آیین بزرگداشت حکیم خیام نیشابوری برگزار شد

به گزارش ایلنا، محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی در این آیین با به راه اندازی دفتر انجمن در این شهر تاریخی نیشابور اظهار کرد: از امروز، بیست و هشتم اردیبهشت‌ماه، همزمان با روز بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری، دفتر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در نیشابور به طور رسمی آغاز به کار خواهد کرد و احکام اعضای حقوقی آن نیز صادر شده است.

وی افزود: نیشابور از جمله شهرهایی است که به دلیل جایگاه ویژه فرهنگی، علمی و تاریخی خود، صاحب دفتر رسمی انجمن می‌شود. همچنین دفتر انجمن در شهر کاشان نیز به زودی فعالیت خود را آغاز می‌کند.

مشاور وزیر فرهنگ با قدردانی از حضور باشکوه مردم، مسئولان و جوانان در این مراسم، از خیام به عنوان حکیمی جامع‌الاطراف یاد کرد و گفت: باید او را فراتر از شعر و شاعری و در قالب چهره‌ای حکمی، فلسفی و علمی در نظر گرفت.

شالویی در تحلیل جایگاه خیام گفت: خیام نه‌تنها شاعر است بلکه حکیم، ریاضی‌دان، منجم و فیلسوفی است که با ژرف‌اندیشی در مسائل هستی‌شناسانه، معرفتی و عقلانی، میراثی ماندگار از خود به‌جا گذاشته است. او همچون ابن‌سینا و دیگر حکمای بزرگ، با نگاه عقل‌گرایانه به جهان می‌نگرد و بسیاری از اشعار او تأملات عقلانی و حکمی‌اند، نه صرفاً بیانی عرفانی یا احساسی.

وی تأکید کرد: خیام را نمی‌توان در حلقه عرفانی عطار و مولانا تعریف کرد. بلکه او متعلق به جریان حکمت‌گرای ایرانی-اسلامی است که با زبان تمثیل، شعر و عقل، دغدغه‌های معرفتی خود را بیان می‌کند.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با قرائت نمونه‌هایی از اشعار خیام و مقایسه آن با اشعار حافظ و سعدی اضافه کرد: اگرچه خیام گاه در ظاهر به لذت‌های زودگذر اشاره می‌کند، اما این اشارات، نمایانگر لایه‌ای از تفکر عمیق حکمی و فلسفی است که باید از سطح عبور کرده و به عمق آن دست یافت.

شالویی افزود: هیچ‌کس تردید ندارد که خیام، یکی از مفاخر بزرگ جهان اسلام و چهره‌ای جهانی است که آثارش در اقصی نقاط جهان شناخته شده و مورد احترام است. ما باید او را به‌عنوان الگویی فاخر به نسل جوان معرفی کنیم و نگذاریم شخصیت او تنها به رباعیات و برداشت‌های سطحی تقلیل یابد.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی افزود: نیشابور باید به پایگاه اصلی ترویج مفاخر شرق ایران بدل شود و از این ظرفیت برای الگوسازی فرهنگی برای جوانان و نسل نو بهره ببریم.

شالویی در پایان با اشاره به برگزاری نشست‌های علمی درباره خیام در دانشگاه نیشابور، خواستار انتقال محتوای علمی و پژوهشی مرتبط با این حکیم به میان مردم شد و گفت: نظریاتی که امروز در دانشگاه‌ها و محافل علمی درباره خیام ارائه می‌شود، باید به جامعه منتقل شود تا مردم بتوانند چهره واقعی و عظیم این حکیم را بشناسند.

خیام و نهادینه کردن پرسشگری در ایرانیان

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز در این آیین ملی با تمجید از مشاهیر نیشابور، خیام را نه‌فقط شاعری توانمند، بلکه حکیمی دانست که اخلاق، فروتنی و پرسشگری را در جان ایرانیان نهادینه کرد.

او با اشاره به مقاله‌ای از شفیعی کدکنی درباره عوامل پرورش فرهیختگان در نیشابور، بر نقش محیط فرهنگی در شکوفایی اندیشه تأکید کرد.

سخنگوی دولت خیام را حکیمی دانست که تنها به علم اکتفا نکرد، بلکه با نگاهی فلسفی و اخلاقی، هستی را کاوید.

مهاجرانی افزود: در رباعیات خیام، مفاهیمی چون فناپذیری، فروتنی و تأمل عمیق در هستی دیده

می‌شود.

به گفته او، نگاه خیامانه، انسان را از غرور تهی و به اخلاق‌مداری دعوت می‌کند.

او در پایان با خواندن رباعی‌ای از خیام، یادآور شد که آنچه از انسان می‌ماند، نه قدرت و ثروت، بلکه تأثیر معنوی و فرهنگی اوست. او تاکید کرد: خوشا به حال مردمان نیشابور که همچنان خیام‌گونه زندگی می‌کنند؛ با دلی بیدار، نگاهی ژرف و اخلاقی ریشه‌دار.

جایگاه والای خیام در اندیشه ایرانی و اسلامی

حجت‌الاسلام سید قاسم یعقوبی، امام جمعه نیشابور، نیز در این مراسم طی سخنانی به جایگاه والای خیام در فرهنگ و فلسفه اسلامی-ایرانی پرداخت.

وی با ابراز خرسندی از حضور گسترده جوانان در این مراسم، این استقبال را نشان‌دهنده توجه ملت ایران به سرمایه‌های فرهنگی و هویتی دانست و گفت: مردم ایران پای فرهنگ خود ایستاده‌اند؛ فرهنگی که ریشه در ایران و اسلام دارد.

امام جمعه نیشابور تأکید کرد: خیام را نباید تنها با ظاهر اشعارش شناخت. اشعار او، برخاسته از فلسفه و حکمت است و با هدف بیداری واعتلای انسان سروده شده‌اند.

وی افزود: خیام حکیم است و باید آثار فلسفی او را شناخت تا عمق اندیشه‌اش در اشعار او روشن شود.

حجت‌الاسلام یعقوبی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت وحدت ملی، بیان کرد: مراسم روز ملی بزرگداشت خیام، نماد پیوند فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ایران و اسلام دو وجه یک هویت‌اند و نباید در تقابل با یکدیگر دیده شوند.

وی همچنین با قدردانی از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به‌دلیل برگزاری این آیین فرهنگی، بر لزوم راه‌اندازی و فعالیت رسمی دفتر انجمن در نیشابور به‌عنوان زادگاه خیام و بسیاری از مفاخر ایران تأکید کرد.

در پایان، امام جمعه نیشابور ضمن تجلیل از حضور مردم، اندیشمندان و مسئولان در این آیین، بر لزوم توجه نسل جوان به پشتوانه‌های فکری و فلسفی بزرگان همچون خیام تأکید کرد.