از ظرفیت تشکلات کارگری و نهادهای تخصصی در بازرسی استفاده شود/ بازرسان با خلاء قانونی ماده ۱۰۵ قانون کار را علیه کارگاه متخلف اجرا نمی‌کنند

به گزارش خبرنگار ایلنا، وبینار کشوری بزرگداشت روز جهانی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار ۱۴۰۴ به مناسبت روز جهانی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار، به همت انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای و با مشارکت نمایندگان تشکل‌های کارگری، کارفرمایی، دولت و مجلس در فضای مجازی برگزار شد. در این سمینار مجازی از همه متخصصین و نمایندگان جامعه کارگری، کارفرمایان، مهندسان بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار، مدیران صنایع و کارگاه‌ها دانشجویان و علاقه‌مندان به این حوزه جهت شرکت گسترده در این وبینار مجازی دعوت به‌عمل آمده بود. وبینار امسال انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای با شعار «تحولی بنیادین در بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و دیجیتال سازی» آغاز شد. 

در این نشست، محمد گنجی کیا (هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران و عضو شورای عالی حفاظت فنی) اظهار کرد: ما در الفبای موضوعات ایمنی در ایران مشکل داریم که ریشه برخی از آن‌ها موانع قانونی و ضعف قانون است. در حال حاضر جایگاه کارشناسان ایمنی و بهداشت‌حرفه‌ای جای مشخصی در مناسبات و صنایع نداریم. قانون گذار در این حوزه باید تعیین تکلیف کند که چه کارگاه‌هایی با چه مقیاسی الزام به برخورداری از کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای را دارند. 

وی افزود: پس از سال ۱۳۹۸ که ابطال آیین نامه بکارگیری نفرات ایمنی را داریم، دچار مشکلات جدی شدیم که این ابطال باید برگردد. مشکل دیگر ما بحث آماری است. مسئولان آمار بیماری‌های شغلی را نمی‌دهند. فوتی‌های حوادث کار نیز مشخص نیست و ما باوجود عضویت در مقاوله‌نامه ۱۵۵ سازمان جهانی کار، هنوز در این حوزه و شناسایی حوادث شفافیت آماری نداریم. تمام تصمیم‌گیری‌های ما در این حوزه به آمار درست نیاز دارد و ما در این حوزه نیازمند به یک متولی مرکزی آماری را داریم. 

گنجی کیا با اشاره به نبود ضمانت اجرایی در حوزه ایمنی بیان کرد: گزارش‌های کمیته‌های حفاظت بهداشت کار و گزارش افسر ایمنی کارگاه در قالب کاغذی پیگیری نمی‌شود. اگر بخواهیم گزارشات را به هوش مصنوعی تحویل بدهیم، باید گزارشات تجمیع شده و ضمانت اجرایی داشته باشد. در حال حاضر گزارشات منجر به اعمال ماده ۱۰۵ نمی‌شود و کارگاه پس از چند روز بسته شدن با فشارهای خاص از ناحیه‌های مختلف کارگاه باز می‌شود. لذا بدون درست کردن زیرساخت‌ها نمی‌توان از فناوری‌ها استفاده کرد. ما هنوز جایگاه درستی در فضای HSE در کشور در نظر نگرفتیم. 

این فعال کارگری اظهار کرد: ما بیش از یک میلیون واحد صنفی داریم که ۱۲۰۰ بازرس بهداشت حرفه‌ای و ۸۰۰ بازرس کار داریم. یعنی برای یک میلیون کارگاه بطورکلی ۲ هزار بازرس وجود دارد. ما برای صیانت نیروی کار در حوزه بازرسی باتوجه به محدودیت دولت وعدم امکان اضافه کردن بازرسین باید از ظرفیت NGOها و سمن‌ها و نهادهای مدنی تخصصی مثل انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای و تشکل‌های کارگری به‌عنوان بازوهای اجرایی بازرسی استفاده کنیم. خود هوش مصنوعی در تسهیل بازرسی و ارزیابی ریسک بسیار کمک می‌کند. 

وی خاطرنشان کرد: ما باید ظرفیت قانونی به بازرسین کار بدهیم که گزارشات بازرسان بتوانند ماده ۱۰۵ را بدون ترس اجرا کرده و نگران بازگشایی سریع کارگاه متخلف نباشند. ما در حوزه استفاده از هوش مصنوعی نیز پیشنهادی در اجلاس کار کشورهای بریکس که شرکت کرده بودیم، از طرف ایرانی داریم که با استقبال مواجه شده و پیش بینی کردیم که از توان هوش مصنوعی در هند و چین می‌توانیم استفاده کنیم.