هم بازار سرمایه را از دست دادیم و هم مسیر فروش اوراق قرضه را بستیم/ نفت زنده می‌ماند؟

نصرت‌الله سیفی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره چالش‌های پیش روی صنعت نفت با توجه به کمبود سرمایه‌گذاری و تداوم تحریم‌ها اظهار داشت: در حال حاضر یک مشکل اساسی در صنعت نفت ، موضوع سرمایه گذاری است وگرنه  در صنعت نفت می‌دانیم کدام میادین مشکل دارند، افت فشار چاه‌ها در چه وضعیتی هستند، می‌دانیم چه روش‌هایی برای باز یافت مخازن و تولید بیشتر و جلوگیری از افت تولید نیاز داریم، اما واقعیت این است که سرمایه نداریم و این نبود سرمایه در نفت باید تجزیه و تحلیل شود، برای رسیدن به چرایی این موضوع جدای از مسائل بین‌الملل باید بدانیم چگونه تولید و مصرف می‌کنیم، ما هم در تولید و هم در مصرف اسراف‌کاریم، اگر بخواهیم صادرات نفت و فرآورده های نفتی و گاز  داشته باشیم  تا تامین مالی برای سرمایه‌گذاری بکنیم ، لازم است مازاد تولید  با مصرف داشته باشیم  باز هم باید به همین مسئله تولید و مصرف بهینه بپردازیم، کما اینکه زنگ خطر آن زمستان سال گذشته و امسال هم در حوزه برق و گاز به صدا در آمد، بعبارت دیگر فعلا هیچ مازادی نداریم و در نتیجه موضوع صادرات انرژی و درآمد های حاصله در مخاطره است

با بدعهدی هم بازار سرمایه را از دست دادیم و هم مسیر فروش اوراق قرضه را بستیم

وی ادامه داد:  همانطور که در آغاز  گفتم برای تامین مالی  ناشی از صادرات در وهله اول باید مازاد را ایجاد کنیم و برای این موضوع یا باید تولید را بالا ببریم و یا مصرف را کم کنیم، ما در صنعت نفت راه‌های افزایش تولید را بلد هستیم، می‌دانیم میادین چه وضعیتی دارند و  کجا باید چاه احداث کنیم، روش‌های افزایش بازیافت چاه‌ها و EOR و IOR را بلدیم، خوشبختانه نیروی انسانی و ماشین‌آلات حفاری هم داریم اما باید پروژه های افزایش تولید را تامین مالی کنیم یکی از راه‌ها این است که اوراق قرضه چاپ کنیم، یکی از روش‌ها هم استفاده از صندوق  توسعه ملی و مسیر دیگر جذب مستقیم سرمایه خارجی است. اما در موضوع اوراق قرضه در شرایطی به سر می بریم که بورس و بازار سرمایه ، سرمایه اجتماعی خود را از دست داده است. هم اکنون اگر شرکت نفت هم اوراق قرضه چاپ کند احتمال اینکه خریداری وجود نداشته باشد زیاد است کما اینکه در اقدامات اخیر استقبال هم نشد در حالی که درسال های گذشته این کار با موفقیت  انجام شد و به یاد دارم در اولین مرحله 500 میلیون یورو اوراق قرضه شرکت ملی نفت ایران فروش رفت، اما چون بدعهدی هایی در عمل به مفاد اولیه انتشار اوراق صورت گرفت  این کار ادامه پیدا نکرد، یعنی خودمان این مسیر را بستیم.

خارجی‌ها ریسک نمی‌کنند

مشاور کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت: در حوزه استفاده از  صندوق توسعه ملی هم در قالب ماده 12 قانون رفع موانع تولید برخی میادین نفتی و برخی فازهای میدان پارس‌جنوبی را پیش می‌بریم اما صندوق به خاطر کاهش درآمد ارزی ضعیف شده است و بیش از این نمی توان روی آن حساب باز کرد. به لحاظ جذب سرمایه بین‌الملل هم به خاطر اینکه ریسک سرمایه‌گذاری در کشور ما بالا است عملا کسی سرمایه‌گذاری نمی‌کند، زیرا سرمایه جایی می‌رود که امنیت و برگشت آن تضمین شود، یا اینکه باید سود بالایی بدهیم که در این صورت هزینه‌ها بالا رفته و پروژه‌ها ا دیگر اقتصادی نخواهند بود.

ریل یک‌ششم جاده مصرف انرژی دارد

وی با اشاره به چالش‌های بخش مصرف انرژی تصریح کرد: اکنون اغلب صنایع کشور به خاطر مستهلک شدن ماشین‌آلات و عدم استفاده از ماشین‌آلات جدید هنوز ازفناوری های  قدیمی در تولید محصولات انرژی بر مانند خودرو، بخاری و موتورهای الکتریکی استفاده میکنند، درموقع بهره برداری از تجهیزات و مصرف هم شاهدیم که رفتار مصرف‌کنندگان با انرژی درست نیست و بیش از متوسط جهانی است، در اتخاذ روش‌ها و فرآیندهای انرژی بر هم توجهی به مصرف انرژی نداشته و درست عمل نکردیم، مثلا در حمل  بار و مسافر به جای استفاده ازریل  از جاده استفاده کرده ایم و این در حالی است که همه می‌دانیم حمل و نقل ریلی یک ششم جابجایی از  طریق جاده مصرف انرژی دارد یعنی یک تن کیلومتر بار روی ریل یک ششم یک تن کیلومتر بار روی جاده مصرف انرژی دارد اما خیلی کم در این  شیوه های کم مصرفتر سرمایه‌گذاری کردیم.

