطقه محسوب می‌شود، به شدت فعال می‌شوند و ذرات ریزگرد را به حرکت درمی‌آورند.

فرهاد شهرکی افزود: بخشی از این ذرات نیز از دشت‌های بیابانی غرب افغانستان وارد منطقه می‌شود، اما سهم اصلی آلودگی به دلیل کاهش شدید ورودی آب، تخریب پوشش گیاهی و انباشت رسوبات سطحی در داخل خاک ایران است.

شهرکی با انتقاد از وضعیت اجرای طرح‌های مقابله با ریزگرد افزود: در سال‌های اخیر، اقدامات مقابله‌ای نظیر مالچ‌پاشی، کاشت گونه‌های مقاوم به خشکی، تثبیت خاک و مطالعات محیط‌زیستی یا متوقف شده‌اند یا به صورت محدود، پراکنده و غیراستاندارد اجرا شده‌اند. بدون احیای چرخه‌های طبیعی، به‌ویژه تأمین حق‌آبه تالاب‌های هامون، هیچ‌یک از این اقدامات کافی نیست.

او همچنین با اشاره به نقش عامل فرامرزی در بحران ریزگردها گفت: قطع یا کاهش حق‌آبه هیرمند از سوی افغانستان، برخلاف مفاد معاهده ۱۳۵۱، موجب خشکی تالاب‌ها، گسترش خاک‌های رها شده و تشدید گردوغبار شده است.

شهرکی نبود بودجه پایدار، ناهماهنگی نهادی و ترک‌فعل‌ها را از دلایل وضعیت فعلی دانست و هشدار داد: انباشت ناکارآمدی‌ها باعث شده مردم منطقه از ابتدایی‌ترین حقوق زیستی خود محروم شوند. پیش‌بینی‌ها حاکی از تابستانی بسیار دشوار است که گرما، گردوغبار، قطعی برق و افت خدمات درمانی و کشاورزی، شرایط فوق‌بحرانی را رقم خواهد زد. اقدام فوری ملی، با محوریت رئیس‌جمهور و ستادهای بحران ضروری است.

طوفان‌های شدید، هشدارهای سطح نارنجی و طرح‌های دفاعی خاکی در سیستان

مدیرکل بحران استانداری سیستان و بلوچستان، نیز با اشاره به شدت بحران امسال گفت: به‌دلیل خشکسالی شدید و کاهش بارندگی در افغانستان، کانون‌های ریزگرد توسعه یافته‌اند. امسال سومین هشدار سطح نارنجی در اردیبهشت‌ماه صادر شد و در شهرستان هیرمند سرعت باد بالای ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت و کاهش شعاع دید را تجربه کردیم.

مجید محبی با اشاره به اقدامات مدیریت بحران در این شرایط افزود: در زمان هشدار سطح نارنجی، ساعت کاری ادارات کاهش یافت و تلاش شد قطعی برق به حداقل برسد. مردم روستاهای اطراف تخت عدالت و دریاچه، به دلیل نزدیکی به کانون‌های گردوغبار، شرایط بسیار دشواری را تحمل می‌کنند.

محبی با اشاره به محدودیت اثرگذاری روش‌هایی مانند مالچ‌پاشی، از طرحی برای ایجاد حفاظ‌های بادی در روستاهای در معرض خطر خبر داد و گفت: با فرمانداری هیرمند در حال طراحی برنامه‌هایی هستیم تا با استفاده از ظرفیت‌های محلی، برای روستاهای بحرانی سنگرهای خاکی یا حفاظ‌هایی ایجاد شود تا از ورود شن و ماسه کاسته شود.

او تأکید کرد: با توجه به استمرار بادهای ۱۲۰ روزه، پیش‌بینی می‌شود شرایط بحرانی در سیستان ادامه‌دار باشد. باید آمادگی بیشتری برای تابستان پیش رو داشت.

متأسفانه برخی از خانواده‌ها توان خرید دستگاه تهویه مستقل را ندارند

 معلم  یکی از مدارس شهرستان هیرمند، در گفت‌وگو با ایلنا درباره وضعیت این روزهای زندگی و تدریس در دل گرد و غبار گفت: در روزهایی که هشدار نارنجی صادر می‌شود، واقعاً امکان تدریس وجود نداشت. بچه‌ها با ماسک و چشم‌های قرمز وارد کلاس می‌شدند، اما بیشتر وقت شان را به سرفه‌کردن و عطسه‌زدن می‌گذراندند. بعضی‌ها اصلاً نمی‌آمدند، ما خودمان هم از صبح تا ظهر درگیر تنگی نفس و سوزش چشم بودیم.

