جلبک اسپیرولینا چیست و چه کاربردی دارد

اسپیرولینا چیست؟

اسپیرولینا نوعی جلبک سبز آبی است که می‌توان از آن به عنوان مکمل غذایی استفاده کرد. سازمان بهداشت جهانی در سال 2018، اسپیرولینا را به دلیل داشتن محتوای غذایی عالی و فواید سلامتی خارق العاده‌، سوپرفود (ابرغذا) معرفی نمود.

اسپیرولینا با داشتن مقادیر بالای پروتئین و ویتامین، برای افراد گیاهخوار فوق العاده مناسب و مفید است.

کاربردهای جلبک اسپیرولینا

اسپیرولینا کاربردهای بسیار متعددی دارد که ابتدا به اختصار به آن‌ها اشاره کرده و سپس 11 کاربرد مهم را با استناد بر مقالات مهم، بررسی می‌کنیم.

1 . غذای انسان

اسپیرولینا به عنوان سوپرفود، یک مکمل غذایی طبیعی است که حاوی بسیاری از مواد مغذی ضروری از جمله ویتامین‌های B، A، E، و K، مواد معدنی به ویژه آهن و منیزیم، بتاکاروتن، گاما لینولئیک اسید، اسیدهای آمینه ضروری، آنتی اکسیدان‌ها و امگا 3 و 6 است. همچنین سرشار از کلسیم، فسفر و پتاسیم است و میزان پروتئین بالایی دارد.

2 .  کنترل و درمان بیماری‌ها

اثرات درمانی اسپیرولینا در موارد زیر به اثبات رسیده :

• کنترل دیابت
• کنترل فشار خون
• مهار تکثیر سلول‌های سرطانی معده، پستان، کولون، تخمدان، ریه، پانکراس، پروستات و پوست
• ضدالتهاب و آنتی اکسیدان بسیار قوی
• فعالیت ضد ویروس (از جمله ویروس HIV)
• درمان کبدچرب
• ضد انگل و قارچ
• درمان کم خونی
• بهبود مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها
• درمان بیماری‌های قلبی و عروقی
• کاهش کلسترول و چربی خون
• کمک به رفع سوء تغذیه کودکان
• چاقی و لاغری
• التیام دهنده زخم‌های دستگاه گوارش
• بالا بردن مقاومت بدن در برابر تابش مواد رادیواکتیو و سایر تشعشات مضر

3 . مراقبت از پوست

• ویتامینه قوی پوست و مؤثر در جمع شدن منافذ باز پوست
• ضد لک و چین و چروک
• مقابله با آکنه و جوش های قرمز
• کلاژن ساز بسیار قوی
• لیفتینگ قوی پوست و درمان پوست شل
• خاصیت ضد عفونی و ضد باکتر یایی ترمیم پوست و کاهش چین و چروک
• جوان سازی، لطافت و شاداب سازی پوست

در ادامه 11 مزیت افزودن جلبک اسپیرولینا به رژیم غذایی را بررسی می‌کنیم.

1. مشخصات تغذیه‌ای عالی

اسپیرولینا جزو بهترین مکمل‌های پروتئین و ویتامین در رژیم غذایی است و جالب اینکه تقریبا هیچ عوارض جانبی خاصی ندارد.

یک قاشق غذاخوری یا 7 گرم اسپیرولینای خشک حاوی مواد مغذی زیر می‌باشد:

✔️ 20 کالری

✔️ 4.2 گرم پروتئین

✔️ 1.67 گرم کربوهیدرات

✔️ 0.54 گرم چربی

✔️ 8 میلی‌گرم کلسیم

✔️ 2 میلی‌گرم آهن

✔️ 14 میلی‌گرم منیزیم

✔️ 8 میلی‌گرم فسفر

✔️ 95 میلی‌گرم پتاسیم

✔️ 73 میلی‌گرم سدیم

✔️ 0.7 میلی‌گرم ویتامین C

همچنین حاوی ویتامین، ریبوفلاوین، نیاسین، فولات و ویتامین‌های B₆، A و K نیز می‌باشد.

بنابراین مصرف اسپیرولینا، به عنوان بخشی از رژیم غذایی، تقریبا تمام کمبودهای بدن را مرتفع می‌سازد.

2. تنظیم وزن و تناسب اندام

در حالت کلی، اگر کالری دریافتی کمتر از کالری مصرفی باشد، فرد می‌تواند لاغر شود. اسپیرولینا ماده بسیار مغذی و کم کالری است که مصرف مقدار اندکی از آن می‌تواند با تامین مواد مغذی، میل به خوردن را کاهش داده و به فرد کمک کند تا بدون رژیم غذایی سخت و سنگین، وزن خود را کاهش دهد.

