در گفتوگو با ایلنا مطرح شد؛
هشدار درباره دلال‌های آموزش عالی/ انتقال دانشجویان از دانشگاه‌های خارج به داخل، دور زدن کنکور است؛ فشار لابی‌ها ظلمی آشکار است
دبیر کمیسیون ملی اعتباربخشی وزارت بهداشت درباره‌ی انتقال دانشجویان از دانشگاه‌های خارجی به دانشگاه‌های داخل کشور، تاکید کرد: اولین پیامد نامطلوب این روند آن است که مسیری باز می‌شود که آزمون کنکور را دور می‌زند و این موضوع با عدالت آموزشی منافات دارد.
«طاهره چنگیز» دبیر کمیسیون ملی اعتباربخشی وزارت بهداشت و سرپرست دانشگاه علوم پزشکی هوشمند در گفتوگو با خبرنگار ایلنا درباره روند انتقال دانشجویان از دانشگاه‌های خارجی به دانشگاه‌های داخل کشور اظهار کرد: اصل ماجرای این روند «دور زدن کنکور» است. در واقع اولین پیامد نامطلوب این روند آن است که مسیری باز می‌شود که آزمون کنکور را دور می‌زند و این موضوع با عدالت آموزشی منافات دارد.
او ادامه داد: بنابراین، نباید این مسیر به عنوان مسیر اصلی تبدیل و روزبه‌روز گسترده‌تر شود. تسهیلگری برای ورود دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج، پیش از اتمام دوره به دانشگاه‌های داخل کشور، نوعی تبعیض و بی‌عدالتی است. اگر این مسیر بسته‌تر و محدودتر نشود، خود نوعی ظلم محسوب می‌شود.
چنگیز افزود: این مسیر در ابتدا به عنوان یک رویه وجود نداشت و برای موارد معدودی مانند فرزندان دیپلمات‌هایی که در خارج از کشور تحصیل می‌کردند، بود. در واقع چون آن دیپلمات ماموریتش تمام می‌شد و به کشور باز می‌گشت، عملا امکان شرکت در آزمون کنکور ایران را نداشتند، از این رو برای موارد این چنینی یک شرایط اضطرار در نظر گرفته شده بود. اما به مرور زمان، با توجیهاتی مانند اینکه ارز از کشور خارج می‌شود و در این شرایط کمک کنیم، این روند تسهیل شد. در واقع با عنوان «کمک به مردم» این روند تسهیل شد اما واقعیت امر ظلم به داوطلبان داخل کشور بود.
دبیر کمیسیون ملی اعتباربخشی وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه سیاست‌های اتخاذشده در دوره‌های مختلف برای این مسیر ظالمانه ورود دانشجویان از دانشگاه‌های خارج به داخل متفاوت بوده است، تصریح کرد: در برخی دوره‌ها شرط گذراندن ۷۲ واحد، مورد تأیید بودن دانشگاه خارجی از سوی وزارت بهداشت، داشتن معدل مشخص در دیپلم و پرداخت شهریه بالاتر از شهریه دانشجویان شهریه‌پرداز داخل کشور الزامی بود، اما به مرور زمان، این شرایط تسهیل شد.
او اضافه کرد: به عنوان مثال، در یک دوره‌ای میزان واحدهای لازم جهت انتقال دانشجو از دانشگاه خارج کشور به داخل را از ۷۲ به ۳۶ واحد کاهش دادند و عنوان می‌شد که ارز گران شده است و به خانواده‌های دانشجویان فشار مالی وارد می‌شود. همچنین طی دوره‌ای فرزندان اعضای هیئت علمی که در خارج کشور تحصیل می‌کردند، می‌توانستند با گذراندن تعداد واحدهای کمتری وارد دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران شوند.
تسهیل مسیر ورود ناعادلانه به دانشگاه‌ها!
او افزود: از سوی دیگر تخفیف‌هایی در شهریه‌ها برای تحصیل این دانشجویان انتقالی در دانشگاه‌های داخل در نظر گرفته شد و به سطح شهریه پردیس‌های خودگردان تقلیل یافت. به طور کلی همه‌ی این موارد در جهت تسهیل مسیر ورود ناعادلانه به دانشگاه‌ها بوده است.
او یادآور شد: بررسی‌ها نشان داده است که هر بار این مسیر تسهیل شده، تعداد متقاضیان در سال‌های بعد افزایش یافته است. به محض ایجاد گشایش در این زمینه، افراد بیشتری به دانشگاه‌های خارجی می‌روند تا بعدها از امکان انتقال استفاده کنند. اصل ماجرا این است که این مسیر ظالمانه باید هرچه سریع‌تر بسته شود.
وی متذکر شد: کسی که در خارج از کشور تحصیل را آغاز می‌کند، باید همان‌جا تحصیلات خود را به پایان برساند و سپس مدرک او در ایران ارزشیابی شود؛ مانند سایر کشورها که مدارک خارجی را بررسی کرده و بر اساس سیاست‌های داخلی تصمیم می‌گیرند که آیا اجازه فعالیت به فرد بدهند یا خیر.
دبیر کمیسیون ملی اعتباربخشی وزارت بهداشت درباره‌ی تعداد دانشجویان رشته‌های پزشکی درحال تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور گفت: به نقل از همکاران وزارت بهداشت، بین ۳۰ تا ۴۰ هزار دانشجو در رشته‌های علوم پزشکی در خارج از کشور مشغول تحصیل هستند که بسیاری از آن‌ها در دانشگاه‌های غیرمورد تأیید وزارت بهداشت تحصیل می‌کنند و اکنون فشار می‌آورند تا به دانشگاه‌های داخل کشور منتقل شوند.
