در گفتوگو با ایلنا مطرح شد؛
توضیحاتی درباره رأی دیوان برای مشاغل سخت و زیانآور/ اجرای بخشنامه ۱۷۷۷ باید متوقف شود!
عضو هیئت رئیسه کانون هماهنگی شورای اسلامی کار گفت: دیوان عدالت اداری در رابطه با بخشنامه ۱۷۷۷ رأیی صادر کرد که سازمان این رأی را مثبت و به نفع خود تلقی کرد. در این رأی، ماده ۱۷۷۷ به صورت مطلق تأیید نشده بود، بلکه تأکید شده بود چنانچه سازمان حقی داشته باشد و کارفرما بدهی قطعی داشته باشد، باید پرداخت شود. گروه کارگری و کارفرمایی به این رأی معترض شد و موضوع در هیئت عمومی دیوان در دست بررسی است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، ماههاست بر سر بخشنامه ۱۷۷۷ سازمان تأمین اجتماعی چالش وجود دارد؛ بخشنامهای که موانع موجود بر سرِ راهِ کارگران مشاغل سخت و زیانآور را بیشتر کرده است. طبق این بخشنامه، تأمین اجتماعی باید ۳۰ درصد حق بیمه را به طور کامل برای تمام ایامی که حق بیمه برای یک عنوان شغلی غلط رد شده، از کارفرما دریافت کند. این بخشنامه جزو معدود مواردی است که هم به ضرر کارگر و هم خلاف منافع کارفرماست و از این رو هر دو گروه برای ملغی کردنِ آن در یک طرف ماجرا قرار گرفته اند.
در همین راستا، در تیرماه سال جاری، ستاد رفع موانع تولید مصوبهای به تصویب رساند مبنی بر اینکه سازمان تأمین اجتماعی اجرای بخشنامه ۱۷۷۷ را متوقف کند و رفتار تأمین اجتماعی را غیرقانونی دانست. تأمین اجتماعی اما این مصوبه را اجرا نکرد و در نهایت موضوع به دیوان عدالت اداری کشیده شد.
اما موضوع در دیوان عدالت اداری به کجا رسید؟ رئیس دیوان عدالت به تازگی در پاسخ به این سوال به ایلنا گفته: «اصلاح عنوان شغلی یکی از موضوعاتی است که دائماً بوده، هست و خواهد بود. خیلی وقتها فرد در یک قسمت کار میکرده و خودش نمیدانسته که آن شغل، مشاغل سخت و زیانآور محسوب میشود. علیالقاعده مواردی وجود دارد که کارفرما قبول میکند و حاضر است مابهالتفاوت را پرداخت کند، اداره کار هم حکم میدهد و رأی وحدت رویه هم داریم که تأمین اجتماعی نمیتواند نپذیرد. یعنی مکلف است که بپذیرد. یعنی در این زمینه رای وحدت رویه صادر شده است که سازمان تامین اجتماعی مکلف به تمکین است.»
پاسخ ریاست دیوان عدالت اما خیلی ارتباطی با موضوعِ اصلیِ بخشنامه ۱۷۷۷ و اعتراض جدید گروه کارگری و کارفرمایی به دیوان ندارد. محسن باقری، عضو هیئت رئیسه کانون هماهنگی شورای اسلامی کار، در توضیح آخرین وضعیت پرونده مربوط به عدم تمکین سازمان تأمین اجتماعی به رأی صادره، به «ایلنا» گفت: موضوع از آنجا آغاز شد که ستاد تسهیل در خصوص عدم اجرای رأی، به دیوان عدالت اداری شکایت کرد و این شکایت با همراهی مشترک کانونهای کارفرمایی و کارگری پیگیری شد. در این مسیر، ما نیز ضمن اعلام موافقت رسمی، همکاری کامل خود را با کارفرمایان اعلام کردیم و نمایندگانی از سوی شورای مربوطه برای پیگیری موضوع تعیین شدند.
وی گفت: دیوان عدالت اداری در رابطه با بخشنامه ۱۷۷۷ رأیی صادر کرد که سازمان این رأی را مثبت و به نفع خود تلقی کرد. در این رأی، ماده ۱۷۷۷ به صورت مطلق تأیید نشده بود، بلکه تأکید شده بود چنانچه سازمان حقی داشته باشد و کارفرما بدهی قطعی داشته باشد، باید پرداخت شود. با این حال، سازمان این رأی را بهعنوان تأیید کامل تلقی کرده و پیش از قطعیت، اقدام به صدور بخشنامه ۷۰۴۸ و ابلاغ آن کرده است.