نتایج آزمایشی در سال 2016 نشان داده است که اسپیرولینا می‌تواند به کنترل وزن کمک کند. در این مطالعه، شاخص توده بدنی یا BMI افرادی که دارای اضافه وزن بوده و 3 ماه به طور منظم اسپیرولینا مصرف کردند، به طور چشمگیری بهبود یافت.

جلبک اسپیرولینا می‌تواند برای چاقی هم مناسب باشد. بدین صورت که اگر قبل از غذا مصرف شود باعث لاغری می‌شود و اگر بعد از غذا مصرف شود، باعث چاقی می‌شود.

شایان ذکر است که مصرف جلبک اسپیرولینا در افراد ورزشکار نیز می‌تواند باعث چربی سوزی و عضله سازی گردد.

3. بهبود سلامت روده

ساختار اسپیرولینا به گونه‌ای است که سلول‌هایش دیواره‌ سخت نداشته و به راحتی هضم می‌شود. مطالعات نشان داده است که اسپیرولینا مخصوصا در مورد افراد مسن از سلامت روده حمایت می‌کند. مطالعه‌ای در سال 2017 بر روی موش‌های پیر نشان داده است که اسپیرولینا باکتری‌های مفید روده را طی روند پیری حفظ می‌کند.

4. کنترل دیابت

اسپیرولینا یکی از بهترین راه‌های کنترل دیابت هست.

قند خون ناشتای (FBS) بالا مشکلی رایج در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 است. یک مطالعه مروری در سال 2018 نشان داده است که مکمل اسپیرولینا به طور قابل توجهی سطح FBS را در افراد دیابتی کاهش می‌دهد. این امر نشان می‌دهد که مکمل‌ اسپیرولینا می‌تواند به افراد در کنترل دیابت کمک کند.

یک مطالعه حیوانی هم در سال 2017 اثبات کرد که اسپیرولینا می‌تواند به کنترل دیابت کمک کند. در این مطالعه، محققان به موش‌های مبتلا به دیابت نوع 1، عصاره اسپیرولینای خوراکی دادند که منجر به کاهش قند خون، افزایش سطح انسولین، و  بهبود مارکرهای آنزیمی کبدی در آن‌ها گردید.

5. کاهش کلسترول

بر اساس مطالعات، مکمل‌ اسپیرولینا می‌تواند کلسترول بد خون (LDL) را کاهش دهد. LDL یک چربی مضر در خون است که باعث بیماری قلبی می‌شود.

یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز در سال 2016 نشان داد که مصرف مکمل‌ اسپیرولینا تأثیر مثبتی روی چربی‌های خوب خون دارد. در این مطالعه، مشخص شد که اسپیرولینا به طور قابل توجهی کلسترول کل و کلسترول بد را کاهش داده از سوی دیگر باعث افزایش کلسترول خوب (HDL) می‌شود.

در مطالعه‌ای در سال 2013 نیز مصرف روزانه 1 گرم اسپیرولینا به مدت 3 ماه، باعث کاهش کلسترول کل شرکت کنندگان گردید.

6. کاهش فشار خون

طبق شواهد، اسپیرولینا می‌تواند باعث کنترل فشار خون شود.

در مطالعه‌ای در سال 2016، مصرف منظم اسپیرولینا توسط افراد دارای اضافه وزن و مبتلا به پرفشاری خون به مدت 3 ماه، باعث کاهش فشار خون شد.

7. جلوگیری از بیماری‌های قلبی

فشار خون و کلسترول بالا هر دو با بیماری قلبی مرتبط هستن. از آنجایی که اسپیرولینا می‌تواند هر دو عامل خطر را کاهش دهد، پس آیا می‌تواند از بیماری قلبی هم جلوگیری کند؟

یک بررسی در سال 2013 نشان داده است که این جلبک‌ سبز آبی می‌تواند در جلوگیری از بیماری‌های قلبی نقش داشته باشد که این می‌تواند ناشی از اثرات کاهش کلسترول، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن باشد.

8. تقویت متابولیسم

مصرف اسپیرولینا می‌تواند به تقویت متابولیسم افراد کمک کند. میزان متابولیسم بالاتر باعث می‌شود فرد احساس کند انرژی بیشتری دارد. همچنین اسپیرولینا میزان کالری‌ سوزی روزانه را افزایش داده و به کاهش وزن کمک می‌کند.

