خراسان جنوبی در قاب «ایران جان»؛ روایتی از گنجینه‌ای کمتر دیده‌شده
محمدرضا محمدی کارشناس رسانه در یادداشتی به رویداد ملی «ایران جان» تلویزیون در ماه آبان پرداخته که مربوط به استان خراسان جنوبی است.
از هفدهم تا بیست‌وسوم آبان خراسان جنوبی در مرکز توجه رسانه ملی قرار گرفته است؛ رویداد ملی «ایران جان» که پنجمین ایستگاه خود را در این خطه کویری برپا کرده، فرصتی تازه برای شناخت بیشتر و بهتر ظرفیت‌های فرهنگی، اقتصادی و گردشگری و… این استان فراهم کرده است. این‌بار، قاب شبکه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی، از صداوسیمای مرکز خاوران تا شبکه‌های سراسری، در کنار فضای مجازی، میزبان روایت‌هایی از استانی است که اگرچه گاه در سایه تصویر «محرومیت» قرار گرفته؛ در حقیقت سرزمینی غنی و برخوردار از گنجینه‌هایی بی‌بدیل است.
خراسان جنوبی گنجینه‌ای است که سال‌ها در دل کویر آرام گرفته و اکنون وقت آن رسیده که درخشش آن نه فقط در قاب تلویزیون، که در قلب مردم ایران ماندگار شود.
خراسان جنوبی دیار دین، دانش و فرهنگ، با همه رنگ‌ها و عطرهای آبانش از زعفران و زرشک تا انار، این روزها در قاب «ایران جان» دیده میشود. رویدادی که به تعبیر بسیاری از مدیران رسانه ملی، تنها یک برنامه تلویزیونی نیست، بلکه حرکتی فرهنگی، اجتماعی و توسعه محور است که مأموریت اصلی‌اش «شناساندن ایران به مردم ایران» عنوان شده است. به گفته مسئولان رسانه ملی، در این دوره بیش از ۳۰ هنرمند بومی و ملی در قالب گروه‌های موسیقی، مستندسازی، تولید محتوای تصویری و اجرای زنده مشارکت دارند. تنها در بخش موسیقی، ۱۲ قطعه جدید ویژه این رویداد تولید شده که از شبکه‌های مختلف پخش میشود. در این میان توجه به هنرمندان شهرستان‌ها و پیشکسوتان یکی از ویژگی‌های برجسته این دوره است تا چهره‌های فرهنگی دور از مرکز هم فرصت دیده شدن یابند.
اما شاید مهم‌ترین نکته در طراحی این رویداد، تکیه بر اسناد بالادستی رسانه ملی از جمله «سند اقدام» و «سند زیست بوم رسانه‌ای» باشد. بر پایه این اسناد، «ایران جان» تنها به معرفی جاذبه‌ها نمی‌پردازد بلکه مأموریت دارد سهم استان‌ها در پیشرفت ملی را برجسته کند. ازهمین رو، در خراسان جنوبی تمرکز بر دو محور توسعه گردشگری و گسترش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های کشاورزی و معدن است.
مسئول تولیدات «ایران جان» در سیمای خاوران در توضیح این رویکرد گفته است: هدف ما اصلاح نگاه نادرستی است که گاهی خراسان جنوبی را صرفاً استانی محروم نشان می‌دهد. این استان در واقع از سرمایه‌های بزرگ انسانی و فرهنگی تا ظرفیت‌های کم‌نظیر معدنی و کشاورزی برخوردار است؛ تنها باید در شأن واقعی‌اش دیده شود.
این رویداد که با همراهی معاونت امور استان‌های رسانه ملی برگزار میشود، پس از تجربه موفق در استان‌های خوزستان، ایلام، اصفهان و فارس حالا در خراسان جنوبی دنبال میشود. براساس آمار رسمی، مخاطبان «ایران جان» در هر مرحله افزایش یافته‌اند؛ از ۴۸ درصد در خوزستان به بیش از ۷۵ در رویداد فارس و این بار امید می‌رود رکورد تازه‌ای برای خراسان جنوبی به ثبت برسد.
شایان ذکر است که یکی از جلوه‌های متفاوت «ایران جان» در خراسان جنوبی، حضور ۴۰ بلاگر و فعال فضای مجازی از سراسر کشور است که قرار است روایت‌های شخصی و مردمی خود را از این استان منتشر کنند. برای نخستین‌بار، بخش مجازی این رویداد به شکلی جدی طراحی شده تا ظرفیت رسانه‌های نوین در کنار رسانه سنتی به کار گرفته شود.
