ایلنا گزارش می دهد:
بحران جمعیتی در مازندران؛ از پیری جمعیت تا کمبود نیروی جوان
جمعیت مازندران با سرعتی نگران‌کننده به سمت سالمندی پیش می‌رود. کاهش نرخ باروری، مهاجرت جوانان و تغییرات اجتماعی، این استان را با چالش کمبود نیروی کار جوان مواجه کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه این روند می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد و توسعه منطقه داشته باشد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مازندران، استان مهم شمالی کشور، در سال‌های اخیر با بحران جمعیتی جدی مواجه شده است. کاهش نرخ تولد، افزایش جمعیت سالمند و کمبود نیروی جوان، در کنار مشکلات اقتصادی، استان را در معرض چالش‌های جدی اجتماعی و اقتصادی قرار داده است. در این راستا، مسئولان و فعالان اجتماعی بر لزوم اقدامات فوری و هم‌افزایی دستگاه‌ها برای مقابله با این بحران تأکید کرده‌اند.
بر اساس گزارش‌ها، مازندران یکی از پیرترین استان‌های کشور محسوب می‌شود و روند سالمندی جمعیت آن رو به افزایش است. کاهش نرخ باروری، مهاجرت جوانان به شهرهای بزرگ و تغییر سبک زندگی از عوامل مؤثر در این بحران هستند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های آینده درصد قابل‌توجهی از جمعیت این استان را سالمندان تشکیل خواهند داد که این موضوع می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر نیروی کار، اقتصاد و خدمات اجتماعی داشته باشد.
بحران جمعیتی؛ تأثیرات سیاست‌های گذشته و مشکلات امروز
در رویداد استانی «ایران جوان» که در اردوگاه شهدای دانش‌آموزی مازندران برگزار شد، ام‌البنین محمدی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری مازندران، به تشریح دلایل بحران جمعیتی استان پرداخت و اشاره کرد: سیاست‌های گذشته مانند شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» در دهه ۶۰، در کاهش نرخ رشد جمعیت مؤثر بوده است. این سیاست‌ها اکنون باعث کاهش نیروی کار جوان و افزایش جمعیت سالمند در استان شده است.
محمدی همچنین مشکلات اقتصادی و دشواری‌های تأمین مسکن برای جوانان را یکی دیگر از عوامل کاهش تمایل به ازدواج و فرزند آوری برشمرد و تأکید کرد که این بحران ریشه اقتصادی ندارد و به یک تحول فرهنگی نیاز است.
مدیرکل امور بانوان استانداری مازندران با تأکید بر ضرورت آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها، از نقش رسانه‌ها در ترویج فرهنگ فرزند آوری و سبک زندگی خانوادگی گفت. به عقیده او، افزایش آگاهی عمومی می‌تواند بسیاری از موانع ذهنی و فرهنگی را رفع کرده و به تغییر نگرش‌ها در این زمینه کمک کند.
تنهایی سالمندان؛ آسیب اجتماعی جدی
محمدی، تنهایی سالمندان را یکی از آسیب‌های جدی اجتماعی دانست و گفت: بسیاری از سالمندان به دلیل کمبود فرزند یا داشتن تنها یک فرزند، در دوران پیری با مشکلات عاطفی و اجتماعی مواجه‌اند. او تأکید کرد که برای جبران این مشکل، باید الگوی فرزند آوری در خانواده‌ها بازنگری شود.
لزوم همکاری دستگاه‌ها و فعالان اجتماعی
عیسی قاسمی طوسی، معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری مازندران، نیز بر لزوم هم‌افزایی دستگاه‌ها و همکاری فعالان اجتماعی برای حل بحران جمعیتی تأکید کرد.
وی افزود: پیری جمعیت یک معضل جهانی است که ایران نیز از آن مستثنی نیست و همه دستگاه‌ها باید در این راستا همکاری کنند.
چالش جمعیتی کشور؛ تهاجم فرهنگی و نقش مادران در مقابله با بحران جمعیتی
معاون عمرانی و پیشرفت ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره)، در اشاره به بحران جمعیتی کشور، گفت: در حال حاضر در تهاجم فرهنگی قرار داریم که هدف آن سست کردن بنیان‌های خانواده و کاهش جمعیت جوان است.
