در گفتوگو با ایلنا مطرح شد؛
زنجیره تأمین داروی کشور، تاب‌آوری لازم را تا یک سال آینده دارد
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران درباره وضعیت ذخایر استراتژیک دارو توضیحاتی ارائه کرد.
«هادی احمدی» عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که آیا در حال حاضر کشور ما از نظر ذخایر استراتژیک دارو، به‌ویژه داروهای حیاتی و اورژانسی، در شرایط اطمینان‌بخشی قرار دارد، گفت: ذخایر استراتژیک دارو مصوب مجلس است و از سالیان قبل در بودجه سنواتی نیز درج شده بود. منتها از سال گذشته، با به عهده گرفتن مسئولیت وزارت بهداشت توسط دکتر ظفرقندی، این کار به‌صورت عملیاتی آغاز شد.
وی ادامه داد: یعنی پیش از آن صرفاً اسمی از ذخایر استراتژیک مطرح بود و چندان توجهی نمی‌شد. اما از سال گذشته، سازمان غذا و دارو با رویکرد عملیاتی این کار را آغاز کرد. حدود ۴۰۰ قلم داروی حیاتی را در فهرست ذخایر استراتژیک قرار دادند که برای مدت ۶ ماه در نظر گرفتند.
او اضافه کرد: البته در این زمینه چند مشکل داشتیم؛ نخست بودجه آن باید تأمین می‌شد، که خوشبختانه همین امسال حدود ۷۰۰ میلیون دلار برای ذخایر استراتژیک اختصاص یافت تا این ذخایر تأمین شود. مشکل دیگر این بود که برای ذخایر استراتژیک دارو، خود وزارت بهداشت یا سازمان غذا و دارو مکان اختصاصی برای نگهداری نداشتند، بنابراین از ظرفیت بخش تولید و توزیع استفاده کردند.
احمدی افزود: یعنی انبارهای بخش تولید را به کار گرفتند که چندان مطلوب نیست، زیرا باید خود سازمان غذا و دارو مکان‌هایی برای ذخیره استراتژیک دارو داشته باشد تا این ذخیره به‌روز و سیال باشد؛ چرا که داروها تاریخ انقضا دارند و باید به‌گونه‌ای مدیریت شود که داروهایی که تاریخشان نزدیک است، وارد چرخه توزیع شود و جایگزین گردد.
در جنگ ۱۲ روزه اصلاً از ذخایر استراتژیک استفاده نکردیم
به گفته او خوشبختانه این روند به خوبی انجام می‌شود و ما در جنگ ۱۲ روزه اخیر اصلاً از ذخایر استراتژیک استفاده نکردیم، زیرا خود داروخانه‌ها نیز نوعی ذخیره استراتژیک دارند و معمولاً برای یکی دو ماه خود دارو نگهداری می‌کنند.
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران یادآور شد: در این جنگ ۱۲ روزه نشان دادیم که داروخانه‌ها در خط مقدم بودند و از ذخایر خود استفاده کردند و نیازی به استفاده از ذخایر استراتژیک نبود. در حال حاضر وضعیت ذخایر استراتژیک ما بسیار خوب است، بودجه آن برای آینده نیز تأمین شده و مشکلی در جهت تامین منابع نداریم.
او اشاره کرد: برای مدت ۶ ماه ذخایر استراتژیک موجود است و ان‌شاءالله نیازی به استفاده از آن پیش نیاید. اما اگر نیاز شد، هم تاب‌آوری صنعت دارو خوب است، هم تاب‌آوری داروخانه‌ها و همین‌طور کل زنجیره تأمین دارو که نشان داده در برابر مشکلاتی مانند تحریم‌ها و جنگ‌ها سربلند بیرون آمده است.
