معدل سراسری دیپلم ۷ تا ۱۲ است/ انتقاد از جذب معلمان با دانش پایین

«علیرضا علی‌احمدی» وزیر اسبق آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص ادعای وزارت آموزش و پرورش مبنی بر عدم کمبود معلم و به خدمت گرفتن معلمان بازنشسته اظهار کرد: در شرایطی قرار داریم که تقاضای اجتماعی برای جذب در آموزش و پرورش خیلی بالا است، مثلا در همین آزمون استخدامی اخیر با وجود تعداد بالای شرکت‌کنندگان، درصد کمی جذب می‌شوند که نشان می‌دهد تقاضای بالایی برای آموزش و پرورش وجود دارد.

وی افزود: از طرفی نمایندگان محترم مجلس برای اشتغال جوانان فشار می‌آورند تا ظرفیت و تقاضای آموزش و پرورش برای جذب معلم بیشتر شود، در حالی که آموزش و پرورش برای خودش برنامه دارد. مراکز تربیت معلم و دانشگاه فرهنگیان ظرفیت‌شان را در این چند سال گذشته به شدت توسعه داده و در حال تربیت افرادی هستند که متعهد به خدمت در آموزش و پرورش باشند.

او ادامه داد: از طرفی دیگر معلم‌هایی که هم‌اکنون در آموزش و پرورش بازنشسته می‌شوند، حدودا در رده‌ی سنی ۴۰ و ۵۵ سال هستند و آموزش و پرورش می‌تواند از ظرفیت این معلمانی که تجربه دارند، استفاده کند.

به گفته وی این افراد معلمان باتجربه‌ای هستند که ضمن دریافت حقوق بازنشستگی، می‌توانند به خدمت ادامه دهند و از تجربه‌شان در آموزش و پرورش استفاده شود. به خصوص که از اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان هم چند سالی بیشتر نمی‌گذرد و قرار بود از افرادی که باکیفیت‌تر و قدیمی‌تر هستند، از تجربه‌شان در آموزش و پرورش استفاده شود.

تراکم زیاد معلم  در شهرهای بزرگ   و تخلیه معلم از مناطق کم‌برخوردار

علی‌ احمدی درباره‌ چرایی کمبود معلم توضیح داد: مشکل دیگر ما تراکم زیاد نیروی شاغل؛ معلم، مربی و... در شهرهای بزرگ است. فشار و دخالت نمایندگان مجلس و مسئولان محلی نیز وجود دارد. هر کسی که پارتی داشته باشد، آدم مدنظرش را به شهرهای بزرگ و مناطق برخوردار منتقل می‌کند و شهرهای کوچک‌تر در حاشیه‌ی شهرهای بزرگ تخلیه می‌شوند و با این که نیرو در آموزش و پرورش می‌تواند مازاد بر نیاز باشد، در مناطقی کمبود نیرو وجود دارد.

وی با بیان اینکه توزیع نیروی انسانی با مداخله عوامل خارج از آموزش و پرورش ناهمگن می‌شود، افزود: مناطق برخوردارتر، معلم بیشتری دارند. جایی که کمتر برخوردار هستند یا شرایط آب و هوایی نامناسب دارند، با کمبود معلم مواجه می‌شوند. آموزش و پرورش از طریق سربازمعلم و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان می‌تواند بخشی از نیاز خودش را تامین کند.

فشارهای بیرونی نمی‌گذارد  آموزش و پرورش خود را به توازن برساند

او در ادامه افزود: اگر فشارهای بیرونی به خصوص از جانب نمایندگان مجلس نباشد، آموزش و پرورش خودش را به توازن می‌رساند که البته در موارد جزئی ممکن است، کمبود همچنان وجود داشته باشد، ولی وارد کردن انبوهی از نیرو از طریق آزمون استخدامی یا به اشکالی دیگر به سیستم، کار را مختل می‌کند. باید اجازه داد مسئولان آموزش و پرورش طبق بررسی‌هایشان، نیازهایشان را ببینند.

