«نمک‌نشنال»، پارودی هوشمندانه برای افزایش سواد رسانه‌ای
محمدرضا محمدی خبرنگار و کارشناس رسانه در یادداشتی به نقد و بررسی برنامه «نمک‌نشنال» پرداخته اس که در بخشی از این یادداشت آمده است: این برنامه در قالب پارودی شکل گرفته است؛ اثری که با تقلید طنزآمیز و اغراق‌آمیز از برنامه‌های جدی شبکه اینترنشنال ساخته شده و تلاش دارد نقش این شبکه را در عملیات روانی و جنگ نرم در سال ۱۴۰۱ و جریان جنگ ۱۲ روزه به نقد بکشد.
«نمک‌نشنال» که به تازگی پخش آن از شبکه نسیم آغاز شده برنامه ای است از ترکیب طنز هوشمندانه و بازنمایی رسانه‌ای که با زبانی هجوآمیز، شبکه‌های فارسی‌زبان معاند را مورد نقد قرار می‌دهد و همزمان تلاش دارد مخاطب را در تحلیل و مواجهه با هجمه‌های رسانه‌ای هوشیارتر کند.
این برنامه از روز شنبه هشتم شهریور ۱۴۰۴ پخش خود را آغاز کرده و توانسته در مدت کوتاه، توجه مخاطبان را جلب کند.
هدف اصلی «نمک‌نشنال» به تهیه‌کنندگی و سردبیری رضا حاتمی‌وفا و کارگردانی امیرمحمد اصغری فراتر از ایجاد لحظات شاد و سرگرم‌کننده است و تمرکز جدی بر ارتقای سواد رسانه‌ای مخاطبان در مواجهه با هجمه‌های رسانه‌ای دشمن دارد. بدین ترتیب، این برنامه نه تنها سرگرمی فراهم می‌کند، بلکه سعی دارد آگاهی مخاطب را نسبت به فضای رسانه‌ای معاند افزایش دهد و توان تحلیل او را تقویت کند.
ابن برنامه در قالب پارودی شکل گرفته است؛ اثری که با تقلید طنزآمیز و اغراق‌آمیز از برنامه‌های جدی شبکه اینترنشنال ساخته شده و تلاش دارد نقش این شبکه را در عملیات روانی و جنگ نرم در سال ۱۴۰۱ و جریان جنگ ۱۲ روزه به نقد بکشد. این شبکه غیرمستقیم نقش ترویستی ایفا کردهو برنامه «نمک‌نشنال» تلاش دارد بخشی از این نفوذ رسانه‌ای را با زبان طنز، بی‌اعتبار کند.
انتخاب نام «نمک‌نشنال» نیز با دقت انجام شده است. بر اساس گفته‌های تهیه کننده برنامه، این نام هم‌وزن شبکه اینترنشنال است و از سوی دیگر با طنزی با مفهوم «نمک» همراه شده است که اشاره‌ای دارد به افرادی که فارسی‌زبان هستند، عمدتاً در داخل ایران بزرگ شده‌اند و حالا در خارج از کشور، به فعالیت‌های ضدایرانی می‌پردازند.
یکی از ویژگی‌های برجسته این برنامه، تأکید بر انسجام و وحدت ملی است وتلاش دارد با ارائه هجوهای دقیق، ضمن نقد شبکه‌های معاند، توجه مخاطب را به اهمیت همبستگی داخلی جلب کند. این رویکرد باعث شده طنز نه صرفاً به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان ابزار تربیتی و رسانه‌ای در جهت آگاه سازی مخاطب عمل کند.
ادبیات برنامه به گونه‌ای طراحی شده که فراگیر و برای عموم مردم قابل فهم باشد. آیتم‌های نمایشی و سخنگوهای کاملاً نمایشی، جلوه‌های طنز را تقویت می‌کنند و شخصیت‌هایی همچون ترامپ، معاون دبیر کل سازمان ملل به برنامه اضافه شده‌اند تا با بازی‌های طنزآمیز، مخاطب را با واقعیت‌های رسانه‌ای و سیاسی آشنا کنند.
«نمک‌نشنال» از منظر تولید نیز برنامه‌ای دقیق و منظم است. گروه تولید خطوط خبری و اولویت‌های رسانه‌ای را رصد می‌کند و بر اساس آن جلسات ایده‌پردازی برگزار می‌شود. دقت در انتخاب متن طنزهای سیاسی و ژورنالیستی که چهارچوب مشخصی دارند، از ویژگی های بارز در این برنامه است که از همان قسمت های نخست جلوه کرده است.
این فصل برنامه، با افزودن آیتم‌های نمایشی و بازنمایی شخصیت‌های سیاسی، نسبت به برنامه‌های مشابه گذشته، از جمله «دی‌بی‌سی فارسی»، تمایز دارد. هدف از این تغییرات، دسترسی بیشتر و فهم بهتر مخاطب عام و افزایش تأثیرگذاری طنز است. به نظر می رسد این برنامه در تلاش است سطحی از ادبیات طنز را ارائه دهد که هم جنبه سرگرمی داشته باشد و هم پیام انتقادی و هجوآمیز آن منتقل شود.
همچنین در کنار نقدهای جدی به شبکه‌های معاند، برنامه با هوشمندی تلاش می‌کند لحظات سرگرم‌کننده‌ای خلق کند که مخاطب در حین لذت بردن، به تحلیل محتوا و پیام‌های رسانه‌ای نیز فکر کند. این ترکیب بین سرگرمی و آموزش رسانه‌ای، «نمک‌نشنال» را به نمونه‌ای متمایز در میان تولیدات تلویزیونی در حوزه ظنز سیاسی تبدیل کرده است.
از دیگر ویژگی‌های این برنامه می‌توان به انعطاف‌پذیری ساختاری و برنامه‌ریزی دقیق اشاره کرد. تیم تولید ضمن رعایت چارچوب‌های طنز سیاسی، سعی دارد قالب برنامه را به‌روز نگه دارد و آیتم‌های جدیدی را با واکنش به رویدادهای جاری اضافه کند. این روند به برنامه امکان می‌دهد که همواره با شرایط رسانه‌ای و سیاسی کشور همگام باشد و از نظر مخاطب تازه و جذاب باقی بماند.
در مجموع، «نمک‌نشنال» نمایشی از طنز هوشمندانه، انتقادی و ملی‌گراست که با بازنمایی رسانه‌ای و هجو شبکه‌های معاند فارسی‌زبان، توانسته جایگاه ویژه‌ای در شبکه نسیم پیدا کند. این برنامه، فراتر از سرگرمی صرف، به عنوان ابزار آموزشی و آگاهی‌بخش در حوزه سواد رسانه‌ای و انسجام ملی عمل می‌کند و نمونه‌ای موفق از ترکیب محتوا و فرم در تلویزیون ایران محسوب می‌شود.