صیادی با اشاره به قطعی‌های مکرر برق می‌افزاید: در گرمای بالای ۴۰ درجه، نه پنکه کار می‌کند، نه کولر. بچه‌های کوچک در خانه بی‌تابی می‌کنند و بیماران سالمند واقعاً در خطرند. متأسفانه برخی از خانواده‌ها توان خرید دستگاه تهویه مستقل را ندارند.

این معلم تأکید کرد: ما اهل این خاکیم و با همه سختی‌ها ساخته‌ایم، اما این‌بار دیگر فقط مسئله گردوغبار نیست، مشکل تامین وسایل سرمایشی و تهوبه هم هیت. امیدواریم مسئولان حرف ما را بشنوند و فقط در زمان طوفان یاد سیستان نیفتند و برای مقابله با این موضوه چاره اندیشی کنند.

بدون برق، کودکان و سالمندان بیشترین آسیب را می‌بینند

در یکی از کوچه‌های محله معصوم آباد زابل، جایی که خانه‌ها هر روز با لایه‌ای از خاک پوشیده می‌شوند و صدای وزش باد در و دیوارها را می‌لرزاند، رحمت نارویی یکی از ساکنان این محله، مشغول تمیز کردن کولر آبی خانه‌اش است ، کولری که به گفته خودش، در بیشتر ساعات روز به دلیل قطعی برق بی‌استفاده مانده است.

او در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا از شرایط این روزهای زندگی در سیستان، می‌گوید: تقریباً همیشه هوای اینجا طوفانی است. خاک همه‌جا در خانه از  لباس‌ها گرفته تا مواد غذایی نفوذ کرده است.

نارویی با اشاره به گرمای شدید هوا و هم‌زمانی آن با قطع برق می‌افزاید: در گرمای ۴۵ درجه، بدون برق، کودکان و سالمندان بیشترین آسیب را می‌بینند. بسیاری از بیماران تنفسی در محله ما دچار حملات شدید شده‌اند. همسرم آسم دارد و با هر طوفان، حالش بدتر می‌شود.

او تأکید می‌کند که ساکنان مناطق پرجمعیت شهر، به‌ویژه در حاشیه‌ها، از حداقل امکانات حمایتی نیز برخوردار نیستند: جز صدور هشدار هواشناسی هیگونه اقدام عملی برای مقابله با طوفان های 120 روزه ندیده‌ایم.

این شهروند زابلی در پایان خواستار توجه جدی دولت و نهادهای مسئول به وضعیت سیستان شد و گفت: ما سال‌هاست با خشکسالی و گرد و خاک زندگی کرده‌ایم، اما امسال شرایط واقعاً بحرانی است. انتظار داریم مسئولان ملی به منطقه سرکشی کرده و اقدام فوری برای کنترل اوضاع انجام دهند.

 گردوغبار و گرما، دشمن سلامت

یک پزشک مقیم در بیمارستان امیرالمؤمنین زابل، در گفت‌وگو با ایلنا درباره تأثیر موج‌های ریزگرد و گرما بر سلامت عمومی مردم منطقه توضیح داد: در هفته‌های اخیر با هر بار طوفان، شمار بیماران تنفسی به‌شدت افزایش پیدا می‌کند. بیشتر مراجعان، سالمندان، کودکان و بیماران قلبی و ریوی هستند. متأسفانه برخی افراد با سابقه آسم یا COPD در روزهای طوفانی به بستری نیاز پیدا می‌کنند.

این پزشک با اشاره به تأثیر هم‌زمان گرمای شدید و قطعی برق بر وضعیت بیماران هشدار داد: بسیاری از بیماران دیابتی و قلبی نیاز به نگهداری دارو در دمای مناسب دارند. وقتی برق قطع می‌شود، انسولین‌ فاسد می‌شود و بیمار دچار افت یا افزایش شدید قند می‌شود. همچنین گرما باعث کم‌آبی بدن شده و فشار خون را در بیماران مسن نوسان‌دار می‌کند.

گزارش: فائقه راغی