در همین راستا، ۱۴ گروه مردمی در تولید محتوا مشارکت دارند و بیش از ۴۰ گروه دیگر از سراسر استان برای تولید سوژه و گزارش به صداوسیمای مرکز خاوران کمک کرده‌اند. تشکیل ۹ شورای اندیشه‌ورز در حوزه‌های صنایع دستی، زنان و خانواده، گردشگری، محرومیت‌زدایی و مفاخر از دیگر اقدامات جانبی این طرح بوده است.
استاندار خراسان جنوبی در آیین آغاز این رویداد تأکید کرده که «ایران جان» برای این استان تنها یک فرصت نیست بلکه یک نیاز تاریخی است. به گفته او، در ۲۱ سالی که از تأسیس استان گذشته، هیچ‌گاه چنین توجهی از سوی رسانه ملی به این گستردگی به خراسان جنوبی نشده است و اکنون زمان آن رسیده که هم داشته‌ها و هم خواسته‌های مردم این خطه از ایران عزیز به تصویر کشیده شود.
در طول این هفته، ۱۹ برنامه و رویداد فرهنگی و اقتصادی برگزار میشود که دو مورد از آن‌ها، از جمله «همایش بین‌المللی گردشگری کویر لوت»، جنبه فرامرزی دارد. این رویدادها قرار است بستری برای گفت‌وگو میان فعالان گردشگری، سرمایه‌گذاران و جامعه محلی ایجاد کنند تا ظرفیت‌های واقعی استان بیش از پیش‌تر شناخته شود.
اما آنچه بیش از هرچیز در خراسان جنوبی دیده میشود مردمانی هستند که به تعبیر رهبر معظم انقلاب مؤمن، نجیب و مهربان‌اند. در رویداد ملی «ایران جان» قرار است تصویر این مردم و نقش‌آفرینی‌شان در پیشرفت ملی برجسته شود. مردمانی که در سخت‌ترین شرایط اقلیمی زمین را سبز کرده‌اند و با دستان خود تمدن ساخته‌اند.
روایت کشاورزانی که از دل خاک کویر زعفران و زرشک بیرون می‌کشند یا هنرمندانی که با الهام از رنگ و خاک و باد و کویر، صنایع‌دستی فاخر می‌آفرینند، بخشی از همین تصویر انسانی این سرزمین است. از زاویه‌ای دیگر، «ایران جان» تلاشی است برای دیده شدن استان‌هایی که کمتر در قاب رسانه جای گرفته‌اند. خراسان جنوبی در بسیاری از عرصه‌ها از جمله علم، فرهنگ و حتی زیرساخت‌های روستایی، دستاوردهایی دارد که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است. به عنوان نمونه بزرگترین کتابخانه روستایی کشور در یکی از روستاهای این استان قرار دارد؛ نشانه‌ای از پیوند دیرینه مردم این خطه با علم و دانش.
در این میان، نقش موسیقی و هنر محلی نیز پر رنگ است. ۱۲ اثر جدید با بهره گیری از ملودی‌های بومی و اشعار محلی تولید شده که به گفته مدیر واحد شعر و سرود مرکز خاوران با استقبال هنرمندان نسل جدید و پیشکسوت همراه بوده است. این تنوع ساختاری در موسیقی توانسته سبد فرهنگی متنوعی برای مخاطبان فراهم کند. در مجموع، رویداد ملی «ایران جان» برای خراسان جنوبی تنها یک نمایش رسانه‌ای نیست بلکه فرصتی برای بازتعریف جایگاه استان در نقشه فرهنگی و اقتصادی کشور است. این رویداد بر سه اصل عدالت‌گستری، هویت محوری و شتاب در پیشرفت استوار است و می‌تواند زمینه‌ای برای همگرایی نهادها، مردم و رسانه‌ها در جهت توسعه متوازن باشد.
با وجود همه دستاوردها هنوز می‌توان مسیر را پویاتر کرد. بی‌شک یکی از اقداماتی که می‌تواند در این مسیر مثمرثمر باشد تشکیل دبیرخانه دائمی «ایران جان» در هر استان است تا تداوم این جریان فرهنگی تضمین شود. دوم اینکه رسانه ملی با همکاری وزارت گردشگری و بخش خصوصی، تولیدات مستند و روایت‌های مردمی از این استان را در طول سال ادامه دهد تا تصویر واقعی این سرزمین در ذهن مردم ایران تثبیت شود.