رضا اکبری با تأکید بر اهمیت نقش مادران در این راستا، آن‌ها را به‌عنوان بهترین افسران در این جنگ دانست و افزود که مادران می‌توانند به مدیریت بحران جمعیتی کمک کنند.
اکبری بابیان اینکه افزایش جمعیت باید به‌صورت کمی و کیفی صورت گیرد، تأکید کرد: علاوه بر توجه به افزایش تعداد جمعیت، باید به کیفیت زندگی و وضعیت اجتماعی افراد نیز توجه ویژه‌ای شود تا به‌طور مؤثر به توسعه و پیشرفت کشور کمک کند.
حمایت‌های بنیاد برکت و ستاد اجرایی فرمان امام
معاون ستاد اجرایی فرمان امام با اشاره به فعالیت‌های بنیاد برکت در راستای حمایت از خانواده‌ها و حل بحران جمعیتی، گفت: بنیاد برکت با دغدغه در کنار کنشگران اجتماعی قرار دارد و بسته‌های حمایتی را برای خانواده‌ها در نظر گرفته است.
وی تصریح کرد: این نهاد قصد تصدی‌گری در امور ندارد و تنها در راستای حمایت از مردم و به‌منظور ساختن ایران آباد و سرافراز قدم برمی‌دارد.
خطرات کوتاهی در نسل سازی و اهمیت تلاش جمعی
اکبری هشدار داد: اگر نسل امروز در راستای افزایش جمعیت کوتاهی کند، ممکن است تمدن ایران دچار فروپاشی شود. به‌ویژه در استان مازندران که از دیرباز به‌عنوان سرزمین علویان شناخته می‌شود؛ مردم این استان باید در حوزه جمعیت نیز همانند ورزش کشتی که در آن سرآمد هستند، بدرخشند و به آینده کشور کمک کنند.
اقدامات بهداشتی برای کاهش ناباروری
در حوزه بهداشت و درمان، سیده محدثه حسینی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، از خدمات رایگان در زمینه آموزش و درمان ناباروری برای زوج‌های جوان خبر داد و گفت: این اقدامات باید به دغدغه‌ای ملی تبدیل شود، زیرا در غیر این صورت با چالش‌های بزرگ‌تری در آینده مواجه خواهیم شد.
وی با اشاره به اهمیت موضوع جمعیت گفت: مسئله جمعیت فقط مربوط به وزارت بهداشت نیست، بلکه یک دغدغه ملی و میهنی است که همه دستگاه‌ها و نهادها باید آن را جدی بگیرند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، افزود: وقتی روند کاهش جمعیت با افزایش نرخ سالمندی همراه می‌شود، زنگ خطری برای آینده کشور به صدا درمی‌آید. اگر امروز برای این مسئله برنامه‌ریزی و اقدام نکنیم، فردا با چالش‌های عمیق‌تری مواجه خواهیم شد.
حسینی تأکید کرد که توجه به جمعیت و جوان‌سازی آن باید در اولویت سیاست‌گذاری‌های کلان قرار گیرد و همه بخش‌ها، از آموزش و فرهنگ گرفته تا اقتصاد و رفاه، باید در این مسیر هم‌راستا عمل کنند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهند که جمعیت استان مازندران در سال ۱۴۰۳ به سه میلیون و ۳۹۴ هزار نفر رسیده که از این تعداد، ۱۵.۹ درصد یعنی بیش از نیم میلیون نفر سالمند هستند. این آمار نشان می‌دهد که استان با بحران سالمندی روبه‌رو است که تبعات اجتماعی و اقتصادی زیادی به همراه خواهد داشت.
بحران جمعیتی مازندران، تهدیدی جدی برای توسعه و رشد اقتصادی استان است. کاهش نیروی کار جوان، افزایش هزینه‌های مراقبت از سالمندان و کاهش توان اقتصادی خانواده‌ها، ازجمله پیامدهای این بحران است. برای مقابله با این چالش، نیاز به اقدامات فوری، حمایت از خانواده‌ها، ارائه مشوق‌های مالی و تسهیل درزمینه تأمین مسکن برای جوانان و همچنین آگاهی‌بخشی عمومی بیش‌ازپیش احساس می‌شود.
