جم در جمعِ اولین پتروشیمی‌های ارزآور کشور/ افزایش صف مشتریان خارجی

پتروشیمیِ جوان جم که بیش از دو دهه از عمر آن می‌گذرد امروز به یکی از بزرگترین صادرکنندگان محصولات پلیمری و شیمیایی به بازارهای مختلف صادراتی تبدیل شده است. این تولیدکننده صاحب نام، سال گذشته  در فروش داخلی، صادراتی و بین مجتمعی رکورد بی نظیری از خود بر جای گذاشت. بیشترین افزایش درآمد در بین رقبای داخلی، نتیجه تلاش بی وقفه و موثر پرسنل این شرکت در سال 1403 بود. همچنین، پتروشیمی جم توانست به پشتوانه دانش مهندسی ساخت و استفاده از توان داخلی مهندسان و متخصصان جوان وطنی و در کنار فروش حداکثری در بازارها، تولید را افزایش دهد و رکورد فروش و درآمدزایی را ثبت کند. صادرات ۴۰۰ هزار تن محصولات پلیمری و شیمیایی به ارزش تقریبی ۴۰۰ میلیون دلار به بیش از ۲۰ کشور جهان هدفی بود که جم در سال گذشته با شعار جهش تولید به آن رسید و کام سهامدارانش را شیرین کرد.

سال گذشته برای پتروشیمی جم، سال فروش با ارزش افزوده بالاتر و افزایش سهم بازار بود . با توجه به مازاد اتیلن در کشور که با وارد سرویش شدن واحدهای جدید کشور مانند پتروشیمی‌های گچساران و بوشهر، افزایش بیشتری هم یافت، استفاده از ظرفیت لاین صادراتی این محصول ، در دستور کار قرار گرفت و صادرات اتیلن هم در کنار بوتادین و بوتن-1، سبد محصولات شیمیایی صادراتی را تکمیل کرد.

عامل مهم در افزایش فروش محصولات پتروشیمی جم، توسعه بازار و بازارسازی و همچنین تغییر سهم فروش در بازارهای صادراتی بود. این افزایش سهم جم در بازارهای جهانی در شرایطی به دست آمد که موانعی بر سر مسیر صادرات به دو مشتری قدیمی یعنی چین و هند ایجاد شده است. چینی‌ها از سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری در ساخت پلنت‌های جدید پلی اتیلنی به ویژه HDPE را افزایش دادند در نتیجه حجم واردات و قیمت محصولات پلی اتیلنی در این کشور کاهش قابل توجهی داشت که اثر مستقیم آن در کاهش قیمت ها، قابل مشاهده است. همچنین از اواخر سال ۱۴۰۲ با اجباری شدن گواهی BIS برای صادرات به هند موانعی برای صادرات به این بازار صادراتی کانتینری همسایه هم ایجاد شد.

اما پتروشیمی جم توانست در همین شرایط با برنامه ریزی و استراتژی‌ها صحیح و به هنگام، از این موانع عبور و سهم بازار خود را افزایش دهد. استراتژی تنوع، ظرفیت سایر بازارهای صادراتی را هدف گرفت که با پیاده سازی صحیح آن در مدیریت بازاریابی و فروش، سهم بازار چین از ۷۵ ٪ در سال ۱۳۹۹ به ۵۱ ٪ در سال ۱۴۰۳ رسید و سود ناشی از فروش در سایر بازارها نسبت به بازار چین، در سال ۱۴۰۳ به حدود ۵ میلیون دلار رسید. از دلایل مهم در موفقیت جم در توسعه بازار، برگزاری مزایده در بازارهای دریایی چین، اروپا و… با نظم بیشتر بوده که عموماً با نتایج مثبت همراه بود.

با قراردادن فهرست مشتریان صادراتی جم در کفه دیگر ترازو، می‌توان درک بهتری از توسعه بازارمحصولات جم داشت. طبق گزارش‌های رسمی در آمارهای ثبت شده در سال ۱۴۰۳، حدود 156 مشتری صادراتی جدید با تکمیل پروسه، وارد این فهرست شدند و 188 مشتری غیر فعال که به دلایل مختلفی در سال های قبل، فروشنده خود را عوض کرده بودند، به جمع مشتریان فعال بازگشتند. حضور موفق در نمایشگاه های بین المللی یکی از ابزارهای افزایش تعداد مشتریان و معرفی برند جم در سطح جهانی بود که البته نیازمند تمرکز و همکاری بیشتر در سطوح سهامداری است. افزایش تعداد مشتریان، به طور طبیعی، رقابت بیشتر و فروش با حاشیه سود بالاتر و بیش از میانگین نشریات قیمت گذاری بین المللی را به همراه داشت. در حوزه مطالعات بازار، بررسی دقیق و هفتگی گزارش قیمت‌های جهانی، رصد رفتار و فروش رقبا، بررسی موجودی قابل فروش در انبارها و پیش بینی روند قیمت محصولات در بازارهای مختلف و در بازه های 3 ماهه، بازوی مطالعاتی پیاده سازی استراتژی فروش در بازارهای با حاشیه سود بالاتر است.

پتروشیمی جم در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» توانست با افزایش تولید به فروش ۱.۸ میلیون تن محصول به ارزش ۱.۴ میلیارد دلار برسد که با این عدد، بودجه دلاری پیش بینی شده ۱۰۰ درصد محقق شد، همچنین ارزش فروش ریالی ۷۰ همت بوده که این عدد هم حدود ۳۰ درصد بیشتر از بودجه ریالی سال ۱۴۰۳ بوده و همچنین نسبت به عملکرد سال ۱۴۰۲ بیش از ۶۰ درصد رشد داشت. همچنین فروش داخلی و بین مجتمعی ۱ میلیون تن محصولات پلیمری و شیمیایی به ارزش ۱ میلیارد دلار از دیگر کوردشکنی‌های جم در سال گذشته بوده است.

البته آنچه که توانست شاخص‌های رشدِ تولید، فروش و درآمدزایی را در جم صعودی کند، استفاده از ظرفیت مهندس ساخت قطعات و تجهیزات در داخل کشور بود. واحد مهندسی ساخت با توان متخصصان داخلی در دوران ۱۷ساله فعالیت خود، ۵۴۸۶ قلم انواع قطعات و تجهیزات را برای اولین بار داخلی‌سازی کرده است. ارزش اقلامی که از سال ۱۳۹۵ تا به امروز ساخته شده است بیش از ۳۶ میلیون یورو برآورد شده است که این رقم صرفاً برای بار اول بوده و ارزش ساخت بار دوم و… که در حال انجام است این رقم را بسیار افزایش می‌دهد.

همین تکیه بر توان مهندسی داخلی ساخت تجهیزات توانسته ریسک عملیاتی ناشی از کمبود قطعات یدکی و تجهیزات را کاهش دهد و ریسک توقف تولید را به حداقل برساند. از مهمترین آثار و مزیت رقابتی خودکفایی و بومی‌سازی کاهش وابستگی به خارج و جلوگیری از مصرف ارزی و خروج ارز از کشور است که این خود عامل کاهش هزینه‌ها محسوب می‌شود.

تمام این اقدامات و استراتژی‌های جم برای خودکفایی، ارتقاء توان تولید و اتکاء به دانش داخلی، افزایش فروش و درآمد و توسعه بازار یک هدف دارد، آن هم دستیابی به بالاترین سود برای سهامداران یعنی بازنشستگان معزز کشوری و سایر سهامداران است.