ششمین برنامه ماهانه «سینما سلامت» در سینماتک خانه هنرمندان ایران؛
رنج هیچگاه پایان نمییابد
ششمین برنامه ماهانه «سینما سلامت» در سینماتک خانه هنرمندان ایران دوشنبه ۵ آبان ۱۴۰۴ به نمایش فیلم «بیوگرافی» ساخته فاطمه ثقفی (۱۳۹۶) و تهیهکنندگی علیاکبر ثقفی اختصاص داشت.
به گزارش ایلنا، پس از نمایش این اثر، نشست نقد و بررسی فیلم با حضور رضا درستکار (منتقد سینما و مدیر جلسات سینماسلامت) و عوامل اصلی فیلم برگزار شد.
«بیوگرافی» روایت یک روز از زندگی آدمهایی در گوشهای از شهر است که برای رهایی از زخمهای کهنه خود میجنگند اما زخم راحله شبیه زخم دیگران نیست.
در این نشست فاطمه ثقفی درباره فیلم «بیوگرافی» گفت: یک زن قبل از اینکه به دنیا بیاید مادر، برادر، پدر و همسر خود است و همین ماجرا یک تنهایی تحمیلی یا بعضا خودخواسته را برای زنان به ارمغان میآورد. خود من به عنوان یک زن برای تمام چیزهایی که در این سالها به دست آوردم ده برابر یک مرد تلاش کردم و در فیلمهایم هم تلاش کردم که نشان دهم تمام اتفاقاتی که برای زنان قصهها رخ میدهد یک نوع از تنهایی تحمیلی است. رنج هیچگاه تمام نمیشود اما میتواند تبدیل به یک تله نشود و یک سکوی پرتاب باشد چون آگاهی با رنج حاصل میشود.
او در پاسخ به این سوال که آیا سینما در قیاس با ادبیات، یارای مقابله کردن با رنج بشر را دارد توضیح داد: اگر زندگی را یک سلول تاریک ببینیم ادبیات رهایی بخش است، اما سینما یک دریچه نور است، هیچ چیز به اندازه ادبیات توانایی پرداختن به رنج بشریت را ندارد.
ارزانترین فیلم کم بودجه ۱۰ میلیاردتومان است
میثاق زارع بازیگر فیلم «بیوگرافی» توضیح داد: فیلم متعلق به ۹ سال پیش است و بخشهایی از آن را به خاطر نداشتم. اگر آن فیلم در زمان خودش و به شکل درست با حمایت گسترده و تبلیغات اکران میشد و ۵ سال توقیف نمیبود اتفاقات بهتری برای تک تک ما رخ میداد.
او ادامه داد: ابتدا قرار نبود من این نقش را بازی کنم و پیشنهاد شده بود که من نقش مهران ملکوتی را ایفا کنم، زمان خیلی زیادی نداشتم برای اینکه به نقش برسم و حتی گواهینامه موتور هم نداشتم و البته که کار خطرناکی بود اما نقش را دوست داشتم.
این بازیگر در ادامه بیان کرد: تمام مدت سعی میکردم در طول فیلم کارکتر خاکستری بودن را حفظ کنم اینکه تا چه اندازه موفق بودم را نمیدانم اما بازخوردهای خوبی نسبت به این نقش گرفتم.
علیاکبر ثقفی نیز درباره مهجور ماندن سینمای هنر و تجربه توضیح داد: سینمای هنر و تجربه و شاعرانه بسیار مهجور است، من از برخی مسئولین میپرسم حتی دو فیلم شاعرانه را نمیتوانند نام ببرند.
او ادامه داد: متاسفانه سینما به ورطهای افتاده که باید صرفا صندلیها پر شود و دیگر کسی به این نوع از فیلمها توجهی نمیکند. درحال خاضر ارزانترین فیلم لو باجت (کم بودجه) زیر ۱۰ میلیارد تومان تمام نمیشود اما قول میدهم اگر فیلم کمدی ساختم سرمایهاش را به ساخت فیلمی مانند «بیوگرافی» اختصاص دهم.
علاقهای به ساخت فیلم نمادگرا ندارم
فاطمه ثقفی درباره استفاده از نماد در این فیلم گفت: من قصد مستقیمی برای استفاده از نماد و نمادگرایی نداشتم و اگر دستم بازتر بود و فیلمم لو باجت نبود میتوانستم به مفهومی مانند دیوار نزدیک شوم اما دیوار در این فیلم همان مفهموم دیوار و محصور شدگی را نشان میدهد و نمیخواستم به طرز عجیب و غریبی نمادگرایی داشته باشم و با نماد صحبت کنم.
علی اکبر ثقفی درباره پرداختن به مسئله ترنسها در این فیلم گفت: اگر موقعیت بود و چند خانواده این فیلم را میدیدند شاید یک جنبه آموزشی داشت و ما نسبت به انسانهایی که با این بیماری مواجه هستند آگاهی بیشتری پیدا میکردیم و واکنش بهتری نشان میدادیم.
فاطمه ثقفی نیز توضیح داد: البته لازم به ذکر است که تاکید کنم این فیلم یک اثر پژوهشی درباره ترنسها نبود، اما اینکه یکی از کارکترها ترنس است به صورت اتفاقی در داستان ایجاد شد.
او توضیح داد: در پروسه ساخت فیلم با دوستی آشنا شدیم که این اتفاق را تجربه کرده بود و از جانب همه کنار گذاشته شده بود غیر از خواهرش که او را باور داشت و برایش بسیار تلاش کرده بود، انسانی که در ۴۵ سالگی تصمیم به تغییر جنسیت گرفته بود و ما تلاش کردیم به این رنج هم بپردازیم.
این کارگردان در پایان بیان کرد: من همیشه به این فکر میکنم که ما یک خوب مطلق داریم که خداست اما بد مطلق نداریم، ما حتی از دشمن خودمان هم یک خاطره خوب داریم.
در نشستهای «سینماسلامت» که در روزهای ابتدای هر ماه، توسط «فنسالاران» برگزار میشود، فیلمها از منظر روانشناسی و جامعهشناسی مورد بررسی قرار میگیرند.