تراشکاری موفقیت‌آمیز کلکتور آرمیچر 60 تنی در کارگاه برق تعمیرگاه مرکزی

 احمد معماری‌پور، سرپرست ماشین‌های الکتریکی کارگاه برق تعمیرگاه مرکزی

 پیرو مشاهده آثار لنگی و خرابی سطحی در کلکتور موتور DC 4400 KW رافینگ نورد گرم در سرویس‌های دوره‌ای کارکنان کارگاه برق تعمیرگاه مرکزی، از طرف ناحیه نورد گرم درخواست کار اصلاح سطح کلکتور آرمیچر موتور مذکور در تاریخ 12/06/1404 برای کارگاه برق تعمیرگاه مرکزی صادر شد. با بررسی‌های انجام‌شده و مشاهده آلودگی سطحی آرمیچر، کاهش مقاومت عایقی و خرابی سطح کلکتور (ناهمواری و بیضی شدن سطح کلکتور) پیگیری انجام اقدامات اصلاحی جهت رفع مشکلات فوق در دستور کار کارگاه برق قرار گرفت.

چالش اصلی در سرویس آرمیچر مذکور مواردی از قبیل طول 6 متری شافت آرمیچر، قطر 3 متری و وزن 60 تنی آن بود که عملاً کارگاه را با یک غول الکترومکانیکی مواجه می‌ساخت و لازم بود مسائل دقیق ایمنی و فنی نیز در انجام سرویس مدنظر قرار گیرد.

 مجتبی رمضانی، فورمن سرویس نواحی کارگاه برق تعمیرگاه مرکزی

با توجه‌ به نبود امکان تراش کلکتور موتور در ناحیه و قسمت ماشین‌افزار تعمیرگاه مرکزی و تجارب قبلی، بلافاصله توجه به سمت پیمانکاران داخلی موجود در استان و کشور جلب شد؛ ولی بیشتر پیمانکاران منتخب پس از اطلاع از ابعاد و وزن تجهیز از انجام فعالیت سرباز زدند و تعداد معدود پیمانکاران داوطلب نیز هزینه بسیار زیادی برای انجام فعالیت مطالبه می‌کردند. نهایتاً، هزینه پیشنهادی بالای پیمانکاران و از طرفی ریسک بالای انتقال تجهیز در مسافت‌های طولانی، تیم کارشناسی کارگاه را بر آن داشت که یک راه‌حل جایگزین در نظر گیرند.

از سال‌ها قبل یک دستگاه کوره دوار در قسمت ترانس کارگاه برق برای خشک‌کردن و افزایش مقاومت عایقی آرمیچرهای سنگین پیش‌بینی شده بود؛ ولی با توجه ‌به محدودیت‌های دستگاه از لحاظ سرعت چرخش، امکان تراش کلکتور با دقت موردنیاز برای آرمیچرهای سنگین میسر نبود؛ ضمن اینکه در تجربه قبلی که از این بستر جهت تراش آرمیچر مشابه توسط پیمانکار بیرونی استفاده شد، نهایتاً خروجی کار چندان مطلوب نبود و صافی سطح مناسبی به دست نیامد.

در گام بعدی برای رفع نواقص دستگاه کوره دوار و تکمیل آن، تیم کارشناسی کارگاه با انجام برخی اقدامات تلاش خود را بر فراهم ساختنِ امکان تراش کلکتور آرمیچر 60 تنی متمرکز کرد. نقشه‌کشی، آماده‌سازی و ساخت میز تراش پرتابل، اصلاح سیستم گیربکس دستگاه کوره دوار، محاسبات مربوط به‌سرعت چرخش و پیشروی و تنظیم دستگاه تراش پرتابل بر اساس محاسبات انجام‌شده و دور کردنِ آرمیچر روی دستگاه کوره دوار، جزو فعالیت‌های سخت این مرحله بود که با همت کارکنان تعمیرگاه مرکزی انجام شد.

 محمدحسن جعفری، آماده‌ساز مکانیک کارگاه برق:

عملیات سرویس آرمیچر با شست‌وشوی آرمیچر، خشکاندن و افزایش مقاومت عایقی در کوره دوار، از تاریخ 20/7/1404 آغاز و در ادامه با آچارکشی پیچ‌های کلکتور، آماده ورود به مرحله تراشکاری کلکتور شد.

در نهایت، عملیات تراش کلکتور آرمیچر در تاریخ 22/8/1404 آغاز شد و پس از انجام 8 مرحله تراش‌کاری و رساندنِ لنگی کلکتور از مقدار 6/0 میلی‌متر به تلورانس 07/0 میلی‌متر و صافی سطح 3.2 میکرون، در تاریخ 30/8/1404 خاتمه یافت.

انجام این پروژه حاصل کار تیمی و مشارکت کارگاه‌های دیگر تعمیرگاه مرکزی و دفتر فنی تعمیرگاه و همچنین مشارکت و پشتیبانی فنی مدیریت و تیم کارشناسی ناحیه نورد گرم و همکاری و پشتیبانی لجستیکی مدیریت حمل‌ونقل و واحد خرید اضطراری در اخذ استعلام‌های فنی و اقتصادی با چابکی کامل است.

 افزایش اعتمادبه‌نفس همکاران برای انجام عملیات‌های مشابه

محمود صداقت‌نسب، مدیر تعمیرگاه مرکزی فولاد مبارکه، پس از انجام موفقیت‌آمیز این پروژه، از اعتماد به مجموعه تعمیرگاه مرکزی و حمایت مدیریت‌های مذکور در حین اجرای عملیات و همچنین حضور مدیران ارشد خدمات فنی، پشتیبانی و تولید و همکاری بی‌نظیر همه بخش‌های مرتبط با تیم پروژه قدردانی کرد و آن را رمز موفقیت اجرای این پروژه دانست.

وی خاطرنشان کرد: دقت بالای کار در این عملیات، اندازه‌گیری‌های دقیق و کنترل فرایند و انتخاب ابزار تراش مناسب و انجام فرایند شیارکشی و پَخ‌زنی شیارهای کلکتور پس از تراشکاری فقط در یک مرحله با دقت و ظرافت تمام، از بارزترین ویژگی‌های اجرای این پروژه است.

 مزایای اقتصادی حاصل از اجرای پروژه

مدیر تعمیرگاه مرکزی فولاد مبارکه با اشاره به مزایای اقتصادی حاصل از اجرای این پروژه گفت: در شرایط تحریم، چنانچه شرکت سازنده با ارسال این تجهیز به فولاد مبارکه موافقت می‌کرد، طبق برآوردهای اولیه خرید تجهیز بالغ‌بر 85 میلیارد تومان برای شرکت هزینه داشت. همچنین اجرای پروژه تعمیرات توسط پیمانکار بیرونی نیز بالغ‌بر 12 میلیارد تومان برای شرکت فولاد مبارکه هزینه در پی داشت؛ اما خوشبختانه با استفاده از تخصص و کارکنان تعمیرگاه مرکزی و امکانات موجود، این پروژه بسیار مهم بدون پرداخت هیچ‌گونه هزینه با موفقیت انجام شد.

صداقت‌نسب در خاتمه تصریح کرد: بدون شک این موفقیت علاوه بر افزایش اعتمادبه‌نفس همکاران سازمان در فعالیت فوق، نویدبخش امکان اجرای عملیات دقیق ماشین‌کاری روی محورهای خاص دقیق و سنگین در موقعیت‌های مشابه خواهد بود.