الحاق به wto بدون استراتژی موفق نیست/باید به قوانین احترام گذاشت اما آنها را اصلاح کرد

به گزارش ایلنا، امیرهوشنگ فتحی‌زاده (عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی) با اشاره به وضعیت الحاق ایران به wto گفت: سازمان تجارت جهانی مانند غول بی‌شاخ و دمی است که باید حتماً قبل از وارد شدن به  این سازمان آن را شناخت.

وی با بیان اینکه الحاق به این سازمان بدون استراتژی موفق نیست  اظهار کرد: موفق‌ترین کشور در الحاق به این سازمان کشور  چین بود که از حدود ۱۵ سال گذشته در حال مذاکره با این سازمان  بوده و دلیل اصلی موفقیتش داشتن استراتژی بوده است. در مقابل قرقیزستان کمتر از  دو سال عضو سازمان تجارت جهانی  و برنامه‌ای برای عضویت نداشته است.

 فتحی‌زاده ادامه داد: ایران ۲۰ سال است که در مسیر الحاق قرار گرفته است اما باید دید برای الحاق به wto چه قدم‌هایی را باید برداریم. اولین گام این است که سازمان جهانی تجارت را بشناسیم تا بدانیم با آن چگونه جلو برویم و در این مهم موضوع اصلی ما آثار سینمایی است.

وی با بیان اینکه صنعت سینما صنعت بسیار رو به جلو، پیشرو و فعال است، یادآور شد: هالیوود ۱۱۰ سال پیش تاسیس شده و همه سینماگران برجسته و بنام آمریکایی که می‌خواستند به صنعت فیلمسازی وارد شوند در هالیوود حضور داشتند. سینما مجموعه فن، هنر و صنعت است و می‌تواند آورده خوبی برای کشور داشته باشد.

فتحی‌زاده با اشاره به اهمیت کپی رایت گفت: در این طرح مقوله کپی رایت  نیز به خوبی مورد بررسی قرار گرفته است و موافقت‌نامه تریپس در حمایت از آثار سینمایی نیز در این طرح وجود دارد که دارای ۷۳ ماده است. شرط اصلی مالکیت فکری و کپی رایت این است که اثر حتما باید وجود خارجی پیدا کند و در عالم خارج به منصه ظهور برسد و آثار سینمایی این ویژگی را دارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: موافقت‌نامه تریپس اصلی‌ترین سند حمایت از حقوق مالکیت فکری است که شرط اول در آن این است که اثر حتما باید وجود خارجی پیدا کند و در عالم خارج وجود داشته باشد. آثار سینمایی این ویژگی اصلی را دارد. موافقت‌نامه تریپس از زیر مجموعه‌های wtoاست تا بتواند از ابعاد حقوقی آن استفاده کند و دارای۷۳ ماده است.

وی با بیان اینکه نظام کپی رایت و نظام مولف باهم تفاوت دارند، گفت: وقتی صحبت از کپی رایت می‌شود منظور نظام حقوقی است که برای حمایت از این آثار است و بیشتر به حقوق مادی یک اثر توجه می‌کنند. در مقابل نظام حق مولف را داریم که قانون‌های آنها منظم نوشته شده است و به حمایت‌های معنوی یک اثر توجه دارند.

وی ادامه داد: در کنوانسیون بِرن گفته شده هر تولید کننده اثری که تبعه یکی از کشورهای عضو برن باشد، از آن اثر حمایت می‌کند و اگر تبعه نباشد اما اقامت در یکی از کشورهای عضو بِرن را داشته باشد بازهم مورد حمایت قرار می‌گیرد و اگر اقامت نداشته باشد و سازنده فیلم در یکی از کشورهای عضو برن تبعه باشد هم مورد حمایت قرار خواهد گرفت.

وی در مورد حمایت از آثار در کشورمان نیز گفت: در کشور ما اگر یک اثر بخواهد مطابق قانون ایران حمایت شود، باید آن اثر برای اولین بار در کشورمان نمایش داده شود. یعنی اگر کارگردانی فیلمی بسازد و اولین بار در کشور دیگری آن را نمایش دهد،  قانون ایران از آن حمایت نخواهد کرد.

فتحی‌زاده با بیان اینکه ۱۲۵ کشور عضو wto هستند، گفت: از سال ۱۹۹۵ تا به امروز که این سازمان  تأسیس شده است ۱۶۴ کشور عضو این سازمان هستند و ۱۱ کشور تمایلی به حضور در آن نداشتند و ۲۲ کشور درحال مذاکره برای پیوستن به این الحاق هستند. بزرگ‌ترین کشور  اقتصادی بیرون از wto ایران است و می‌توان گفت ایران آخرین عضو این سازمان خواهد بود.

 منوچهرشاهسواری (مدیرعامل خانه سینما) نیز گفت: من به عنوان تهیه‌کننده، سال‌ها درباره موضوع کپی رایت سؤال داشتم و جواب‌های متفاوتی می‌شنیدیم. بارها شنیدیم مالکیت فیلم برای خالق اثر است و اگر کسی تبعه کشور دیگری بود براساس تبعیتش می‌تواند از حق مالکیت آن اثر استفاده کند.

وی با اشاره به اینکه باید به قوانین احترام گذاشت اما آنها را اصلاح کرد، گفت: چندی پیش در یکی از کشورها شرکتی در حال تأسیس بود و قرار بود خانه سینما نیز با آن شریک شود اما به دلیل غیرحقوقی بودنش این کار انجام نشد.

مدیرعامل خانه سینما ادامه داد: آنچه در خانه سینما باید پیگیری شود این است که مسلط به منابع حقوقی شویم تا بتوانیم درباره آنها صحبت کنیم زیرا حقوق قابل تفکیک نیست. به طور مثال نمی‌توان گفت جریمه عبور از چراغ قرمز در یک چهارراه ۱۰ هزار تومان و در چهارراه دیگر ۲۰ هزار تومان است.

شاهسواری همچنین گفت: گروهی به شکل قیم مابانه باید این ماجرا را جلو ببرند زیرا مشارکت جمعی در این زمینه کم است و کارهای پژوهشی صبر و تحمل می‌خواهد که گاهی ما فاقد آن هستیم.

در این نشست نادره ترکمانی، عباس اکبری،حسین ترابی نیز به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.

محمود اربابی معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی، رمضانعلی حیدری خلیلی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان سینمایی، علیرضا قاسم‌خان مدیرعامل موزه سینما، جواد طوسی و روانبخش صادقی نیز در این نشست پژوهشی حضور داشتند.