مدیرعامل شرکت توسعه انرژی نفت و گاز لاوان در ادامه بیان داشت: طبق مطالعات صندوق بین‌المللی پول که در سال‌های 2007 و 2008 در مورد روسیه ارائه شده بود، ایران نیز با یک‌سوم هزینه در بخش مصرف می‌تواندهمان میزان انرژی را صرفه‌جویی کند که برای تولید آن باید صرف کند. بنابراین اگر دولت پولی دارد بهتر است روی بهره وری  مصرف سرمایه گذاری کند  تا به این ترتیب اختلاف تولید و مصرف داشته باشیم و بتوانیم مازاد را به بازار بین‌المللی  برده و منابع مالی جدید بدست بیاوریم.

تشکیل ستاد اضطرار

وی گفت: به نظر بنده و برای اجرای طرح های بهینه سازی اکنون وزارت نفت،  نیرو، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه و دیگر سازمانهای ذیربط باید همکاری کنند و ستادی تشکیل دهند چون کار حالت اضطرار پیدا کرده و در این شرایط با روش‌های متداول عادی و اداری نمی‌توان برخورد کرد، باید با ماموریت مشخص و زمان معین مثلا در 4 سال آینده شدت انرژی را کم کنیم.

نفت زنده می‌ماند؟

سیفی درباره اینکه آیا با وجود چالش‌های بین‌المللی صنعت نفت ایران توان زنده نگه داشتن خود را دارد؟ توضیح داد: البته که دارد. اولا اینکه ما با امریکا سرشاخیم و حداکثر تلاش خود را می‌کنند تا مسیر خروج نفت و ورود پول ما را ببندند، ولی هیچ وقت موفق نشده‌اند زیرا صادرات یک میلیون بشکه نفت  و 100 میلیون مترمکعب گاز در روز را داریم و پول را هم به صورت مبادلات پایاپای یا نقدی دریافت می‌کنیم بنابراین هر چند چالش داریم ولی نه اینکه کاملا مسدود باشیم. ثانیا اینکه چالش ما با بخشی از دنیا و در اصل با امریکا  و تابعین آن است ولی با همسایگان و برخی کشورهای قدرتمند اقتصادی مثل چین و روسیه و هند کار تجاری انجام می‌دهیم بنابراین کاملا دست‌مان بسته نیست و نخواهد شد.

وی تاکید کرد: اگر روی توانمندی داخلی  به صورت واقع بینانه متمرکز شویم می‌توانیم صنعت نفت را سرپا نگه داریم مثلا ماده 15 اصلاح الگوی مصرف را داریم که صریحا بیان شده تمام دستگاه‌های مشمول بودجه عمومی کشور حتما باید تجهیزات و لوازم خود را از بهترین رده انرژی خریداری کنند اما این دستورالعمل نه اجرا می‌شود و نه نظارتی بر اجرا صورت می‌گیرد و این در حالی است که میلیاردها تومان در سال برای تجهیزات ذاتا" فرسوده و با مصرف انرژی بالا هزینه می‌شود.

مشاور فدراسیون نفت گفت: اگر روی استفاده از بهترین تجهیزات ساخت داخل تمرکز کنیم و به دیگرانی که تولید بهینه ندارند آموزش بدهیم و آنها را توانمند کنیم با همینفناوری های فعلی داخل کشور و بدون ارتقای فناوری در بخش مصرف و حتی تولید، می‌توانیم حرکت بزرگی انجام دهیم، مثلا اکنون ناوگان اتوبوسرانی شهری کلا مستعمل و   فناوری قدیمی دارند، کارخانجات اتوبوس‌سازی می‌توانند با تامین مالی از طریق ماده 12 رفع موانع تولید باعث بهبود مصرف و اوضاع محیط زیست و ایجاد اشتغال شوند، ضمن اینکه صنایع خودروسازی کشور هم زنده می‌شوند.

وی یادآور شد: اکنون  17 هزار اتوبوس، 140 هزار تاکسی باید جایگزین شوند 7.5 میلیارد دلار برای توسعه ریلی و بهبود و ارتقای حمل و  نقل از از جاده به ریل نیاز داریم ، مصوبه برای جایگزینی 200000 کامیون و کشنده فرسوده داریم و بسیاری مصوبات دیگر که امکان اجرای  آن با همه چالش‌های بین‌المللی و با استفاده از امکانات داخلی وجود دارد و می‌توانیم 70 درصد مسیر بهینه سازی را بدون نیاز به فناوری خارجی  طی کنیم.