نگاه غالب سینما به سیستان و بلوچستان منفی است

حسین ریگی، کارگردان فیلم سینمایی «میرو» که این روزها در سینماهای گروه هنر و تجربه در حال اکران است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، اظهار کرد: «میرو» سومین فیلم من است، طبق پیشنهاد دوستان و از آنجا که من هم دغدغه کار با موضوع دفاع مقدس را داشتم، سراغ این قصه رفتم و تصمیم به ساخت «میرو» گرفتم.

ریگی خاطرنشان کرد: معمولاً در آثار سینمایی مربوط هشت سال دفاع مقدس غرب کشور مورد توجه قرار داشت و فیلم‌ها در همان جغرافیا روایت می‌شدند و این در حالیست که استانی مثل سیستان و بلوچستان که در شرق کشور است، دو هزار شهید تقدیم این کشور کرده و هیچ فیلمی درباره این شهدا ساخته نشده است. من پیشنهاد دادم که ما با توجه به این کم‌کاری سینما نسبت به سیستان و بلوچستان، فیلمی درباره یک شهید بسازیم و در تحقیق و پژوهش به شهید سبیل اخلاقی رسیدیم که کم سن و سال‌ترین شهید استان و یکی از جوان‌ترین شهدای کشور است.

وی افزود: پس از تحقیق و پژوهش در مرحله نگارش به فیلم از قصه این شهید فاصله گرفت و تصمیم گرفتیم که «میرو» را بر اساس ذهنیت خودمان بسازیم. ما قصه شهید اخلاقی را کامل کنار گذاشتیم و فقط شرایط ایشان که علاقه‌مند به حضور در جبهه‌های جنگ بود و خانواده‌اش مخالفت می‌کرد و در نهایت با موافقت مادر برای دفاع از کشور به جنگ رفت، الهام‌بخش بخشی از قصه فیلم بود و در کل «میرو» اثری درباره دفاع مقدس است که ما در روایت قصه‌اش کاملاً از تخیل استفاده کرده‌ایم.

این کارگردان درباره تغییر قصه از ماجرایی واقعی به درامی که از تخیل نویسنده خلق شده، گفت: دلیل اینکه قصه واقعی شهید اخلاقی را کنار گذاشتیم این بود که ما به عنوان فیلمساز باید به درام اثر و در واقع جذابیت و مخاطب‌پسند بودن آن توجه می‌کردیم و به همین منظور در قصه اصلی تغییراتی به کار بردیم که هر چقدر جلوتر رفتیم، متوجه شدیم که از ماجرای اصلی دور می‌شویم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که بهتر است قصه اصلی را کامل کنار بگذاریم و قصه‌ای که در ذهن داریم را روایت کنیم.

کارگردان فیلم سینمایی «هوک» در ادامه تأکید کرد: اگر بخواهیم وارد بحث ژانر و فضای بومی شویم، قصه «میرو» می‌تواند در هر منطقه‌ای که دریا دارد، روایت شود اما برای ما بیش از هر چیز نگاه بومی‌مان اهمیت داشت و می‌خواستیم در فضای سیستان و بلوچستان قصه‌ای را روایت کنیم و در کنار آن به این نکته اشاره داشته باشیم که این استان ۲۰۰۰ شهید داشته که کمتر کسی از آن آگاه است و بعد ویژگی‌های بومی استان را به تصویر بکشیم.

وی افزود: سینما و تلویزیون ما به سیستان و بلوستان مدیون است، متأسفانه به عملکرد مردم سیستان و بلوچستان در دوران جنگ هشت‌ساله توجهی نشده، در سینمای ما هر فیلمی که به آن دوران می‌پردازد در کردستان و شهرها و استان‌های غرب کشور روایت می‌شوند ولی لازم است ما فیلم‌هایی داشته باشیم تا به ما یادآور شود که در بحث دفاع از خاک همه کشور در مقابل متجاوز ایستادند و استانی مثل سیستان و بلوچستان که تا جبهه‌های جنگ فاصله زیادی داشت هم در این جنگ از مرزهای کشورمان دفاع کرد. من تا امروز چنین نگاهی در سینمای ایران ندیده‌ام که بخواهد درباره نقش استانی مثل سیستان و بلوچستان در جنگ هشت‌ساله بپردازد و معمولاً غالب نگاه‌ها به این استان منفی بوده و صرفاً قصه‌هایی مثل قاچاق، فروش مواد مخدر و… درباره این استان روایت شده است و سینما هیچ‌گاه به ۹۵ درصد باقیمانده از این استان که مربوط به زیبایی‌های آن می‌شود، نپرداخته است.

