معاون وزیر راه و شهرسازی:
استفاده از هوش مصنوعی در پایش زیرساخت‌ها و امنیت سایبری
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور گفت: این شرکت با حدود ۱۲ هزار دستگاه ماشین‌آلات سنگین و سبک و نزدیک به ۱۳ هزار نفر نیروی انسانی متخصص آماده خدمت رسانی به کشور در شرایط بحرانی است.
به گزارش ایلنا، هوشنگ بازوند در شست تخصصی مدیریت بحران و پدافند غیرعامل با اشاره به تجربه‌های مدیریت بحران از جمله مقابله با زلزله و سیل و نیز درس‌های حاصل از جنگ ۱۲ روزه اظهار داشت: این شرکت می‌تواند به‌عنوان یک ظرفیت ملی در اختیار دستگاه‌های ذیربط قرار گیرد و این شرکت با بیش از ۱۳۰۰ پیمانکار و مشاور، حدود ۱۲ هزار دستگاه ماشین‌آلات سنگین و سبک و نزدیک به ۱۳ هزار نفر نیروی انسانی متخصص در قالب بدنه کارفرما، پیمانکار و مشاور در توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل کشور در سراسر کشور فعال است که می‌تواند در مواقع اضطراری و تهدیدات امنیتی یا بحران‌های طبیعی مورد استفاده قرار گیرد. این ظرفیت عظیم، همراه با برنامه‌ریزی دقیق برای مواجهه با بحران، آماده خدمت‌رسانی به کشور است.
وی تأکید کرد: این ظرفیت‌ها نه تنها برای اجرای پروژه‌های عمرانی، بلکه برای مقابله سریع و مؤثر با بحران‌ها قابل اتکا هستند. این ظرفیت‌ها باید به‌سرعت در اختیار مدیریت بحران و پدافند غیرعامل قرار گیرد.
بازوند افزود: شرکت ساخت و توسعه در حال تدوین برنامه‌ای است که با بهره‌گیری از تجارب مدیریت بحران، دستاوردهای جنگ ۱۲ روزه و فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی، سازوکار استفاده از این ظرفیت‌ها را تعریف کند. شرکت ساخت و توسعه در صدد استفاده از هوش مصنوعی برای برنامه‌ریزی و مدیریت بحران است تا در صورت بروز حوادث طبیعی یا تهدیدات امنیتی، بتوان ظرفیت‌های عظیم تجهیزات، ماشین‌آلات و نیروی انسانی را به‌طور بهینه و سریع در اختیار مدیریت بحران کشور قرار داد. تجارب جنگ ۱۲ روزه و سایر بحران‌ها نشان داده است که هوش مصنوعی می‌تواند در پایش زیرساخت‌ها، پیش‌بینی و کاهش خسارات، و افزایش سرعت واکنش در شرایط اضطراری نقش حیاتی ایفا کند.
پدافند غیرعامل یعنی کاهش آسیب‌پذیری کشور در هنگام بحران
در ادامه نشست، محمدرضا کدخدازاده، معاون برنامه‌ریزی شرکت ساخت و توسعه، ضمن گرامیداشت هفته پدافند غیرعامل و روز ملی مبارزه با استکبار جهانی، با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری درباره تاب‌آوری زیرساخت‌ها اظهار کرد: پدافند غیرعامل، هنر کاهش آسیب‌پذیری کشور در برابر تهدیدات بدون تکیه بر توان نظامی است و مستقیماً با مدیریت بحران ارتباط دارد؛ یعنی از مرحله پیشگیری و آمادگی تا بازسازی و بازتوانی پس از بحران است.
وی با تشریح ساختار سه‌مرحله‌ای اقدامات شرکت ساخت در این حوزه گفت: در مرحله پیش از بحران، تمرکز بر شناسایی، پیش‌بینی و پیشگیری است. در این بخش ستاد بحران شرکت تشکیل شده و دوره‌های آموزشی و مانورهای تخصصی برای کارکنان برگزار می‌شود. در مرحله حین بحران، هماهنگی میان معاونت‌ها، استفاده از ظرفیت پیمانکاران و بسیج تجهیزات در محورهای اصلی دنبال می‌شود و در مرحله پس از بحران، ارزیابی خسارات، بازسازی سریع و مستندسازی تجارب انجام می‌گیرد.
