در گفتگو با ایلنا مطرح شد؛
چرا نرخ حوادث کار در معادن کشور بالاست؟/ کارگر خسته بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد
از ابتدای سال تاکنون یعنی حدوداً در طول ۳ ماه ۱۱ کارگر معدن بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، از ابتدای سال تاکنون یعنی حدوداً در طول ۳ ماه، ۱۱ کارگر معدن بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده‌اند. این آمار البته مربوط به اخبار منتشر شده است و احتمال اینکه تعداد مرگ معدنچیان از این هم فراتر رفته باشد، وجود دارد. ضمن اینکه در طول همین مدت، تعداد حوادث کار منجر به مصدومیت کارگران نیز کم نبوده است.
همچنین بر اساس آنچه در اخبار آمده، یک کارگر نیز بر اثر بیماری تنفسی ناشی از کار در معدن جان خود را از دست داده است. تعداد کارگران قربانی بیماریهای ناشی از کار در معادن معمولا چندان رسانه‌ای نمی‌شود اما به گفته‌ی فعالان کارگری نمونه‌هایی از این دست بی‌شمار است.
وعده‌ی بهبود شرایط کار و ایمنی معدنچیان به خصوص بعد از وقوع هر حادثه‌ای از زبان مسئولان مختلف به وفور شنیده می‌شود اما این صحبت‌ها معمولا در حد وعده و وعید باقی می‌ماند و به سرعت به دست فراموشی سپرده می‌شود.
احسان سهرابی، فعال کارگری، در رابطه با وضعیت معادن به «ایلنا» می‌گوید: تعداد بی‌شمار حوادث معدن در طول کمتر از یکسال، وضعیت ایمنی بدِ ایمنی معادن را نشان می‌دهد. در کنار این باید به بیماریهای ناشی از گرد و غبار، بیماریهای ریوی، مشکلات اسکلتی-عضلانی و بیماریهای ناشی از لرزش ابزارها در معادن اشاره کرد که بسیار شایع‌اند. همچنین نبود خدمات بهداشتی کافی و مراقبت‌های درمانی در مناطق معدنی، بار بیماری‌ها را تشدید کرده است.
سهرابی در رابطه با علل اصلی حوادث کار در معدن گفت: حوادث در معادن به چند دسته تقسیم می‌شوند. ابتدا می‌توان به ریسک‌های فنی و عملیاتی اشاره کرد. برای مثال، ریزش تونل یا سقف به دلیل ضعف نگهداری یا ناپایداری لایه‌های زمین اتفاق می‌افتد. همچنین، انفجار گازهای متان و گردوغبار زغال‌سنگ یکی از حوادث شایع است که می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
وی به نقش عوامل انسانی در این حوادث اشاره کرد و گفت: آموزش ناکافی کارگران، خستگی ناشی از شیفت‌های طولانی و عدم استفاده از تجهیزات حفاظتی، همگی می‌توانند منجر به حوادث جدی شوند. ببینید کارگری که چند شیفت کار می‌کند و خسته است و از طرفی تجهیزات ایمنی لازم را ندارد بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد.
سهرابی ادامه داد: همینجا باید به وضعیت روابط کار نیز اشاره کنم. امنیت شغلی حتی در این موضوع هم تاثیر فراوان دارد. یکی از مهم‌ترین مشکلات، نبود تشکل‌های واقعی و مستقل کارگری است که بتوانند از حقوق معدن‌کاران دفاع کنند.
این فعال کارگری تصریح کرد: کارگران اغلب از ترس اخراج یا تهدید امنیت شغلی، امکان مطالبه‌گری یا اعتراض به شرایط کاری‌شان را ندارند.
وی در ادامه به اهمیت نظارت نهادهای مسئول اشاره کرد و گفت: نظارت ناکافی و بی‌توجهی به اجرای قوانین ایمنی از جمله مشکلات مدیریتی هستند. بسیاری از پیمانکاران به قوانین ایمنی توجه نمی‌کنند و این مسئله باعث بروز حوادث مرگبار می‌شود.
این فعال کارگری ادامه داد: تخمین زده می‌شود در معادنی که HSE فعال و مستقل دارد (مانند برخی معادن دولتی)، میزان حوادث کاری تا ۳۰ درصد کمتر از معادنی است که چنین واحدی ندارند.
سهرابی در رابطه با تاثیر شرایط محیطی بر حوادث گفت: شرایط زمین‌شناسی نامناسب و عمق زیاد معدن می‌توانند ریسک حوادث را افزایش دهند. همچنین آلودگی صوتی و گردوغبار نیز مشکلات جدی برای کارگران ایجاد می‌کند. که از منظر بیماریهای ناشی از کار مهم است. متاسفانه کارگران بسیاری در معادن دچار بیماریهای جدی ریوی می‌شوند.
این فعال کارگری تاکید کرد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات، ناامنی شغلی و شرایط کاری دشوار است. بسیاری از کارگران از تجهیزات ایمنی استاندارد محروم هستند و با آنها قراردادهای کاری موقت، با حداقل حقوق بسته می‌شود. این به معنای نبود امنیت شغلی و مزایای قانونی برای آن‌هاست.
وی به خصوصی‌سازی معادن اشاره کرد و گفت: خصوصی‌سازی بی‌ضابطه باعث شده که بسیاری از معادن به دست پیمانکارانی بیفتد که تنها به فکر سود هستند و ایمنی کارگران را نادیده می‌گیرند.
سهرابی گفت: ما قوانینی داریم که اجرای کامل آنها می‌تواند نقش مهمی در بهبود ایمنی معادن داشته باشد. مثلا اگر قانون معادن مصوب ۱۳۹۲ به‌طور کامل اجرا شود، وضعیت تا حدودی بهبود می‌یابد. این قانون بر رعایت ایمنی کار، تجهیز معادن به وسایل حفاظتی و آموزش نیروی انسانی تأکید دارد.
وی افزود: اگر قانون معدن با تمام آیین‌نامه‌ها و نظارت‌های فنی به‌طور کامل و موثر اجرا شود، می‌تواند بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از حوادث معدنی (ریزش، انفجار، آتش‌سوزی، مسمومیت گاز، بیماریهای شغلی و …) را کاهش دهد.
سهرابی تاکید کرد: ارزیابی ریسک جزو اصول بسیار مهم است؛ بر مبنای داده‌های صحیح می‌توان در جهت پیشگیری و کنترل حوادث ناشی از کار گام موثری برداشت.
این فعال کارگری ادامه داد: در همین راستا هوش مصنوعی در سال‌های اخیر به یکی از ابزارهای مهم برای بهبود ایمنی در محیط‌های کاری (از جمله معادن) تبدیل شده است. کاربردهای آن می‌تواند از پیش‌بینی خطرات گرفته تا نظارت در زمان واقعی و آموزش ایمنی را شامل شود. مطالعات بین‌المللی (مثلاً در چین، استرالیا و آلمان) نشان داده‌اند که استفاده از هوش مصنوعی در ایمنی معدن و صنعت می‌تواند حوادث را بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
سهرابی گفت: مسئله مهم این است که باید اراده‌ای برای کاهش حوادث کار وجود داشته باشد. به مسائل باید ریشه‌ای نگاه کرد. باید امنیت شغلی و امنیت جانی برای کارگران ایجاد کرد. باید به تشکل‌های کارگری اجازه فعالیت مستقل داد، قراردادهای موقت را برداشت تا کارگر بتواند از حقوق خود دفاع کند، بتواند بگوید من ایمن نیستم و در این شرایط کار نمی‌کنم.