چند ظلم همزمان در حال وقوع است
او افزود: در واقع چند ظلم همزمان در حال وقوع است؛ نخست اینکه این افراد بدون شرکت در کنکور قصد ورود به دانشگاه‌های داخل کشور را دارند، دوم اینکه در دانشگاه‌های غیرمعتبر خارجی تحصیل را آغاز کرده‌اند و اکنون خواهان انتقال با گذراندن ۷۲ واحد هستند. حتی برخی اصرار دارند که سقف پذیرش در آزمون جایابی، که بر اساس مصوبه قبلی شورای عالی انقلاب فرهنگی تنها دو درصد از داوطلبان می‌توانند از آن طریق پذیرفته شوند، برداشته شود و تعداد بیشتری اجازه ورود بیابند.
وی اضافه کرد: این اقدامات همگی در جهت تسهیل یک ظلم به کسانی است که از مسیرهای رسمی، قانونی و مورد تایید به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ورود پیدا کرده اند. به عنوان نمونه، در دوره‌ای که شرط ۷۲ واحد به ۳۶ واحد کاهش یافت، تعداد داوطلبان چهار برابر شد. اکنون نیز اگر دوباره مسیر تسهیل شود، به طور قطع ۳۰ هزار دانشجوی فعلی ممکن است تا ۳۰۰ هزار نفر افزایش یابند. زیرا افراد با یک محاسبه ساده درمی‌یابند که با تحصیل در دانشگاه‌های غیرمعتبر خارجی و سپس تجمع و اعمال فشار در داخل، می‌توانند صندلی را تصاحب کنند که حق داوطلبان زحمتکش و نه چندان مرفه داخل کشور است.
واسطه‌‌گری در روند تسهیل انتقال دانشجویان از دانشگاه‌های خارجی به داخل کشور
او با اشاره به نقش برخی واسطه‌ها در روند تسهیل انتقال دانشجویان از دانشگاه‌های خارجی به داخل کشور گفت: گروهی از افراد و مؤسسات در این تسهیلگری نقش جدی دارند؛ به‌ویژه شرکت‌هایی که دانشجویان را برای دانشگاه‌های خارجی معرفی و پذیرش آن‌ها را پیگیری می‌کنند. اکنون مؤسساتی وجود دارند که از محل اعزام دانشجویان و متقاضیان به دانشگاه‌های خارجی درآمد قابل توجهی کسب می‌کنند.
دلال‌های آموزش عالی چه می‌کنند؟
وی افزود: این شرکت‌های واسطه در واقع دلال‌های آموزش عالی هستند که هم از دانشگاه‌های خارجی سهم مالی دریافت می‌کنند و هم از دانش‌آموزان و خانواده‌هایی که متقاضی تحصیل در خارج هستند، مبالغ بالایی می‌گیرند.
چنگیز تصریح کرد: طبیعتاً هر اندازه این روند تسهیل شود، کسب‌وکار این شرکت‌های واسطه رونق بیشتری پیدا می‌کند. به‌طور واضح می‌توان گفت گروهی که منافع‌شان در ادامه و گسترش این تسهیلگری است، همان‌هایی هستند که از افزایش تعداد مشتریان خود سود می‌برند. این شرکت‌های واسطه در زمینه پیدا کردن جای تحصیل و اعزام دانشجو به دانشگاه‌های خارجی در گروه علوم پزشکی فعالیت دارند و شاید بتوان گفت تنها گروهی که از این روند سود می‌برند، همین واسطه‌ها هستند.
دبیر کمیسیون ملی اعتباربخشی وزارت بهداشت افزود: در واقع دانشجویانی که از این مسیر به دانشگاه‌های غیرمعتبر خارجی می‌روند نیز برنده نیستند، زیرا عمر خود را در دانشگاهی صرف می‌کنند که مورد تأیید نیست و در نهایت آسیب اصلی متوجه خود و خانواده‌شان می‌شود. این افراد پس از مدتی ناچارند با پیگیری و فشارهای مختلف برای خود جایگاهی در داخل کشور پیدا کنند. چنین مسیری نه تنها عزت و شخصیت آنان را خدشه‌دار می‌کند، بلکه در نهایت وارد جایگاهی می‌شوند که در اصل حق‌شان نبوده است.
نباید اجازه دهد بی‌عدالتی‌ها تکرار شود
وی خاطرنشان کرد: اگر ما بر اساس آموزه‌های دینی به عدالت باور داشته باشیم، قطعاً فردی که به ناحق در جایگاهی قرار گیرد، از آن جایگاه بهره‌مند نخواهد شد. جامعه‌ای که به حق و عدالت اعتقاد دارد، نباید اجازه دهد چنین بی‌عدالتی‌هایی تکرار شود.
چنگیز درباره‌ی محدودسازی این روند توضیح داد: در حال حاضر، محدودیت شدیدی اعمال شده و فقط دو درصد از داوطلبان می‌توانند از طریق آزمون جایابی پذیرفته شوند. با این حال، متأسفانه شاهد شکل‌گیری لابی‌های متعدد هستیم که با هدف برداشتن این محدودیت‌ها فعالیت می‌کنند. این گروه‌ها اصرار دارند که حتی دانشجویان دانشگاه‌های غیرمعتبر نیز باید پذیرفته شوند. این مسئله واقعاً نوعی ظلم آشکار است و جامعه علمی کشور نباید در برابر چنین بی‌عدالتی‌ای سکوت کند.
