«وداع با اسلحه» نتیجه سازش و مبارزه را به مخاطبش نشان می‌دهد

امیرحسین کاربخش، کارگردان مستند «وداع با اسلحه» در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره دلیل انتخاب سرگذشت سیاسی یاسر عرفات برای ساخت این مستند گفت: یاسر عرفات نقش رهبر مردم فلسطین را داشت و به نظر من ماجرا و سرنوشت یک ملت از رهبرش جدا نیست و به همین دلیل شناخت زندگی این فرد به عنوان رهبر مبارزات مردم فلسطین می‌تواند حائز اهمیت باشد. از طرفی زندگی یاسر عرفات و اتفاقاتی که برای او رخ داده و فراز و فرودهای زندگی‌اش ما را به هدفی که برای ساخت مستند در نظر داشتیم می‌رساند.

کاربخش درباره هدف تولید این مستند گفت: اولین حاصلی که ساخت «وداع با اسلحه» دارد این است که می‌توانیم سرگذشت مردم فلسطین را مرور کنیم و بیش از هر چیز برای من این مسئله مهم بود که نسل جوان و نوجوان بتوانند با این مستند؛ شناختی از آنچه که بر مردم فلسطین گذشته، پیدا کنند و به همین دلیل جذابیت موضوع نیز حائز اهمیت بود و می‌دانستیم که قصه یاسر عرفات واقعاً جذاب است.

وی افزود: در این مستند موقعیت جذاب و جالبی را می‌بینیم و آن این است که نشان می‌دهیم بین مقاومت و سازش چه انتخابی می‌تواند نتیجه مثبت‌تری به همراه داشته باشد. زندگی یاسر عرفات دو بخش دارد، او در بخشی از زندگی‌اش یک مبارز است و اسلحه در دست دارد و در بخش دیگر زندگی‌اش اسلحه را کنار می‌گذارد و به سازش و مذاکره روی می‌آورد. ما با دنبال کردن زندگی یاسر عرفات این دو بخش را روایت کردیم و دنبال کردن آن به این پرسش ما پاسخ می‌داد که سازش نتیجه مثبتی دارد یا مبارزه. یکی دیگر از اهداف ما در پرداختن به موضوع فلسطین و سرنوشت یاسر عرفات این نکته بود که مخاطبان جوان و نوجوان این اثر بدانند که چرا ما «مرگ بر اسرائیل» می‌گوییم و همچنین به تحلیلی درباره این موضوع برسند که چرا ما از مردم فلسطین حمایت می‌کنیم.

این کارگردان در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: ما سعی کردیم یک روایت از اتفاقات رخ داده داشته باشیم و از ارائه تحلیل به مخاطب فاصله گرفتیم و در نهایت تصمیم‌گیری را به خودِ او سپردیم تا خودش به تحلیلی از ماجرای روایت‌شده برسد. به نظر من مخاطب اینگونه راحت‌تر با اثر ارتباط برقرار می‌کند و اثر برایش جذابتر خواهد بود.

خدابخش تصریح کرد: در زندگی یاسر عرفات می‌بینیم که همه آنچه پس از مذاکرات رخ می‌دهد شکست است در حالکیه در زمان مقاومت اگر چه برخی مواقع با شکست روبرو می‌شد اما برخی مواقع هم پیروزی‌هایی به دست می‌آمد، این روایت تاریخی به ما تحلیلی از کارکرد مقاومت و سازش می‌دهد. ما در کنار این مسئله جنسی از مقاومت را هم مطرح می‌کنیم که می‌تواند یک نمونه درست باشد و آن هم مقاومت گروه‌های اسلام‌گرا بود اما متأسفانه به دلیل کمبود وقت تصمیم گرفتیم این بخش را در مستند کمرنگ‌تر کنیم ولی در آخر مستند نشان می‌دهیم که کار ناتمام آقای یاسر عرفات را گروه‌های اسلام‌گرای فلسطین با مقاومت درستشان به سرانجام می‌رسانند.

وی افزود: با وجود اینکه اقدامات گروه اسلام‌گرای فلسطین برای ما بسیار حائز اهمیت بود متأسفانه به دلیل اینکه زمان مستند زیاد نشود مجبور شدیم در نسخه نهایی برخی گزاره‌ها را حذف کنیم. در جشنواره فیلم عمار و مقاومت که نسخه‌های طولانی «وداع با اسلحه» را پخش کردیم متوجه شدیم که برخی از مخاطبان تا پایان کار اثر را دنبال نمی‌کنند و ترجیح دادیم از این تجربه استفاده کنیم و به جای زمان طولانی‌تر اثر برای حفظ مخاطب بخش‌هایی را حذف کنیم و به این ترتیب شاکله اصلی مستند به موضوع مذاکرات یاسر عرفات مربوط شد.

این کارگردان مستند در ادامه اظهاراتش گفت: قطعاً با وجود اینکه به قصه مقاومت مردم فلسطین پرداختیم مستند «وداع با اسلحه» را برای مخاطب داخلی ساختیم و در نظر داشتیم که مخاطب داخلی را به مفهومی که مدنظر داشتیم، برسانیم. در بین اقشار مختلف بیش از هر چیز سعی داشتیم به سوالات نوجوانان و جوانان امروزی پیرامون موضوع فلسطین پاسخ بدهیم چراکه پرسش‌های بسیاری در این زمینه مطرح است و با وجود اینکه موضوع فلسطین مسئله‌ای است که سال‌ها در کشورمان درباره آن صحبت می‌شود، بسیاری از هم‌نسل‌های خودم را می‌بینم که اطلاعات به شدت پایینی درباره این موضوع دارند. به همین دلیل جذب مخاطبان جوان و نوجوان را در اهداف اصلی خود قرار دادیم و برای اینکه نظر این قشر را جذب کنیم، سعی کردیم در ساختار تمهیداتی داشته باشیم که برای نسل امروز جذاب باشد و برای ما مهم بود که حرف تازه‌ای در این مستند مطرح کنیم و از روایت‌های کلیشه‌ای فاصله بگیریم. حتی در ارائه تحلیل نیز سعی ما بر این بود که متفاوت باشیم و به نوعی جنبه جذابیت و سرگرم‌کننده بودن اثر را جدی گرفتیم و حتی در انتخاب عنوان هم تعمداً از نام کتاب معروف و محبوب ارنست همینگوی استفاده کردیم که البته به لحاظ مفهومی نیز این عنوان برای این مستند بسیار مناسب است.

کاربخش خاطرنشان کرد: البته نسخه عربی و انگلیسی این مستند را هم آماده کرده‌ایم و در چند کشور عربی هم «وداع با اسلحه» را چند نوبت اکران کردیم و حتی در جشنواره‌هایی چون جشنواره کرالای هند نیز فیلم راه پیدا کرده است. برای نمایش این فیلم در کشور فلسطین نیز اقداماتی داشتیم که متأسفانه تا امروز به نتیجه نرسیده‌ایم اما در لبنان به زودی چند اکران خواهیم داشت.

این کارگردان در پایان درباره ساخت جدیدترین اثرش گفت: مستند دیگری در مرحله پژوهش دارم که این اثر هم با دغدغه پاسخ دادن به برخی پرسش‌هایی که می‌تواند در ذهن نسل جوان باشد، ساخته خواهد شد. مستند دیگری هم در دست ساخت داریم که برگرفته از رمان «نامیرا» نوشته آقای صادق کرمیار است و این اثر هم با دغدغه برطرف کردن برخی ابهامات برای نسل جوان ساخته می‌شود.