صنعت دارو در دوره جنگ اخیر سربلند بیرون آمد
وی بیان کرد: تنها بخشی که در این جنگ تحمیلی اخیر مشکل نداشتیم، تأمین دارو بود؛ هیچ گزارشی از کمبود دارو منتشر نشد و دارو به حد کافی و متناسب با ظرفیت خدمات‌دهی موجود بود. خوشبختانه صنعت دارو و زنجیره تأمین در این دوره سربلند بیرون آمد و نشان داد استفاده از بخش خصوصی می‌تواند در تأمین دارو بسیار کارساز و اطمینان‌بخش باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که در صورت آغاز مجدد جنگ یا وقوع بحرانی مشابه، تا چه مدت می‌توان نیاز دارویی کشور را بدون واردات تأمین کرد، آیا پس از جنگ، برنامه‌ای برای افزایش ذخایر دارویی داشته‌ایم، گفت: در پاسخ باید گفت، اصولاً در همه کشورها ذخایر برای مدت ۶ ماه در نظر گرفته می‌شود. یعنی اگر اتفاقی بیفتد، ما برای مدت ۶ ماه ذخایر دارو حیاتی داریم. البته قصد دارم با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و داروخانه‌ها، این مدت را به ۹ ماه افزایش دهم؛ زیرا این بخش‌ها نیز به نوعی ذخایر دارند و در این زمینه مشکلی وجود ندارد.
احمدی افزود: ضمن اینکه ما تجربه ۸ ساله جنگ تحمیلی و همچنین تحریم‌های فلج‌کننده را داشته‌ایم و در این مدت هیچ مشکلی در تأمین داروهای اساسی نداشتیم. بنابراین جای نگرانی نیست؛ ان‌شاءالله جنگی رخ ندهد، اما اگر رخ دهد، زنجیره تأمین ما تاب‌آوری لازم را حتی برای یک سال نیز دارد و مشکلی نخواهیم داشت.
او تصریح کرد: در بحث پدافند غیرعامل نیز یکی از موارد، آمادگی در این زمینه‌هاست. خوشبختانه بدون آنکه بدانیم جنگ ۱۲ روزه در پیش است، از سال گذشته این پیش‌بینی را کرده بودیم که ذخایر استراتژیک باید آماده شود و آماده شد. اکنون نیز توانایی و تاب‌آوری لازم را داریم که اگر جنگی رخ دهد، در زمینه داروهای اساسی و حیاتی مشکلی پیش نیاید.
به گفته‌ی عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان، پس از جنگ نیز تا حدودی نگرش و استراتژی‌ها تغییر کرده و به‌روزرسانی شده است؛ توجه به دارو و ذخایر استراتژیک افزایش یافته و اکنون می‌توانیم بگوییم که ان‌شاءالله در زمینه تأمین دارو در بحران‌ها مشکل نخواهیم داشت.
او در ادامه در پاسخ به این پرسش که نقش داروسازان در مدیریت شرایط بحرانی چگونه تعریف شده است، آیا برنامه آموزشی یا آمادگی خاصی برای داروخانه‌ها در مواقع اضطراری وجود دارد، گفت: هم سازمان نظام پزشکی و هم انجمن داروسازان ایران برنامه‌هایی دارند که در واقع بتوانند داوطلبان را در این شرایط ثبت‌نام کنند؛ به این صورت که تعدادی داوطلب باشند تا اگر خدای نکرده اتفاقی افتاد، حضور پیدا کنند.
او افزود: در این جنگ ۱۲ روزه نشان دادیم که داروخانه‌ها و داروسازان حتی به شکل شبانه‌روزی کار می‌کردند؛ یعنی برخی داروخانه‌های شبانه‌روزی که داشتیم، علاوه بر آن، داروخانه‌های روزانه نیز به شکل شبانه‌روزی خدمات ارائه می‌دادند تا مشکلی پیش نیاید.