باقری گفت: با افزایش تعداد شکایات، رأی صادره از سوی هیئت تخصصی دیوان عدالت اداری برای بررسی نهایی به هیئت عمومی ارجاع شد و به همین دلیل، رأی هیئت تخصصی فعلاً قابلیت اجرا ندارد تا هیئت عمومی نظر نهایی خود را اعلام کند.
وی افزود: با وجود این موضوع، سازمان تأمین اجتماعی پیش از پایان مهلت قانونی اعتراض به رأی هیئت تخصصی، اقدام به ابلاغ آن به مدیران کل استانها کرده بود که این اقدام، با توجه به ارجاع پرونده به هیئت عمومی، عملاً فاقد وجاهت قانونی و باطل تلقی میشود.
باقری ادامه داد: موضوع همچنین در شورای عالی کار نیز مطرح شد و پس از اطلاعرسانی، پیگیریهای لازم انجام گرفت. در حال حاضر، رأی هیئت تخصصی در مرحله اعتراض و بررسی در هیئت عمومی دیوان عدالت اداری قرار دارد و بخشنامه صادره از سوی مدیرعامل سازمان نیز عملاً از درجه اعتبار ساقط است.
عضو هیئت رئیسه کانون هماهنگی شورای اسلامی کار گفت: در موضوع اصلاح عناوین شغلی، چنانچه عنوان شغل به اشتباه در سوابق بیمهای درج شده باشد و کارگر شکایت کند، سازمان تامین اجتماعی به خلاف از او مابهالتفاوت میخواهد. در چنین شرایطی، ورود سازمان تأمین اجتماعی به کارگاه و مطالبه مابهالتفاوت، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی این سازمان است.
باقری گفت: این در حالی است که اساسا در این مورد اختلافی میان کارگر و کارفرما بر سر دستمزد وجود نداشته است. متأسفانه سازمان با الزام کارگرانی که در پیِ بازنشستگی خود هستند، به تکمیل فرمهایی خاص، این فرآیند را به عنوان شکایت کارگر تلقی میکند. در حالی که کارگر عملاً هیچ اعتراضی نسبت به دستمزد خود ندارد و صرفاً به دلیل ساختار طراحیشده، ناچار به طی این مسیر میشود.
وی تأکید کرد: در برخی از پروندهها، عنوان شغلی در قرارداد کار، فیش حقوقی و توافق میان کارگر و کارفرما، کاملاً صحیح است اما به دلیل خطاهای سیستمی، عدم تطابق کدها یا اشتباهات سامانهای، عنوان شغل در سازمان تأمین اجتماعی بهدرستی ثبت نشده است. این موضوع ناشی از تخلف کارفرما نیست و کارگر نیز در بروز این خطا ارادهای نداشته است. تامین اجتماعی حتی در این موارد هم اقدام به مطالبهی مابهالتفاوت میکند.
عضو هیئت رئیسهی کانون هماهنگی شورای اسلامی کار گفت: اگر کارفرما واقعا عنوان شغلی را اشتباه ارسال کرده و حقوق کم برای کارگر رد کرده باشد، در این صورت اگر کارگر بابت این موضوع اعتراض کند و سازمان تأمین اجتماعی هم به نتیجه برسد، آنوقت تامین اجتماعی میتواند مطالبهی چنین وجهی کند اما همه میدانیم اینگونه نیست.
وی ادامه داد: مثلا در شرکت واحد لیستی داریم که راننده اتوبوس به دلیل سرهم نوشته شدنِ عنوان شغل خود در سازمان، درگیر همین بخشنامه ۱۷۷۷ شده و تأمین اجتماعی از او درخواست مابهالتفاوت کرده است. حرف ما این است که سازمان بدون حساب و کتاب پول دریافت میکند.
باقری خاطرنشان کرد: اقدام سازمان در این زمینه، نوعی دخالت در وظایف شورای عالی کار و تعیین مجدد مزد سنوات گذشته است که خلاف مقررات عام است و حتی در تعارض با مصوبات شورای عالی کار محسوب میشود.
وی در پایان گفت: با آگاهی نسبت به این تخلفات و بررسیهای طولانی و کارشناسی است که ستاد تسهیل و رفع موانع تولید علیه بخشنامه ۱۷۷۷ رای داد. اکنون نیز با پذیرش اعتراضات کارفرمایان، اجرای رأی دیوان – همان رأیی که تامین اجتماعی آن را به نفع خود میداند - تا صدور رأی نهایی هیئت عمومی متوقف است. هرگونه اجرای مجدد این رأی در شرایط فعلی، فاقد مبنای قانونی است؛ هرچند متأسفانه در برخی استانها همچنان بدون توجه به دستورات توقف، این رأی در حال اجراست.
