شفیعی‌کدکنی مطرح کرد؛
حنجره شجریان معجزه می‌کند/ هیچ شاعری همپای حافظ نیست
محمدرضا شفیعی‌کدکنی که به تازگی تصحیح «تذکره‌الاولیا» را منتشر کرده، درباره جریان شعری و چیستی آن، تاثیر ملودی بر شعر و ظرفیت‌های موسیقایی اشعار حافظ سخن گفت.
به گزارش ایلنا، محمدرضا شفیعی کدکنی که به تازگی تصحیح «تذکره‌الاولیا» را که حاصل 40 سال تحقیق و پژوهش است، منتشر کرده، هفته گذشته طی جلسه‌ای، درباره جریان شعری و چیستی آن، تاثیر ملودی بر شعر و ظرفیت‌های موسیقایی اشعار حافظ سخن گفت. او در این جلسه با اشاره به اینکه حنجره شجریان معجزه می‌کند، به این نکته اشاره کرد که قدر شجریان دانسته نمی‌شود.
کدکنی با بیان این موضوع که جریان‌های واقعی در ادبیات خیلی کم اتفاق می‌افتد، به این مسئله اشاره داشت که: «بستگی دارد ما چه نوع توری به این دریا که با مقدماتش دریایی 1300 ساله است، می‌افکنیم. اگر تور ما سنت باشد، در این دریا ماهی‌های درشتی است و البته آنهایی که مصداق جریان‌های اصیل هستند، تعدادشان شاید خیلی زیاد نباشد، مثلاً 20 نفر، اما این ملاک تا زمان مشروطیت است و از آن به بعد معیارها بسیار متفاوت می‌‌شود.
شفیعی‌کدکنی سپس به تاثیر ملودی قوی و اجرای استوار اشاره کرد که می‌تواند یک شعر ضعیف را جمع‌و‌جور کند و در این راستا تصنیف «میخانه» از استاد شجریان را مثال زد: «من هر وقت این دلبر عزیز، شوخ با تمیز، برخیز و بریز را می‌خوانم خنده‌ام می‌گیرد، مزخرف‌تر از این کلمات چیزی نمی‌تواند باشد؛ اما ملودی در این اثر به عنوان ضمیمه، کار خودش را می‌کند. حنجره شجریان معجزه می‌کند. ما قدر شجریان را نمی‌دانیم. یک نابغه‌ای در مملکت ما در حوزه آواز پیدا شده و می‌توان با اطمینان گفت میراث موسیقایی شجریان، برابر میراث موسیقایی تمام خوانندگان ماست.»
او همچنین درباره موسیقی شعر حافظ می‌گوید: «اگر ادیب ورزیده‌ای یکی از غزل‌های حافظ، مثلاً سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد و قطعه‌ای از شکسپیر را در یک آزمایشگاه پیشرفته ضبط صدا که کوچک‌ترین ارتعاشات صوتی را ضبط می‌کند، بخواند و فردی بتواند آن را به وسیله کدهایی به یک فرمول ریاضی تبدیل و تمایز وجه موسیقایی این دو متن را از هم جدا کند، می‌توان متوجه تفاوت‌ها شد. با دلایل متقن و از سر اطلاع و خاطرجمعی می‌گویم، هیچ شاعری در بحث ظرافت‌های سمانتیک معناشناسی بر روی کره زمین همپای حافظ نیست.»
گفتنی است «تذکره الاولیا» عطار نیشابوری با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی در دوجلد دوهزار صفحه‌ای با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و قیمت ۳۰۰ هزار تومان توسط نشر سخن منتشر شده است.