وی متذکر شد: ما ۱۷ هزار داروخانه در سراسر کشور داریم و حدود ۳۵ هزار نفر داروساز که در بخش‌های مختلف زنجیره تأمین فعالیت می‌کنند. کارخانجات داروسازی ما در این ایام ۱۲ روزه جنگ با شیفت‌های اضافی و شبانه‌روزی فعالیت کردند تا بتوانند ذخایر استراتژیک ما را برای بیش از ۶ ماه تأمین کنند. زنجیره تأمین و زنجیره توزیع ما در این مدت فعالیت خود را گسترش داد.
مطالبات داروخانه‌ها از اسفند سال گذشته در سازمان هدفمندی باقی مانده است
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران خاطرنشان کرد: این نشان می‌دهد که داروسازان در حوزه تولید، توزیع و عرضه (داروخانه) آمادگی دارند تا در بحران‌ها از ظرفیت آنان استفاده شود و مشکلی پیش نیاید، منتها به شرط آنکه قدر این داروسازان دانسته شود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر مشکل اساسی که در داروخانه‌ها و زنجیره تأمین داریم، مشکل نقدینگی است.ظاهرا سازمان هدفمندی یارانه‌ها و سازمان‌های بیمه‌گر پای کار نیستند. مطالبات داروخانه‌ها از اسفند سال گذشته در سازمان هدفمندی باقی مانده است. برخی سازمان‌های بیمه‌گر مانند تأمین اجتماعی از اسفند ماه به بعد به داروخانه‌ها بدهکارند و این موضوع اخلال در زنجیره تأمین ایجاد می‌کند.
احمدی خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم ارگان‌های نظارتی باید به این قضایا ورود کنند که چرا باید سازمانی مانند تأمین اجتماعی که این همه شرکت و کارخانه و تولید و توزیع دارد، پول داروخانه‌ها را که ۶ ماه از موعد آن گذشته، طبق قانون ماده ۳۸ الحاقی باید پرداخت کند ولی این کار را انجام نمی‌دهد. این مطالبات باید پرداخت شود تا زنجیره تأمین ادامه پیدا کند و دچار مشکل نشود.
او افزود: ارگان‌های نظارتی باید بررسی کنند که چرا باید مطالبات مراکز درمانی از اسفند ماه باقی بماند. البته تا این لحظه تاب‌آوری داشتیم و خدمات ارائه دادیم، اما دیگر بیش از این توان مالی نداریم.
چرا سازمان‌های بیمه‌گر به قانون تمکین نمی‌کنند؟
او گفت: اگر از من سؤال کنند که علت کمبود دارو چیست، پاسخ می‌دهم: عدم تزریق به موقع مطالبات داروخانه‌ها از سوی سازمان‌های بیمه‌گر و هدفمندی. هیچ اقتصاددانی نمی‌تواند توجیه کند که چرا از اسفند ماه پول دارو پرداخت نشده است. داروخانه‌ها، علی‌رغم تمام این بی‌مهری‌ها نسبت به داروسازان، در این جنگ ۱۲ روزه پای کار بودند و شبانه‌روز کار کردند و باید قدر آنان دانسته شود. حاکمیت باید قدر این افراد خدوم را بداند؛ کسانی که از دل و جان و حتی از مال خود خدمت می‌کنند.
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان افزود: ما خواسته‌ای بیش از این نداریم که مطالبات ما طبق قانون پرداخت شود. قانون ماده ۳۸ الحاقی می‌گوید ۶۰ درصد مطالبات ظرف ۱۵ روز باید پرداخت شود، اما چرا سازمان‌ها به قانون تمکین نمی‌کنند؟ قانون‌گریزی سازمان‌های بیمه‌گر و سازمان هدفمندی یارانه‌ها در خصوص مطالبات داروخانه‌ها باید بررسی شود.
او توضیح داد: در حال حاضر سازمان تأمین اجتماعی ماهانه ۱۲۱ هزار میلیارد تومان از بیمه‌شدگان دریافت می‌کند. طبق قانون باید یک‌سوم آن، یعنی حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان در ماه را هزینه درمان کند. چرا این کار را انجام نمی‌دهد؟
