۲۵ مه روز جهانی تیروئید است

۲۵ مه هر سال (مصادف با ۴ خرداد در تقویم شمسی)، به عنوان "روز جهانی تیروئید" (World Thyroid Day) نامگذاری شده است. این مناسبت مهم با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت غده تیروئید، شیوع بالای اختلالات تیروئیدی، روشهای تشخیص زودهنگام و درمان مناسب این بیماریها، توسط فدراسیون بینالمللی تیروئید (Thyroid Federation International) بنیان گذاشته شده است.
چرا تیروئید اینقدر مهم است؟
غده تیروئید، یک غده کوچک پروانهای شکل است که در جلوی گردن، زیر حنجره قرار دارد. با وجود جثه کوچک خود، تیروئید نقشی حیاتی و محوری در تنظیم بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن ایفا میکند. این غده با ترشح هورمونهای تیروئید (T3 و T4)، متابولیسم (سوخت و ساز) بدن را کنترل میکند. این هورمونها بر تقریباً تمام سلولها و بافتهای بدن تأثیر میگذارند و در فرآیندهایی مانند:
تنظیم ضربان قلب و فشار خون
کنترل دمای بدن
تنظیم وزن و سطح انرژی
رشد و تکامل مغز و استخوانها (به ویژه در کودکان و نوزادان)
عملکرد سیستم عصبی و خلق و خو
سلامت پوست، مو و ناخن
و بسیاری دیگر از عملکردهای فیزیولوژیک نقش دارند.
شیوع و چالشهای بیماریهای تیروئید
بیماریهای تیروئید بسیار شایع هستند و تخمین زده میشود که میلیونها نفر در سراسر جهان به نوعی از اختلالات تیروئیدی مبتلا باشند. متأسفانه، بخش قابل توجهی از این افراد از بیماری خود بیاطلاع هستند و همین امر تشخیص و درمان به موقع را با چالش مواجه میسازد. از جمله شایعترین بیماریهای تیروئید میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کمکاری تیروئید (Hypothyroidism): در این حالت، غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمیکند. علائم شامل خستگی مفرط، افزایش وزن، ریزش مو، خشکی پوست، یبوست، افسردگی، و احساس سرما است.
پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism): در این وضعیت، تیروئید بیش از حد هورمون تولید میکند. علائم آن شامل تپش قلب، کاهش وزن ناگهانی، اضطراب، بیخوابی، تعریق زیاد، و لرزش دستها است.
گواتر (Goiter): به بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید گفته میشود که میتواند ناشی از کمبود ید، کمکاری یا پرکاری تیروئید باشد.
ندولهای تیروئید: تودهها یا گرههایی در غده تیروئید هستند که اغلب خوشخیماند، اما در برخی موارد میتوانند بدخیم (سرطانی) باشند.
تیروئیدیت (Thyroiditis): التهاب غده تیروئید است که میتواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله عفونتها یا بیماریهای خودایمنی رخ دهد.
سرطان تیروئید: اگرچه نادر است، اما تشخیص زودهنگام آن برای درمان موفقیتآمیز بسیار مهم است.
اهداف روز جهانی تیروئید
نامگذاری ۲۵ مه به عنوان روز جهانی تیروئید، اهداف مهمی را دنبال میکند:
افزایش آگاهی: آموزش مردم درباره عملکرد غده تیروئید و اهمیت آن برای سلامتی عمومی.
شناسایی زودهنگام: تشویق به غربالگری و آزمایشهای منظم، به ویژه در گروههای پرخطر (مانند نوزادان، زنان باردار، و افراد با سابقه خانوادگی).
ترویج تشخیص و درمان مناسب: تأکید بر اهمیت مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم و پیروی از روشهای درمانی صحیح.
اطلاعرسانی درباره پیشرفتهای درمانی: معرفی جدیدترین روشهای تشخیصی و درمانی در حوزه بیماریهای تیروئید.
کاهش عوارض: با تشخیص و درمان به موقع، میتوان از عوارض جدی بیماریهای تیروئید مانند مشکلات قلبی، اختلالات عصبی، و مشکلات باروری جلوگیری کرد.
نقش ید در سلامت تیروئید
یکی از عوامل مهم در سلامت تیروئید، دریافت کافی ید از طریق رژیم غذایی است. ید یک ماده معدنی ضروری برای تولید هورمونهای تیروئید است. کمبود ید میتواند منجر به گواتر و کمکاری تیروئید شود. استفاده از نمک یددار و مصرف غذاهای دریایی از راههای تامین ید کافی برای بدن است.