کدخدازاده با اشاره به فعالیت‌های کمیته ارزیابی خسارات شرکت ساخت و توسعه افزود: در این کمیته، دستورالعمل‌های مشخصی برای نحوه شناسایی و برآورد خسارات زیرساختی، طبقه‌بندی میزان آسیب‌ها و اولویت‌بندی بازسازی تدوین شده است. همچنین بانک اطلاعاتی از ابنیه حساس، پل‌ها، تونل‌ها و مسیرهای حیاتی کشور تشکیل شده که به‌صورت دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شود تا در صورت وقوع بحران، تصمیم‌گیری‌ها سریع و دقیق انجام شود.
وی همچنین از تدوین مجموعه جامع قوانین و مقررات پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شرکت ساخت خبر داد و گفت: برای نخستین‌بار، مجموعه دستورالعمل‌ها و تجارب داخلی و بین‌المللی مرتبط گردآوری شده و به عنوان مرجع فنی در اختیار مدیران پروژه‌ها قرار گرفته است تا در همه مراحل طراحی و اجرا، اصول پدافند غیرعامل رعایت شود.
معاون برنامه‌ریزی افزود: با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و به‌ویژه هوش مصنوعی، در حال طراحی سامانه‌ای برای پایش هوشمند ایمنی سازه‌ها، تحلیل داده‌های سنسوری، شناسایی ناهنجاری‌ها و پیش‌بینی وضعیت بحرانی هستیم. این سامانه با داده‌های کمیته ارزیابی خسارات مرتبط می‌شود تا فرایند تصمیم‌گیری در زمان بحران از حالت واکنشی به پیش‌دستانه تبدیل شود.
وی در پایان با اشاره به ماده ۱۹ قانون برنامه هفتم توسعه گفت: بر اساس این ماده قانونی، هیچ پروژه عمرانی نباید بدون اخذ مجوز پدافند غیرعامل آغاز یا ادامه یابد. ما این موضوع را به عنوان یک اصل الزام‌آور در کلیه طرح‌ها و پروژه‌های شرکت ساخت و توسعه لحاظ کرده‌ایم.
ضرورت توجه جدی به هوش مصنوعی، امنیت سایبری و سیاست‌گذاری ملی در پدافند غیرعامل
در ادامه نشست صالحیان، رئیس کمیته عمران و حمل‌ونقل مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تاکید بر نقش محوری فناوری‌های نوین در ارتقای تاب‌آوری زیرساخت‌ها گفت: هوش مصنوعی و شبیه‌سازی می‌تواند بسیاری از مسائل پیچیده کشور را پیش از وقوع بحران پیش‌بینی کند.
وی با اشاره به تجربه‌های بین‌المللی و داخلی افزود: بهره‌گیری علمی از داده‌ها و شبکه‌های کامپیوتری، امکان تحلیل سناریوها و کاهش تلفات را فراهم می‌کند.
رئیس کمیته عمران مجمع همچنین بر اهمیت تبدیل راهکارهای پیشنهادی به سیاست‌های مصوب ملی تأکید کرد و از مسئولان خواست تا در چارچوب شوراهای ذیربط نسبت به نهایی‌سازی و ابلاغ دستورالعمل‌ها اقدام کنند:
وی ادامه داد: ما آمادگی کامل برای همکاری با دستگاه‌ها و مجامع علمی و تخصصی را داریم؛ اما لازم است سیاست‌ها در سطح کلان تصویب و ابلاغ شود تا قابلیت اجرایی پیدا کنند.
صالحیان هوشمندسازی، تقویت امنیت شبکه‌ها و پیوند میان دانشگاه، بخش اجرایی و نهادهای سیاست‌گذار را به‌عنوان ارکان لازم برای ارتقای پدافند غیرعامل و مدیریت بحران برشمرد و خواستار تداوم جلسات و پیگیری مصوبات شد.
