میراث هزارساله تصوف ایرانی در لاهور معرفی شد

به گزارش ایلنا، در این همایش، اصغر مسعودی، مسئول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در لاهور با اشاره به جایگاه بی‌بدیل هجویری در تاریخ فرهنگ و معنویت اسلامی اظهار داشت: مهمترین گنج سید علی هجویری، علم، عرفان، انصاف، ادب و محبت و پیروی اهل بیت(ع) است؛ گنج‌بخشی که نه‌تنها ثروت معنوی زمان خود بود، بلکه با نوشتن کتاب کشف المحجوب منبع الهام نسل‌های بعدی صوفیان و عارفان شد.

وی افزود: کشف المحجوب پس از نگارش صدها کتاب در باب تصوف و عرفان همچنان اعتبار خود را حفظ کرده است و المحجوب به نوعی اولین دایرة‌المعارف صوفیه به شمار می‌رود و در گسترش عرفان اسلامی نقشی اساسی ایفا کرده و  به الگویی برای نگارش آثار بعدی در عرفان تبدیل شده است.

مسعودی با اشاره به ویژگی‌های فکری و سلوکی هجویری بیان کرد: هجویری در این اثر، با رویکردی عقل‌گرایانه، به تطبیق میان شریعت، طریقت و حقیقت می‌پردازد. او مرز بین تصوف و بدعت‌ها و غلو، را به درستی تبیین می‌کند و  با تأکید بر پیروی از قرآن و سنت، تصوف را از بدعت و خرافه‌گرایی تفکیک می‌کند. هجویری مدعیان دروغین کرامت، و صوفیان ظاهرگرا و بی‌علم را نقد می کند و تصویری معتدل، عالمانه و مقبول از عرفان ارائه می‌دهد.

وی با تأکید بر پیوند عرفان با شریعت، به مخاطب نشان می‌دهد که سیر و سلوک عرفانی نه تنها بدعت نیست، بلکه ریشه در قرآن، سنت و رفتار صحابه دارد. در واقع علمای عرفان و تصوف به پیروی از سنت حضرت رسول(ص) و صحابه، به ویژه اهل بیت(ع)، زندگی، سیره و سخنان آن بزرگان را سرمشق خود قرار می‌داده‌اند.

مسعودی با اشاره به جنبه ظلم‌ستیز تعالیم هجویری گفت: هجویری حسین را قبله اهل بلا و قتیل دشت کربلا می داند. شمع ال محمد با سکوت مسلمانان در برابر ظلم سوخت. امروز نیز در غزه با سکوت دولت های اسلامی و حمایت مدعیان حقوق بشر و مدعی حقوق حیوانات از جنایتکاران، بیش از 61 هزار کودک و زن بیگناه را قتل عام کرده‌اند.

مسئول خانه فرهنگ ایران در رابطه با نقش هجویری در گسترش زبان فارسی تصریح کرد: پیش از کشف‌المحجوب، اکثر متون عرفانی به زبان عربی نگاشته می‌شدند و تنها نخبگان دینی به آن‌ها دسترسی داشتند.

وی ادامه داد: هجویری با نگارش این اثر به زبان فارسی، موجب شد که مفاهیم عمیق عرفانی به مخاطبانی وسیع‌تر، از جمله مردم عامه، طالبان سلوک در شرق اسلامی (خراسان، ماوراءالنهر، هند)، و حتی نسل‌های بعدی از شعرا و صوفیان فارسی‌زبان منتقل شود. کشف‌المحجوب نشان داد که زبان فارسی نه‌تنها برای شعر، بلکه برای علم و عرفان نیز ظرفیت بالایی دارد.

در ادامه نشست، طاهر رضا بخاری، معاون وزیر اوقاف و امور دینی پنجاب با بیان اینکه حضرت علی هجویری از نخستین مروجان اسلام در شبه‌قاره بود، گفت: او نه‌تنها پیام توحید را به این سرزمین آورد، بلکه با اخلاق، تواضع و سلوک عملی خود، درس یگانگی و محبت الهی را به دل‌ها نشاند. تعالیم او قرن‌هاست که مردم این دیار را به حقیقت و معنویت فرا می‌خواند.

راغب حسین نعیمی، رئیس شورای ایدئولوژی پاکستان، نیز با تأکید بر ارزش ماندگار کشف‌المحجوب اظهار داشت: این کتاب، نخستین اثر تصوف در زبان فارسی است که بیش از ۹ قرن به‌صورت نسخه خطی منتقل شده و همواره در زمره منابع اصلی عرفان بوده است. بسیاری از بزرگان، از جمله خواجه نظام‌الدین اولیاء، آن را کتابی دانسته‌اند که حتی اگر کسی مرشد نداشته باشد، با مطالعه آن، مرشد پیدا می‌کند.

وی اضافه کرد: کشف‌المحجوب نه فقط یک متن عرفانی، بلکه نقشه راهی برای سلوک معنوی و تربیت انسانی است که هم علما و هم مردم عادی از آن بهره‌مند شده‌اند.

در بخش دیگری از کنفرانس، صاحب زاده قمرالحق، رئیس جامعه محمدی شریف چنیوت، گفت: درس‌های معنوی کشف‌المحجوب مختص به پیروان یک مذهب یا فرقه خاص نیست، بلکه میراثی برای کل بشریت است. پیام آن، پیوند انسان با حقیقت، عدالت و محبت است؛ پیامی که امروز جهان بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز دارد.

در پایان این کنفرانس، نسخه ویژه‌ای از کتاب کشف‌المحجوب که به همت اداره اوقاف و امور دینی پنجاب چاپ و منتشر شده بود، به عنوان یادبود به میهمانان و شرکت‌کنندگان اهدا شد.