در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
محدودیت‌های عرضه، سفر را گران‌تر خواهد کرد/ سفر فقط مبدا، مقصد و اقامت نیست بلکه تجربه است
یک فعال گردشگری معتقد است: توسعه گردشگری تجربه محور می‌تواند رونق دوباره‌ای برای کسب و کارهای گردشگری در دوران پسا کرونا به همراه داشته باشد و این مهم نیازمند تامین زیرساخت‌های لازم برای عرضه است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در حوزه گردشگری این روزها شاهد تغییر و تحولات زیادی هستیم. زمانی مسافران برای رفتن به سفر و برقراری ارتباط با شرکت‌های مختلف فعال در صنعت گردشگری اعم از شرکت‌های هواپیمایی، ریلی، اتوبوسی، هتل‌ها، تورلیدرها و… به صورت حضوری و تلفنی یا به قولی آفلاین اقدام می‌کردند اما این روزها با توسعه تکنولوژی و ورود آن به زندگی عموم جامعه و البته صنعت گردشگری شاهد خرید و فروش سفر در قالب آنلاین هستیم.
خرید و فروش تور و سفر به صورت آفلاین با چالش‌های مختلفی همراه بود که از آن جمله می‌توان به دریافت حضوری بلیت و رزرو هتل‌ها، دسترسی سخت و ناهموار به آژانس‌ها و برگزارکنندگان تور وعدم شفافیت در ارائه خدمات اشاره کرد. اما با ورود تکنولوژی به عرصه گردشگری علاوه بر سهولت دسترسی به خدمات با کاهش هزینه خدمات و سرویس دهی و البته شفافیت در ارائه خدمات روبه رو شدیم. در این میان برندها نیز شکل گرفتند.
سعید عالم (مدیر بخش تورهای داخلی و خارجی یکی از آژانس‌های فعال درحوزه گردشگری) با اشاره به آنکه تور، ترکیبی از اقامت و حمل و نقل است و به زودی فضای گردشگری وارد فضای جدیدی به نام گردشگری تجربه محور خواهد شد، گفت: گردشگر جدای از مشخص کردن مبدا، مقصد و اقامتی که خواهد داشت، در سفر خود موضوعی را تجربه خواهد کرد. خلق تجربه شایسته سفر برای گردشگران تبدیل به شعار برخی از آژانس‌های گردشگری شده است. به این معنا که اگر مسافری به شمال، جنوب، شرق یا غرب کشور سفر می‌کند علاوه بر حضور در طبیعت و استفاده از امکانات رفاهی با اقامت در یک خانه محلی یا همان واحدهای بومگردی، بتواند تجربه پخت نان محلی، میوه چینی و حتا حضور در مزرعه را داشته باشد. گوسفند بچراند، شیر بدوشد و حتا با بزغاله‌ها در کوه و کمر بدود.
با وجود آنکه توسعه گردشگری تجربه محور می‌تواند رونق دوباره‌ای برای کسب و کارهای گردشگری در دوران پسا کرونا به همراه داشته باشد اما به گفته عالم بیشتر آژانس‌های گردشگری امروزه چنین کاری انجام نمی‌دهند چراکه زیرساخت آن وجود ندارد. آژانس‌های گردشگری روزگاری پرواز می‌فروختند، اما امروزه به اندازه‌ای فروش پرواز رقابتی شده که دیگر سودده نیست. از این رو تور فروخته می‌شود تا بتوانند خدمات و امکانات دیگر نیز ارائه دهند و از فروش آن خدمات به سود برسند. درواقع آژانس‌ها به سمت فروش تور روی آورده‌اند. تور، ترکیبی از اقامت، حمل و نقل و البته خدماتی از جمله گشت‌های ویژه است. مسافران برای انتخاب تورها، در مرحله نخست به قیمت و کیفیت خدمات نگاه می‌کنند و در این بخش رقابت‌هایی بین آژانسداران وجود دارد که به مرور زمان رقابت دراین بخش، حاشیه سود آن‌ها را کاهش خواهد داد و در بازه زمانی خاصی سبب قوی شدن تعدادی از آژانس‌ها نسبت به سایرین خواهد شد. اکنون بازار گردشگری ایران در این مرحله است چنانکه آژانس‌هایی که به امکانات خاصی مانند پرواز و هتل دسترسی بیشتری دارند گوی رقابت را از سایرین ربوده‌اند. این درحالی است که بازاری وجود دارد که سمت آن نمی‌رویم.
