در نشست خبری مدیرعامل شستا مطرح شد؛
شستا زیان‌ده نیست/ پاسخ به سوالاتی درباره واگذاری سهام شرکت‌ها و انتصاب مدیران
نشست خبری محمدرضا سعیدی، مدیرعامل شستا، صبح امروز، سه‌شنبه ۶ آبان ماه در سالن همایش‌های موسسه فرهنگی رفاهی کشتیرانی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری محمدرضا سعیدی، مدیرعامل شستا، صبح امروز، سه‌شنبه ۶ آبان ماه در سالن همایش‌های موسسه فرهنگی رفاهی کشتیرانی برگزار شد.
سعیدی در ابتدای این نشست گفت: در ابتدا باید معرفی کوتاهی از مجموعه شستا و عملکرد آن ارائه کنم. البته هدف من صرفاً ارائه عملکرد نیست، بلکه احساس کردم تصویر واقعی این مجموعه ملی و فاخر که در سراسر کشور خلق ارزش می‌کند، به درستی منعکس نشده است. بنابراین تصمیم گرفتم با زبان خودمان و به نمایندگی از ۷۴ هزار نفر از همکاران شستا، چهره واقعی این مجموعه را به شما نشان دهم.
وی در تشریح تاریخچه شستا گفت: شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) در سال ۱۳۶۵ تأسیس شد تا بخشی از درآمد بیمه‌شدگان برای سرمایه‌گذاری و تأمین آتیه بازنشستگان اختصاص یابد. در سال ۱۳۷۹ به شرکت سهامی عام و در اردیبهشت ۱۳۹۰ به نهاد مالی تبدیل شد و در سال ۱۳۹۹ وارد بورس گردید. همچنین در سال ۱۴۰۰ سرمایه آن از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها به ۱۶۳ همت افزایش یافت.
سعیدی افزود: شستا حدود دو تا سه درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده و سهمی معادل هشت درصد از بازار سرمایه دارد. این مجموعه با تولید بیش از ۱۶۴۱ محصول، نقشی کلیدی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از نخستین اقدامات بنده پس از ورود به شستا، تشکیل اتاق فکری متشکل از نخبگان رشته‌های مختلف، مدیران باسابقه و متخصصان صنعت و امور مالی بود. این جمع مشورتی در کنار هیئت‌مدیره محترم، نقش مهمی در جهت‌دهی تصمیمات کلان ایفا می‌کند و من به حضور نخبگان در این مجموعه افتخار می‌کنم.
سعیدی بیان کرد: شستا در ۲۱ صنعت حضور فعال دارد و ساختار آن متشکل از ۱۰ هلدینگ تخصصی و ۱۷۶ شرکت زیرمجموعه است. از جمله هلدینگ‌های مهم می‌توان به تاپیکو در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی، سیتا در حوزه سیمان، تیپیکو در حوزه دارویی، تاصیکو در بخش انرژی و افق سبز اشاره کرد.
وی در سخنان خود در رابطه با واگذاری شرکت‌ها گفت: ما در شستا واگذاری‌ها را به‌گونه‌ای انجام می‌دهیم که متعهدانه باشد. به همین منظور، این رویکرد را در دو مسیر «واگذاری مالکیت» و «واگذاری مدیریت» تعریف کرده‌ایم.
مدیرعامل شستا افزود: با تأکید و اصرار وزیر کار، سیاست ما در واگذاری‌ها، «واگذاری متعهدانه» است؛ بدین معنا که مالکیت عمومی حفظ شود اما مدیریت به بخش خصوصی واگذار گردد. در حال حاضر نیز مقدمات و طراحی این رویکرد در حال انجام است.
وی تصریح کرد: برای تحقق این هدف، باید از ۲۱ صنعت موجود، به حداقل پنج صنعت اصلی تمرکز پیدا کنیم و از وضعیت کنترلی به سهامداری و از شرکت‌های غیر بورسی به شرکت‌های بورسی حرکت کنیم.
