۶ ژوئن روز دی (D-Day) است
۶ ژوئن، برای بسیاری از مردم جهان، به معنای روز دی (D-Day) است؛ روزی که یکی از سرنوشت‌سازترین و بزرگترین عملیات‌های نظامی تاریخ رقم خورد و نقطه عطفی در جنگ جهانی دوم به شمار می‌رود. در این روز، یعنی ۶ ژوئن ۱۹۴۴، نیروهای متفقین (عمدتاً ایالات متحده، بریتانیا، کانادا و نیروهای آزاد فرانسه) تهاجم آبی-خاکی گسترده‌ای را به سواحل نرماندی فرانسه آغاز کردند.
نام‌گذاری و معنای "روز دی":
اصطلاح "D-Day" یک اصطلاح کلی نظامی است که به "روزی" اشاره دارد که یک عملیات بزرگ نظامی قرار است آغاز شود. "D" در واقع مخفف "Day" است. با این حال، به دلیل اهمیت و مقیاس بی‌سابقه عملیات نرماندی، این اصطلاح به طور خاص برای اشاره به ۶ ژوئن ۱۹۴۴ به کار می‌رود و در اذهان عمومی با این واقعه پیوند خورده است.
پیش‌زمینه‌های عملیات اورلرد (Operation Overlord):
جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۴ به اوج خود رسیده بود. آلمان نازی بخش وسیعی از اروپا را اشغال کرده بود و اتحاد جماهیر شوروی در جبهه شرقی متحمل تلفات سنگینی می‌شد و فشار زیادی را بر متفقین برای گشودن جبهه‌ای جدید در غرب اروپا وارد می‌کرد. هدف اصلی عملیات "اورلرد" (نام رمز تهاجم به نرماندی) این بود که جبهه غربی را باز کند، آلمان نازی را از غرب تحت فشار قرار دهد و راه را برای آزادسازی فرانسه و در نهایت پایان دادن به جنگ در اروپا هموار سازد.
برنامه‌ریزی برای این عملیات عظیم ماه‌ها طول کشید و تحت فرماندهی کلی ژنرال دوایت دی. آیزنهاور (Dwight D. Eisenhower)، فرمانده عالی نیروی اعزامی متفقین، صورت گرفت. برای فریب آلمانی‌ها، عملیات‌های فریب گسترده‌ای اجرا شد تا دشمن گمان کند حمله اصلی در نقطه دیگری، مثلاً در منطقه کاله، صورت خواهد گرفت.
حمله در ۶ ژوئن ۱۹۴۴:
در ساعات اولیه صبح ۶ ژوئن، عملیات با فرود چتربازان و نیروهای گلایدر (هواپیماهای بدون موتور) در پشت خطوط آلمان در نرماندی آغاز شد. هدف این نیروها تأمین اهداف استراتژیک، از بین بردن خطوط ارتباطی دشمن و ایجاد هرج و مرج در صفوف آلمانی‌ها بود تا راه را برای نیروهای زمینی که قرار بود از طریق دریا برسند، باز کنند.
پس از آن، با طلوع آفتاب، بزرگترین تهاجم آبی-خاکی تاریخ آغاز شد. بیش از ۱۵۰,۰۰۰ سرباز متفقین با هزاران کشتی و شناور پیاده‌سازی، در پنج ساحل مشخص شده در نرماندی فرود آمدند: یوتا (Utah)، اوماها (Omaha)، گلد (Gold)، جونو (Juno) و سوئورد (Sword). مقاومت آلمان‌ها در برخی از این سواحل، به ویژه در ساحل "اوماها"، بسیار شدید بود و نیروهای متفقین متحمل تلفات سنگینی شدند. با این حال، با وجود چالش‌های فراوان، متفقین توانستند تا پایان روز در تمامی سواحل مواضعی را ایجاد کنند.
اهمیت و پیامدهای روز دی:
گشایش جبهه دوم: این عملیات به طور مؤثر جبهه دوم را در غرب اروپا باز کرد و نیروهای آلمانی را مجبور به تقسیم توان خود در دو جبهه شرقی و غربی کرد. این فشار دوگانه، ظرفیت دفاعی آلمان را به شدت کاهش داد.
آغاز آزادسازی فرانسه: با تثبیت مواضع در نرماندی، نیروهای متفقین به تدریج به سمت داخل فرانسه پیشروی کرده و به آزادسازی پاریس و سایر مناطق فرانسه اشغالی پرداختند.
ضربه به روحیه نازی‌ها: موفقیت روز دی، ضربه روانی سنگینی به آلمان نازی وارد کرد و نشان داد که "دیوار آتلانتیک" (سیستم دفاعی گسترده آلمان در سواحل غربی اروپا) غیرقابل نفوذ نیست.
تسریع پایان جنگ: اگرچه جنگ ۱۱ ماه دیگر پس از روز دی ادامه یافت، اما این عملیات مسیر را برای شکست نهایی آلمان نازی هموار کرد و به طور قابل توجهی به پایان جنگ جهانی دوم در اروپا کمک کرد.
امروزه، ۶ ژوئن به عنوان نمادی از شجاعت، فداکاری و عزم نیروهای متفقین برای مبارزه با استبداد و بازگرداندن آزادی گرامی داشته می‌شود. یادبودها و مراسم مختلفی در این روز در نرماندی و سایر نقاط جهان برگزار می‌شود تا یاد و خاطره سربازانی که در این عملیات تاریخی جان خود را فدا کردند، زنده نگه داشته شود.