او ادامه داد: مدل‌های جهانی وجود دارد که توری که خریداری می‌شود، آژانس فروشنده تور سودی بابت پرواز و هتل دریافت نمی‌کند بلکه سود آن در بسته‌های سفر است که در اختیار مسافر قرار می‌دهد. به طور مثال این فرصت را برای گردشگر ایجاد می‌کند که در سفر به مقصدی مانند کیش، با حضور عکاس حرفه‌ای بتواند تجربه عکاسی خانوادگی در لوکیشن‌های جذاب را داشته باشد. این بسته سفر نه تنها خاص و منحصر به فرد خواهد بود بلکه تجربه‌ای فراموش نشدنی را برای مسافر رقم می‌زند. در این نقطه دیگر نمی‌توان تورها را باهم مقایسه کرد چراکه یک بسته سفر تجربه دوچرخه سواری ارائه می‌دهد و دیگری تجربه عکاسی و… با توجه به آنکه محصولی متفاوت در چنین بسته‌های سفر ارائه می‌شود قیمت‌ها نیز قابل مقایسه نیست. این حاشیه سود آژانسدار خواهد بود.
او که مدرک مدیریت MBA دارد، درخصوص تورهای تجربه محور و استقبالی که از این نوع سفر در جامعه وجود دارد، گفت: ما سفر می‌رویم تا تجربه کنیم. سفر فقط مبدا، مقصد و اقامت نیست. اینها زیرساخت هستند و اصل سفر تجربه‌ایست که کسب می‌کنیم. برای حمل و نقل و اقامت در سفر زیرساخت داریم اما برای کشف محیط جدیدی که به آن سفر کردیم، زیرساخت نداریم. به این معنا که اگر کسی تصمیم بگیرد به مقصدی جدید سفر کند باید در گوگل سرچ کند تا جاذبه‌های دیدنی آن مکان را پیدا کند بعد به دنبال راه‌های دسترسی بگردد و بعد از آن به دنبال سایر جاذبه‌ها اعم از صنایع دستی و سوغات و غذا و… باشد. درواقع کسب جزییات سفر نیازمند صرف زمانی طولانی و پرس وجو از افراد مختلف است که گاها به نتیجه مطلوب هم منتهی نمی‌شود. امروزه ابزاری نداریم که برای تجربه کردن اتفاقات جدید در مقاصدجدید بتوانیم از آن استفاده کنیم. ساختاری یکپارچه که بتوانیم بر اساس آن نیازهای خود را تامین کنیم.
عالم ادامه داد: امروزه شرکت‌های تاکسی‌های اینترنتی امکان دسترسی راحت به سرویس حمل و نقل برای جابه جایی را برای ما فراهم کرده‌اند. اما آیا در حوزه گردشگری سرویسی داریم که بتوانیم بر اساس آن به سرعت با فردی که اطلاعات منطقه مد نظر را در اختیار دارد (جامعه محلی) ارتباط بگیریم و حتا از طریق آن به جاذبه‌های مقصد گردشگری دسترسی پیدا کنیم؟ آیا امکانی فراهم است که پیشنهاد گشت و گذار بدهد؟ آیا دسترسی لازم به این وجود دارد که بتوانیم در مقصد سفر خود تجربه‌های منحصر به فرد داشته باشیم مثلا در یزد بتوانیم به خانه‌های قدیمی سر بزنیم و قنات‌ها را ببینیم و این شبکه عظیم را درک کنیم؟ زیرساخت تجربه کردن در سفر هنوز کامل نشده. ما نیازمند توسعه زیرساخت در این حوزه هستیم. هر شخص محلی می‌تواند برای گردشگران تجربه خلق به شرط آنکه زیرساخت‌های لازم دراین خصوص فراهم شود را به وجود آورد. ما نیازمند توسعه گردشگری ملموس هستیم.