احمدی تاکید کرد: اگر توانستند از طرق غیراستخدامی، نیرو تامین کنند و کلاسی بدون معلم باکیفیت نماند، آن کار را انجام دهند، وگرنه در آینده‌ی نه چندان دور دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و رجایی با توسعه ظرفیتی که پیدا کرده است، فارغ‌التحصیل می‌شوند و آموزش و پرورش نیز که به استخدام این افراد متعهد است، با وجود کمبود بودجه‌ی همیشگی، این‌ها را کجا استخدام کند؟

وزیر پیشین وزارت آموزش و پرورش  تاکید کرد: لذا باید مسئولان آموزش و پرورش فارغ از فشارهای اجتماعی و مجلس در صورت نیاز، به شکل موردی تصمیم بگیرند تا آموزش و پرورش تحت شعاع قرار نگیرد.

وی در پاسخ به  سوالی مبنی بر  اینکه آیا آموزش و پرورش به خاطر افزایش سن جمعیت ایران و کاهش تعداد دانش‌آموزان در آینده رغبتی به جذب گسترده‌ی معلم ندارد؟ بیان کرد: اگر مداخله بیرونی نباشد برنامه‌ریزی نیروی انسانی آموزش و پرورش، بر همین مبنایی است که شما اشاره کردید. سناریوهای دیگری می‌تواند وجود داشته باشه که نیازهای متفاوتی دارند.

او در ادامه گفت: مثلا هدایت‌گری پیش‌دبستانی و مهد کودک‌ها را به عهده‌ی آموزش و پرورش گذاشتیم ولی بخش غیردولتی اداره می‌کند، در حالی که این‌ها برای قرار گرفتن تحت پوشش آموزش و پرورش به خصوص در مناطق روستایی و کم‌برخوردار و حاشیه شهرها باید در اولویت باشند. هم‌اکنون برنامه‌ای برای جذب معلم از این طریق نداریم.

علی‌احمدی در ادامه گفت: این در حالی است که به طور مثال هنرستان‌ها و دبیرستان‌ها می‌توانند بهترین معلم‌ها را از بین دانش‌آموختگان رشته‌های علوم پایه‌ی دانشگاه‌ها چه حق‌التدریس چه استخدامی جذب کنند. سیاست‌ها و برنامه‌های آموزش و پرورش ملاک این است که کمبود نیرو داریم یا نداریم و اگر کمبودی وجود دارد بر این مبنا اقدام شود. فشارهای اجتماعی و اعتراضاتی که بعضی جاها انجام می‌شود و صف متقاضیانی که برای ورود به آموزش و پرورش وجود دارد، توازن را برهم می‌زنند.

فشار به  آموزش و پرورش  برای استخدام بی‌ضابطه معلم

وی تشریح کرد: جوانان بیکارند و شغل می‌خواهند. برای خانم‌ها نیز یک محیط فرهنگی مثل آموزش و پرورش مناسب‌تر است. خانواده‌های مذهبی دوست دارند بچه‌هایشان در محیط شناخته شده‌ی فرهنگی شاغل شوند. نمایندگان مجلس برای نشان دادن این که کاری انجام داده‌اند و شغل ایجاد کرده‌اند به آموزش و پرورش، برنامه و بودجه و امور استخدامی فشار می‌آورند تا برای استخدام بدون در نظر گرفتن نیازهای واقعی آموزش و پرورش مجوز بگیرند.

او در مورد تاثیر حقوق و مزیای شغل معلمی در کمبود معلم افزود: با اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان، حقوق معلمان اگرچه ایده‌آل نیست ولی نسبت به قانون کار و حداقل دستمزدهایی که در دستگاه‌های دیگر داده می‌شود، حقوق خوبی در آموزش و پرورش می‌دهند. این که کسی بدون تعهد خدمت وارد آموزش و پرورش شود و در آینده شغل بهتری پیدا کند، احتمالش صفر نیست، ولی درصد بالایی ندارد.

علی‌احمدی افزود: با توجه به اینکه در جامعه درصد بیکارها، فارغ‌التحصیلان فوق دیپلم، لیسانس و فوق لیسانس زیاد است، تقاضا برای ورود به هر دستگاهی از جمله آموزش و پرورش بالا است، در نتیجه نباید نگران پیدا نشدن نیرو در آینده برای آموزش و پرورش باشیم. ضمن این که دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی با توسعه ظرفیت تعداد قابل توجهی را به زودی فارغ‌التحصیل خواهند کرد.