سعیدی ادامه داد: باید از فعالیت‌های کوچک‌مقیاس به سمت فعالیت‌های بزرگ‌مقیاس حرکت کنیم، چرا که شرکت‌های بزرگ قادرند ارزش‌های بزرگ خلق کنند و پیرامون خود زنجیره‌ای از فعالیت‌های اقتصادی مؤثر ایجاد کنند. از این رو، باید از صنایع پایه به سمت فناوری‌های پیشرفته‌تر، از بازارهای محلی به بازارهای جهانی و از زنجیره‌های گسسته به زنجیره‌های یکپارچه حرکت کنیم. همچنین از صرف «دیجیتالی شدن» باید به سوی «تحول دیجیتال» گام برداریم تا بتوانیم متعهدانه و هدفمند پیش برویم.
وی خاطرنشان کرد: برای اجرای برنامه ششم شستا، شش مرحله طراحی شده است. در همین راستا، ۷۷ شرکت برای ساماندهی انتخاب شده‌اند که هر یک در مراحل مختلف ادغام، انحلال یا واگذاری قرار دارند و ۲۰ شرکت نیز در حال ارزش‌گذاری هستند.
سعیدی گفت: ما برای مشارکت عمومی، فراخوانی منتشر کردیم تا هر فرد یا مجموعه‌ای که مایل به خرید شرکت‌هاست، بتواند در فرآیند واگذاری حضور یابد. جلسات متعددی با سرمایه‌گذاران برگزار شده است، اما باید اذعان کرد که عمق بازار سرمایه کشور به‌گونه‌ای نیست که بتواند به‌راحتی پذیرای شرکت‌های بزرگ باشد. با این حال، این مسیر را گام‌به‌گام ادامه خواهیم داد.
وی افزود: چشم‌انداز ما حرکت تدریجی تا افق ۱۴۱۰ است تا بتوانیم مهاجرت شستا را از وضعیت کنونی به جایگاه مطلوب محقق کنیم. این مسیر البته پیچیده و زمان‌بر است و هر واگذاری نیازمند تدابیر چندلایه، پیوست‌های رسانه‌ای و تعامل با ذی‌نفعان محلی و منطقه‌ای است.
سعیدی گفت: یکی از سیاست‌های اعلامی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، فاصله گرفتن از بنگاه‌داری و تمرکز بر حکمرانی اقتصادی است. از سوی دیگر، مأموریت اصلی شستا، حفظ و افزایش بازده سرمایه‌های بیمه‌شدگان است. به همین منظور، مجموعه شستا در تلاش است تا این دو هدف را به موازات هم پیش ببرد؛ یعنی ضمن کاهش مداخله مستقیم در بنگاه‌ها، سرمایه‌ها را در پروژه‌های سودآور و پایدار متمرکز کند تا هم رشد حاصل شود و هم منافع بیمه‌شدگان حفظ گردد.
وی ادامه داد: آرزوی من این است که شستا از وضعیت بنگاه‌داری به سمت سرمایه‌گذاری حرکت کند.
سعیدی گفت: ما در حال حاضر در حال اجرای برنامه‌ای برای «قابلیت‌سازی سازمانی» هستیم و در یک سال اخیر بخش قابل‌توجهی از جلسات ما به بررسی مسیر این تغییر اختصاص یافته است. فرآیند شناسایی، بررسی و تصویب شرکت‌ها برای واگذاری نیز تشریفات قانونی متعددی دارد و باید مراحل خود را از هلدینگ‌های تخصصی تا هیئت‌امنای سازمان طی کند. این مسیر زمان‌بر است، اما با جدیت و در چارچوب شفافیت دنبال می‌شود.