این فعال گردشگری خاطرنشان کرد: اگر آژانسداران به سمت ارائه بسته‌های گردشگری تجربه محور پیش بروند، می‌توانند بر اساس خواست و علاقه مشتریان و مسافران خود، بسته سفر طراحی کنند. می‌توان تورهای تخصصی در حوزه‌های مختلف ارائه داد و یا حتا تجربیاتی خاص برای گردشگران علاقه‌مند تعریف کرد. تکنولوژی و دسترسی به این سرویس‌ها کار را راحت کرده است. می‌توان با استفاده از تکنولوژی بستری فراهم کرد که علاوه بر پیشنهاد نوعی جدید از گردشگری، فعالان بخش‌های مختلف را نیز گردهم آورد. این کار زمانبر است و نیازمند سرمایه‌گذاری است. آژانسداران از دوران طولانی کرونا و محدودیت‌های سفر عبور کرده‌اند و به دلایل مختلف بسیاری از نیروهای آموزش دیده در حوزه گردشگری بخصوص در بخش راهنماهای گردشگری از این صنف خارج شده‌اند و امروز در دوران پساکرونا بازگرداندن آن‌ها کار دشواری است. در این میان ورود و استفاده از تکنولوژی و فعال شدن با رویکردهای جدید به حوزه گردشگری، می‌تواند راهکار برون رفت از این وضعیت باشد.
او با تاکید برآنکه، زیرساخت‌های حوزه گردشگری و تکنولوژی وارد شده در این حوزه نیازمند توسعه است، گفت: هرچند با زیرساخت‌های موجود در شرایط فعلی می‌توان تا حدودی این کسب و کار را جلو برد اما قاعدتا در آینده‌ای نزدیک باید این زیرساخت‌ها، کیفیت خدمات و دسته‌بندی آن را توسعه داد. بخش خصوصی در حوزه‌های سودده سرمایه‌گذاری می‌کند. اکنون شاهد حضور سرمایه‌گذاران بخش گردشگری در بخش‌های خردتر مثلا بومگردی هستیم چراکه از یک سو سرمایه‌گذاری در حوزه هتلداری با توجه به هزینه‌های موجود هنگفت است و از دیگر سو قشر گسترده‌ای از جامعه به دلیل قیمت هتل‌ها امکان اقامت در هتل‌های ۴ و۵ ستاره را ندارند. از این رو نوع دیگری از گردشگری که سرمایه‌گذاری کمتری نیاز دارد و بازدهی بیشتری خواهد داشت، رو به رشد است. البته که در حوزه زیرساخت‌ها مانند فرودگاه، هتل با کیفیت و… مشکل عرضه داریم.
این متخصص تور و اقامت درخصوص تاثیر تصمیمات مقطعی و بلند مدت مدیران در حوزه گردشگری خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاران نیازمند حمایت هستند. معافیت‌های مالیاتی، ارائه تسهیلات مالی، مشارکت‌های مدنی و… می‌تواند در جذب سرمایه‌گذار تاثیرگذار باشد. ایران دارای نیروی انسانی زیادی است که سرمایه جدی است و می‌تواند اقتصاد شکوفاتری داشته باشد. موضوعات مقطعی و تصمیماتی که در حوزه گردشگری گرفته می‌شود اعم از دلاری کردن نرخ بلیت هواپیما و… بعد از یک مدت تاثیر خود را در بازار عرضه و تقاضا می‌گذارند و بعد از آن است که بازار تصمیم می‌گیرد به این تصمیم ادامه دهد یا خیر.
عالم خاطرنشان کرد: امروزه سفر برای بخشی از اقشار جامعه گران است. محدودیت‌های عرضه، سفر را گران‌تر خواهد کرد. درصورتی که اگر بتوانیم آژانسدار را توانمند کنیم که بتواند بر روی عرضه خود کار کند، سفر برای هر سطحی از درآمد در جامعه ساخته می‌شود و هر قشر می‌تواند تجربه‌ای شایسته از سفر داشته باشد.