وی درباره‌ی احتمال کاهش کیفیت آموزشی در صورت استفاده از معلمان بازنشسته گفت: متوسط سن بازنشسته‌ها بین ۴۵ تا ۵۵ است که این سن دوران بازدهی افراد است. در دانشگاه تا ۷۰ سال هم تدریس و فعالیت علمی می‌کنند. در آموزش و پرورش با توجه به تعهد خدمت دوره‌ی تحصیل در دانشگاه فرهنگیان و سربازی تعدادی از آنان که جز سنوات و سوابق خدمت حساب می‌شود، متوسط سن بازنشستگی معمولا پایین‌تر از ادارات دیگر است. بنابراین از لحاظ توان جسمی و تدریسی، آمادگی دارند.

احمدی ادامه داد: این افراد در کنار دریافتی از آموزش و پرورش، حقوق و مستمری بازنشستگی نیز می‌گیرند و رضایت خاطرشان هم بالاتر می‌رود؛ در نتیجه با رضایت خاطر بالاتر و آمادگی بیشتر و تجربه‌ای که دارند، می‌توانند به آموزش و پرورش خدمت کنند.

او افزود: ما اگر دغدغه‌ی اشتغال‌آفرینی برای دانش‌آموختگان بیکار نداشته باشیم، بهترین ظرفیت همین ظرفیت بازنشستگان است. همچنین معلم‌های در حال تحصیل در دانشگاه فرهنگیان و رجایی می‌توانند به صورت پاره‌وقت کارورزی کنند و یک واحد در ترم در شهر محل تحصیل‌شان تدریس داشته باشند تا در کنار کسب تجربه، زودتر وارد بازار کار آموزش شوند.

معلمانی که خارج از سیستم دانشگاه فرهنگیان جذب می‌شوند، دانش پایینی دارند

وزیر پیشین آموزش و پرورش تاکید کرد: افرادی که از طریق آزمون‌های خارج از سیستم دانشگاه فرهنگیان جذب می‌شوند، ضمن احترام به شخصیت‌شان، از نظر علمی، اطلاعات عمومی و آگاهی‎‌های لازم سطح پایینی دارند و وقتی آزمونی برگزار می‌کنند، همه را باید سر کلاس ببرند. نتیجه‌اش این می‌شود که معدل سراسری دیپلم ۷ تا ۱۲ است. آیا این کیفیت است؟ از بس برخی نمایندگان محترم مجلس، آموزش و پرورش را با بنگاه کاریابی اشتباه می‌گیرند و می‌خواهند برای مردم کاری کرده باشند.

او ضمن اشاره به کارنامه‌ی خود در آموزش و پرورش پیشنهاد کرد: این چرخه‌ی معیوب چرخه‌ی نادرستی است که سالیان سال ادامه پیدا کرده و آموزش و پرورش را به این روزی انداخته است که می‌بینید. من از سال ۸۶ تا ۸۸ خدمت‌گزار آموزش و پرورش بودم. در آن زمان هم این موضوعات عینا وجود داشت.

وی در ادامه افزود: در تمام آن مدت به جز فارغ‌التحصیلان مراکز تربیت معلم یک نفر را هم خارج از روال داخلی آموزش و پرورش یا از طریق آگهی استخدام، استخدام نکردم. ۱۷۳ هزار نفر را نیز با درخواست خودشان یا طبق ضوابط بازنشستگی، بازنشسته کردم. آموزش و پرورش با ورودی تقریبا صفر و خروجی ۱۷۳ هزار نفری باز هم جا داشت تا ۱۰۰ هزار نفر دیگر هم بروند تا آموزش و پرورش سبک‌بال شود.

احمدی اضافه کرد: اگر کسی محکم باشد و فرمان آموزش و پرورش را در دست خودش بگیرد، اجازه‌ی مداخله ندهد، آموزش و پرورش گلیم خودش از آب بیرون می‌کشد و مشکلش را حل می‌کند. ولی نتیجه‌ی مداخله می‌شود توزیع ناهمگون نیرو. آموزش و پرورش در جایی با وجود کمبود نمی‌تواند نیرو جذب کند، چرا که چندین برابر آن کمبود، مازاد نیرو دارد، این به مدیریت آموزش و پرورش برمی‌گردد و نباید اجازه‌ی دخالت به دیگران دهیم تا در کار آموزش و پرورش توازن حفظ شود.