مدیرعامل شستا افزود: البته باید توجه داشت که عمق بازار سرمایه کشور نیز یکی از چالش‌هاست. گاهی بخش خصوصی با نیت مثبت وارد فرآیند خرید می‌شود، اما توان مالی کافی برای تملک و توسعه دارایی‌ها ندارد. ما نمی‌توانیم دارایی مردم و حق‌الناس را بدون بررسی دقیق واگذار کنیم. بنابراین هر واگذاری باید با تدبیر و در چارچوب قانونی انجام شود.
مدیرعامل شستا در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات اخیر مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی در رابطه با زیان‌ده بودن شستا اظهار داشت: موضوع زیان‌ده بودن شستا محل سوءتفاهم است. شستا مسئول ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی نیست. هنگامی که هزینه‌های سازمان تأمین اجتماعی افزایش می‌یابد، نمی‌توان انتظار داشت که شستا تمامی بار مالی آن را به دوش بکشد.
وی توضیح داد: سهم سرمایه‌گذاری‌های سازمان تأمین اجتماعی از محل درآمدهای بیمه‌ای کمتر از یک درصد است. بنابراین بازده شستا نیز متناسب با همین میزان سرمایه‌گذاری است. سرمایه ثبتی شستا ۱۶۳ همت است که آن هم عمدتاً از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها تأمین شده، نه از آورده نقدی سهام‌دار. در مقابل، هزینه ماهانه سازمان تأمین اجتماعی بیش از ۱۲۰ همت است. پس اینکه برخی می‌گویند «شستا باید هزینه کل سازمان را پوشش دهد»، برداشت نادرستی است.
وی تأکید کرد: شستا زیان‌ده نیست؛ بلکه کارآفرین است و ارزش خلق می‌کند. این شرکت در سال‌های اخیر نقش مؤثری در حل برخی چالش‌های کلان کشور، از جمله تأمین سوخت و تولید بنزین، ایفا کرده است.
وی افزود: از ابتدای تأسیس شستا در سال ۱۳۶۵ تاکنون، میزان بازگشت سرمایه و سودآوری این شرکت چندین برابر سرمایه اولیه بوده و افزون بر ارزش فعلی دارایی‌ها، شستا یکی از بازوهای اصلی توسعه اقتصادی کشور محسوب می‌شود.
سعیدی در پاسخ به پرسشی درباره گزارش‌هایی مبنی بر سفارش‌های نمایندگان مجلس برای انتصاب مدیران، گفت: ذی‌نفعان شستا بسیار متعدد و متنوع‌اند و طبیعتاً فشارهایی از بیرون برای انتصابات وجود دارد، اما تیم مدیریتی فعلی تحت هیچ شرایطی انتصابی را صرفاً بر اساس توصیه انجام نمی‌دهد. ما تنها زمانی امضا می‌کنیم که انتصاب بر پایه دانش، مهارت و شایستگی باشد. ممکن است این رویکرد هزینه‌هایی برای تیم مدیریتی داشته باشد، اما صداقت و شفافیت برای ما ارزشمندتر از هر مصلحت کوتاه‌مدت است.
سعیدی گفت: اگر به ساختار شرکت‌ها در شستا نگاه کنیم، دو نوع شرکت داریم؛ شرکت‌های کوچک و متوسط و شرکت‌های بزرگ که حدود ۸۷ درصد از شرکت‌های زیرمجموعه شستا در گروه شرکت‌های کوچک و متوسط قرار می‌گیرند. تنها ۱۳ درصد از شرکت‌ها در گروه شرکت‌های بزرگ فعال هستند. با این حال، حدود ۵۰ درصد دارایی‌های ما در بخش شرکت‌های بزرگ متمرکز است.
وی افزود: شستا در توسعه استان‌ها نقشی فعال دارد و با احتساب پروژه‌ها، در ۲۸ استان کشور حضور مستقیم دارد. هدف ما خلق ثروت، کارآفرینی و توسعه منطقه‌ای است. بخش عمده سرمایه‌گذاری‌های شستا در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی متمرکز است. البته سایر حوزه‌ها نیز سهم قابل توجهی دارند.