در مطالعه‌ای در سال 2014، افرادی که روزانه 6 گرم اسپیرولینا مصرف کردند، کاهش وزن، کیفیت زندگی بهتر، سلامتی فوق‌العاده، و اثرات متابولیکی مفیدی را تجربه کردند.

9. کاهش علائم آلرژی

وقتی فرد به گرده، گرد و غبار یا حیوانات خونگی حساسیت داشته باشد، قسمت داخلی بینی‌اش ممکن است متورم شود که به این واکنش رینیت آلرژیک گفته می‌شود. برخی شواهد نشان می‌دهد که اسپیرولینا می‌تواند به بهبود علائم این بیماری کمک کند.

مطالعه‌ای در سال 2013 اعلام کرد که اسپیرولینا می‌تواند التهاب بینی را تسکین دهد، هیستامین را در بدن کاهش داده و در نتیجه علایم رینیت آلرژیک مانند آبریزش بینی، عطسه، گرفتگی بینی، خارش و... را التیام بخشد.

در یک بررسی در سال 2011 نیز شواهد مناسبی در مورد تأثیرات مثبت اسپیرولینا بر رینیت آلرژیک ارائه شده است.

10. عمل آنتی توکسیک (سم زدایی)

در مناطق خاصی از جهان، مردم در معرض مسمومیت ناشی از آب آشامیدنی آلوده و سایر منابع آلاینده‌ها هستند. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که اسپیرولینا می‌تواند راهی برای درمان افراد مسموم باشد.

در مطالعه‌ای در سال 2016 مشخص شد که اسپیرولینا دارای خواص آنتی توکسیک بوده و می‌تواند آلاینده‌های بدن از جمله آرسنیک، فلوراید، آهن، قلع، جیوه و... را خنثی کند. این محققان نشان دادن که اسپیرولینا می‌تواند مکمل مفیدی برای استفاده در کنار درمان بالینی مسمومیت با آلاینده‌ها باشد.

11. حمایت از سلامت روان

مقاله‌ای در سال 2018 نقش بالقوه اسپیرولینا را در درمان اختلالات خلقی اثبات نمود. طبق این نظریه، اسپیرولینا منبع اسید آمینه تریپتوفان است که باعث تولید سروتونین می‌شود. سروتونین نقش مهمی در سلامت روان دارد. سطح سروتونین در افراد مبتلا به برخی از مشکلات روانی، مانند افسردگی و اضطراب، کاهش پیدا می‌کند. لذا مصرف مکمل‌های تریپتوفان برای حفظ میزان سروتونین در سطح نرمال می‌تواند باعث بهبود سلامت روان شود.

اما اسپیرولینا برای افرادی با بیماری‌های زیر مناسب نیست !!

1. اسپیرولینا میزان پروتئین بالایی دارد، لذا افراد مبتلا به نقرس ترجیحا نباید آن را مصرف کنند.
2. از آنجایی که این جلبک خاصیت رقیق کنندگی خون دارد، افرادی که داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین مصرف می‌کنند باید اسپیرولینا را با احتیاط مصرف کنند.
3. از آنجایی که جلبک اسپیرولینا باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود، به صورت تئوریک، ممکن است باعث تشدید بیماری‌های خودایمنی شود، اما در این مورد مطالعات ضد و نقیضی وجود دارد و هنوز هیچ مطالعه انسانی این مساله را اثبات نکرده است.
4. جلبک اسپیرولینا از نظر طب سنتی طبع سردی دارد و در افراد سرمزاج ممکن است باعث بروز علایم سردی از جمله مشکلات گوارشی گردد؛ در این صورت باید همراه با خوراکی‌هایی با طبع گرم مانند دارچین، زنجبیل، عرق نعنا و... مصرف شود.

چگونه اسپیرولینا را در رژیم غذایی بگنجانیم؟

اسپیرولینا به صورت پودر یا کپسول موجود است.

به صورت پودر می‌توانید جلبک اسپیرولینا را :

• به اسموتی‌ها اضافه کنید، که به نوشیدنی رنگ سبز میدهد!
• روی سالاد بپاشید.
• با مواد مختلف یا هر خوراکی که دوس دارید مخلوط کنید.
• به آب میوه و سبزیجات اضافه کنید.

معرفی یک سایت فعال در حوزه جلبک اسپیرولینا :

سایت گلد اسپیر به نشانی ( https://goldspir.com ) به تولید انواع مختلف محصولات بر پایه جلبک اسپیرولینا میپردازد.