احیای صنعت کاربافی در شرق اصفهان؛
رویکرد نوین فولاد مبارکه در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی
رسالت فولاد مبارکه صرفاً تولید فولاد، اشتغال‌زایی و افزایش میزان تولید نیست، بلکه منفعت‌رسانی به مردم در همه حوزه‌هاست و تولید حداقل کاری است که فولاد مبارکه انجام می‌دهد. خودکفایی، رشد انسان‌ها، ارتقای سطح زندگی مردم و رشد و پیشرفت منطقه‌ای و ملّی ازجمله مواردی هستند که فولاد مبارکه آنها را در کنار تولید پیگیری می‌کند.
به گزارش ایلنا به نقل از شرکت فولاد مبارکه، رویکرد نوینی را در عمل به مسئولیت اجتماعی در پیش گرفته که در این راستا الگوی جامع پیشرفت و آبادانی به ویژه در روستاها را تدوین کرده است و دو اصل توانمندسازی و اشتغال‌زایی را با مشارکت مردم پیش می‌برد.
در واقع رویکرد شرکت فولاد مبارکه از اختصاص بسته‌های حمایتی به تدوین و اجرای الگوی جامع پیشرفت و آبادانی با هدف اشتغال‌زایی تغییر یافته و این مجموعه اقدامات ویژه‌ای را در این مسیر برای تعدادی از روستاها به صورت پایلوت با همکاری شرکت دانش بنیان «رستا» اجرا کرده است.
در قالب رویکرد جدید؛ بر اساس مطالعه و تحقیقات انجام شده در شرق اصفهان با استفاده از سیستم‌های تئوری و عملی به روز در روستاهای این محدوده کانون‌های پیشرفت تشکیل شد. این کانون‌های پیشرفت را امام جماعت روستا، معتمدین، کنشگران سیاسی و اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و افرادی که در روستا بارز هستند تشکیل می‌دهند. این اعضا مشکلات روستای خود را استحصاء کرده و برای رفع آنها اولویت‌بندی و اقدامات بعدی برنامه‌ریزی می شود.
یکی از این اقدامات در زمینه گردشگری و صنایع دستی در روستای ورزنه دنبال شد و موضوع تحول در سیستم کاربافی که بازمانده این صنعت قدیمی است مورد حمایت شرکت فولاد مبارکه قرار گرفت.
فولاد مبارکه از این صنعت حمایت کرد و با صنعتی کردن و به روز کردن دستگاه‌های کاربافی و آموزش افراد بیشتر، این صنعت در ورزنه احیا شد. در حال حاضر حدود ۱۸۰ نفرآموزش کاربافی دیدهاند و ۵۰ نفر با سبک و شیوه‌ای مدرن کاربافی می‌کنند.
درباره صنعت کاربافی در ورزنه
صنعت کاربافی ازجمله قدیمی‌ترین صنایع‌دستی اصیل ایران است که در ورزنه از قدیم وجود داشته و از جمله علل پیدایش این صنعت در این منطقه می‌توان به تولید پنبه در آن و نیاز مردم اشاره کرد. کاربافی در ورزنه مختص زنان بوده و در بین تمام خانواده‌ها رایج بوده است. به‌گونه‌ای که عروس به هنگام رفتن به خانه بخت باید از این هنر برخوردار می‌بود و حداقل۱۰عدد از آثار کاربافی در جهیزیه او قرار داده می‌شد.
پارچه‌های کارباف با دارهای ساده دووردی ساخته شده از چوب و نی بافته می‌شود که این دارها روی چاله‌ای به عمق۷۰ سانتی‌متر برپا می‌شود و اغلب درصفه، ایوان و یا اتاق نشیمن مستقر می‌کردند. بافنده این هنر دستی، برای بافت، پشت چاله می‌نشیند و با ابزار داخل آن کار می‌کند، به همین دلیل به آن «کارچاله» نیز می‌گویند. چرخ‌های پنبه‌ریسی، ماسوره پرکنی و دونه بری برای خارج کردن دانه گل پنبه، از جمله دستگاه‌های جانبی است که هر کارباف باید در کنار دار کاربافی خود داشته باشد.
گفت‌وگو با یکی از قدیمی‌های صنعت کاربافی در ورزنه
نامش سکینه شهباز است و مردم ورزنه او را خاله سکینه صدا می‌کنند. سکینه خانم می‌گوید: «در دوران کودکی‌اش کل ورزنه کاربافی می‌کردند و از ۱۲ سالگی پای دستگاه کاربافی نشسته است». گفتگوی ماهنامه هم خانواده با مادربزرگ ورزنه‌ای را در ادامه می‌خوانید.
من سکینه شهباز هستم از قدیمی‌های صنعت کاربافی در ورزنه و تقریباً کل ورزنه من رو به خاله سکینه می‌شناسند. از دوازده سالگی کاربافی انجام می‌دهم و تقریباً شصت سال است که در این حرفه هستم. صنعت کاربافی به سال‌های خیلی قدیم برمی‌گردد و روزی کاربافی در ورزنه زبانزد بود.
در آن زمان که من بچه بودم، در هر خانه یکی دوتا از چاله‌های کاربافی وجود داشت و تقریباً کل ورزنه کـاربافی می‌کردند. یادم است در دوران بچگی‌ام، مادرم می‌گفت: «از قدیم ورزنه و کوهپایه کارشان همین کاربافی بود.»
درقدیم، بعد از اینکه پنبه از مزارع منطقه ورزنه کشت می‌شد، آنها را به اصطلاح نخ‌ریسی می‌کردیم و به وسیله همین نخ‌ها نیز لباس مردانه و زنانه، چادر و تقریباً همه چیز را با این دستگاه کاربافی تولید می‌کردیم. اما حالا شرایط تغییر کرده و دیگر لباس‌هایی که به وسیله کاربافی تولید می‌شود، خریدار ندارد و فقط سفره‌های رنگی می‌بافیم. اسم دیگر این سفره‌ها نون‌دونی است اما برای نگهداری سبزی نیز استفاده می‌شود. قبلاً، جوان‌تر که بودم روزی دوتا سفره می‌بافتم اما الان که پیر شده‌ام یکی بیشتر نمی‌بافم.
اموراتم را چند سالی است که از همین کار بدست می‌آورم. هرسفره قیمتش ۵۵۰ هزار تومن است و اگر کسی دوتا در روز ببافد، دوتا ۵۵۰ هزار تومان برایش عایدی دارد.
این محصولات فقط در ورزنه خواهان ندارد، بلکه من از اصفهان و تهران سفارش می‌گیرم و به صورت بسته‌های ۱۰ یا ۲۰ تایی برایشان می‌فرستیم.
کاربافی به روش سنتی، زحمت زیادی دارد و کسی حوصله این کار را ندارد. البته تلاش زیادی کردیم تا این حرفه را معرفی کنیم، مثلا خود من چندین بار در نمایشگاه‌هایی که در میدان نقش جهان، اصفهان برگزار شد حاضر شدم و حتی دوبار رفتم تهران و دستگاهم را با خود بردم. چندباری هم در موزه خانه یوسفی رفتم و دستگاهم را آنجا گذاشتم و به مردمی که به آنجا می‌آمدند، نحوه کار با دستگاه کاربافی را یاد می‌دادم. چند سال قبل حداقل ۲۰ بافنده در ورزنه کاربافی می‌کردند اما الان فقط من و یکی دو نفر دیگر از قدیمی‌های این صنعت هستیم که روش سنتی را حفظ کردیم و امیدوارم با حمایتی که از طرف فولادمبارکه شده است نفرات بیشتری جذب کاربافی شوند.