مدیرعامل شستا در ادامه با اشاره به چالش‌های شستا تصریح کرد: یکی از مشکلات اساسی، تغییرات پی‌درپی مدیران در سال‌های اخیر بوده است. علاوه بر این، تحریم‌ها، محدودیت‌های قانونی و مهاجرت نیروی انسانی متخصص نیز مشکلاتی ایجاد کرده‌اند. در برخی موارد نیز به دلیل بدهی‌های سازمان تأمین اجتماعی، شرکت‌هایی به سبد شستا افزوده شده‌اند که هم‌راستا با اهداف و علایق اصلی ما نبوده‌اند.
سعیدی گفت: ۱۳۲ شرکت زیرمجموعه شستا در مجموع ۷۶ همت سود ایجاد کرده‌اند و تنها ۱۹ شرکت با زیان ۲.۳ همتی مواجه بوده‌اند که بیش از نیمی از آن مربوط به پتروشیمی آبادان است. خوشبختانه این شرکت پس از دو سال به زودی به مدار تولید بازمی‌گردد.
وی با تاکید بر اینکه شستا زیان‌ده نیست ادامه داد: متأسفانه گاهی در رسانه‌ها، سود شستا زیان تعبیر می‌شود. مثلا 76 همت سود تجمیعی شستا که توضیح دادم در رسانه‌ها زیان نمایش داده می‌شود.
مدیرعامل شستا گفت: درآمد تجمیعی شستا در تمام 176 شرکت سال گذشته 402 همت بوده است. از این مقدار 72 همت سود تجمیعیِ تولید بوده است. حدود 32.5 همت نیز سود خالص شستا بوده است. این‌ها در برخی از رسانه‌ها وارونه نمایش داده می‌شود این در حالی است که همه اطلاعات مالی شرکت‌ها در سامانه کدال و به صورت شفاف منتشر می‌شود و ما هیچ چیز برای پنهان کاری نداریم.
سعیدی در ادامه با اشاره به اهمیت شفاف‌سازیِ عملکرد گفت: در مسیر شفافیت گام برمی‌داریم و بر مبنای الزامات سازمان بورس، هلدینگ به هلدینگ معطوف به ارتقای شفافیت حرکت می‌کنیم و تمامی کمیته‌ها و سازکارهای لازم را فعال کرده‌ایم. در حوزه انتصابات نیز بر چهار اصل دانش، مهارت، پاکدستی و هماهنگی تأکید داریم که اخیراً عنصر شجاعت نیز به آن افزوده شده است.
وی با اشاره به مسئولیت‌های اجتماعی شستا افزود: سال گذشته حدود ۳۵۰ میلیارد تومان در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی هزینه شد و این رقم در سال جاری به ۴۸۰ میلیارد تومان افزایش یافته است. مطابق با بخشنامه ریاست‌جمهوری، تمرکز فعالیت‌های اجتماعی بر دو حوزه آموزش و مهارت‌آموزی است.
سعیدی تأکید کرد: شصت درصد از فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی شستا در حوزه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای متمرکز شده است تا از طریق ارتقای مهارت، به توسعه اشتغال مولد کمک کنیم. وی در پایان با اشاره به عملکرد شستا در روزهای جنگ اخیر گفت: در شرایط بحرانی، شستا نقش مهمی در پایداری اقتصادی کشور ایفا کرد. از جمله در ۱۲ روز جنگ، تولید ۸۳ قلم کالای استراتژیک بدون توقف ادامه یافت. کشتیرانی جمهوری اسلامی در آن مدت بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ مسافر جابه‌جا کرد و شرکت‌های زیرمجموعه ما در بخش‌های مختلف از جمله دارو، حمل‌ونقل و انرژی بدون وقفه فعالیت کردند.