ریگی تصریح کرد: فیلمسازی در ژانر کودک و نوجوان در کشور ما کار سختی است، یکی از دلایلش به خاطر محدودیت‌هایی است که در سینمای ما وجود دارد و دیگری فضای اکرانی است که برای این فیلم‌ها وجود ندارد و من به عنوان کسی که به شکل تخصصی در این حوزه کار می‌کند و دغدغه این سینما را دارد سعی دارم فیلمی بسازم که بتواند طیف وسیعی از مخاطبان را به سینما بکشاند چراکه در سینمای ایران فیلمی درباره کودکان و نوجوانان نداریم که بتواند مخاطب گسترده‌ای داشته باشد و معمولاً فیلم‌هایی پرمخاطب شده‌اند که برای کودکان و نوجوانان ساخته شده‌اند؛ آثاری مثل «کلاه قرمزی»، «مدرسه موش‌ها» و….

وی درباره اکران «میرو» در گروه هنر و تجربه گفت: قطعاً گروه هنر و تجربه انتخاب من نبود، هر چند که من از این گروه آمده‌ام و به آثار هنر و تجربه هم علاقه دارم اما اولویتم این بود که فیلم در شرایطی اکران شود که طیف گسترده‌ای از مخاطبان به دیدن آن بیایند ولی شرایط اکران به انتخاب تهیه‌کننده مشخص می‌شود. متأسفانه بسیاری از دوستانم با من تماس می‌گیرند که از عدم اکان دسترسی به فیلم می‌گویند چراکه سانس‌های اکران «میرو» اصلاً در ساعات مناسبی انتخاب نشده و در گرمای سخت تابستان کمتر کسی ساعات ۴ یا ۵ بعد از ظهر به سینما می‌رود. البته شرایط اکران وابسته به نظر سینمادارها هم هست و طبیعی است که آن‌ها ترجیح می‌دهند سانس‌های مناسب را به فیلم‌های پرفروش اختصاص بدهند و به همین دلیل من بر این عقیده‌ام که باید مثل سال‌های گذشته سینماهایی مخصوص فیلم‌های کودک و نوجوان در نظر گرفته شوند.

این کارگردان درباره تأثیرپذیری از دیگر فیلمسازان گفت: من سعی کردم نگاه خودم را داشته باشم اما مطمئناً از فیلمسازان بزرگی مثل عباس کیارستمی، مجید مجیدی و ابوالفضل جلیلی هم تأثیر گفتم و حتی فیلمسازی چون ناصر تقوایی که آثار بومی باکیفیتی تولید کرده هم برای من الهام‌بخش بوده‌اند. مطمئناً این فیلمسازان بر سینماگران بسیاری تأثیر داشته‌اند و افراد بسیاری از آن‌ها الهام می‌گیرند.

ریگی در پایان اظهاراتش درباره تأثیر سینما بر وضعیت فرهنگی و اجتماعی شهرهای مختلف گفت: طبق آماری که از استاندارها، مدیران استانی و نمایندگان مجلس داریم هرگاه که فیلمی با نگاه امنیتی از استان سیستان و بلوچستان ساخته می‌شود سرمایه‌گذارهای بسیاری به دلیل ترسی که ایجاد شده از این استان فرار می‌کنند. سینما در این موارد واقعاً تأثیرگذار است و چندی پیش که فیلمی با موضوع امنیتی از این استان ساخته شد با توجه به اینکه فضای مجازی هم امروز به معرفی و تبلیغ فیلم‌ها بسیار کمک می‌کند گردشگری استان واقعاً آسیب دید و سرمایه‌های بسیاری از این منطقه خارج شد. من فکر می‌کنم باید کمی نگاهمان را تغییر دهیم و متأسفانه حتی در رسانه‌های کشور ما هم نگاه غالب به سیستان و بلوچستان منفی است، هر گاه اتفاق مثبتی مثل راه‌اندازی سینما در این استان رخ می‌دهد تنها چند رسانه در حد چند خبر کوتاه به آن می‌پردازند اما اگر یک اتفاق منفی رخ دهد حجم زیادی از اخبار منتشر می‌شود که به آن اتفاق منفی می‌پردازند و نگاهی منفی علیه این منطقه ایجاد می‌کنند. مطمئناً با تلاش‌های یک یا دو فیلمساز و با ساخت چند فیلم محدود اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد و لازم است که ما جریانی ایجاد کنیم تا در برابر این نگاه منفی قرار بگیرد.