حضور سفیر ایران در عربستان پیام اراده تهران برای بهبود روابط با ریاض بود
مدیر گروه مطالعات خاورمیانه مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه تاکید کرد: حضور سفیر ایران در عربستان این پیام را به طرف مقابل می‌داد که تهران اراده لازم برای بهبود و گسترش روابط را دارا است.
علیرضا میریوسفی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، در خصوص معرفی سفیر جدید عربستان به تهران و آغاز به کار احتمالی او در روزهای آتی گفت: بی‌تردید معرفی سفیر جدید از سوی عربستان به تهران را می‌توان گام مثبتی در بهبود روابط میان تهران و ریاض دانست که در پی برخی تحولات در معادلات منطقه‌ای از سوی عربستان صورت گرفته است.
وی با اشاره به تلاش دولت تدبیر و امید برای بهبود روابط و تعامل با تمامی کشورها و به ویژه با عربستان اظهار داشت: بارها از زبان آقایان دکتر روحانی و ظریف بیان شده است که جمهوری اسلامی ایران برای بهبود روابط با کشورهای همسایه و به‌ویژه عربستان آماده است و در برنامه سیاست خارجی دولت کنونی که در قالب برنامه آقای ظریف به مجلس شورای اسلامی جهت اخذ رای اعتماد ارائه شد، همکاری با همسایگان و بهبود روابط با آنها جزو اولویت‌های سیاست خارجی ایران اعلام کردید. وزیر امور خارجه در یادداشت‌هایی که در روزنامه‌های عربی و غربی از السفیر و الشروق گرفته تا گاردین و نیویورک‌تایمز، تاکید کردند که اولویت نخست ایران کشورهای منطقه‌ای است.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی ادامه داد: به طور ویژه، چند ماه پیش آقای ظریف در یادداشتی که به صورت همزمان در چند رسانه عربی منتشر شد پیشنهاد تشکیل مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای را تکرار کردند که می‌تواند گام موثری در بهبود روابط بین کشورهای منطقه به ویژه در حوزه خلیج فارس باشد.
میریوسفی با بیان اینکه تهران در دو سال گذشته برخلاف عربستان دارای سفیر در ریاض بوده، تصریح کرد: حضور سفیر ایران در عربستان این پیام را به طرف مقابل می‌داد که تهران اراده لازم برای بهبود و گسترش روابط را دارا است.
وی با یادآوری سیاست‌های منطقه‌ای سال‌های اخیر ریاض خاطرنشان کرد: عربستان پس از تحولات سال 2011 یا همان بهار عربی سیاست جدیدی را در برابر تحولات منطقه‌ای در پیش گرفت که بر این اساس، معتقد به استفاده از اعمال زور متکی به روش‌های نظامی برای حفظ متحدان خود و حذف منتقدانش شد و در واقع ایراد اتهام‌ها به تهران در پنج سال گذشته بیش از هرچیز دستاویزی برای توجیه سیاست مشت آهنین در منطقه بوده است.
سخنگوی سابق نمایندگی ایران در سازمان ملل افزود: در این مدت ریاض هیچ‌گاه وارد گفت‌وگوهای سیاسی معنادار نشد و به گروه‌های تحت حمایت خود نیز اجازه چنین کاری را نداد. حتی زمانی که ایران طرح چهار ماده‌ای خود درباره سوریه را به قطر، ترکیه، مصر و عربستان داد، ریاض حاضر نشد تا طرح ایران را بررسی کند.
میریوسفی در پاسخ به این سوال که چرا عربستان اقدام به تنش‌زدایی به روابط خود با ایران کرده است؟ ابراز داشت: تحولات جبهه مقاومت در ماه‌های گذشته مثبت بوده است. عربستان با توجه به تحولات اخیر خاورمیانه و به ویژه شروع به کار موثر ائتلاف چهار گانه شامل ورود نظامی روسیه به بحران سوریه که با هماهنگی ایران، سوریه و عراق بوده است، تغییراتی را در سیاست‌های خود ایجاد کرده است و در همین راستا، عربستان برای اولین در اجلاس وین1 و وین2 و گفت‌وگوهای نیویورک درباره سوریه به همراه ایران در پشت یک میز نشست و رایزنی‌هایی را به صورت چندجانبه و دوجانبه با مقام‌های کشورمان انجام داد.
وی یادآور شد: قطعنامه ٢٢٥٤ شورای امینت درباره سوریه در واقع تایید نتایج این مذاکرات سه گانه و نماد این تحول است.
مدیر گروه مطالعات خاورمیانه مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با اشاره به رایزنی محمدجواد ظریف و عادل الجبیر در حاشیه نشست وین2 بیان کرد: ایران بارها مسئله گفت‌وگو با عربستان را مطرح کرده بود. اصولا پیشنهاد گفت‌وگو معمولا ناشی از ضعف نیست و می‌تواند نشان‌دهنده اعتماد به نفس، منطق قابل قبول و قدرت کشورها باشد. رویکرد ایران در منطقه، رویکردی مبتنی بر برد - باخت نیست و ایران معتقد است دنبال کردن چنین سیاست‌هایی در عمل صرفا به نتایج باخت - باخت در منطقه منجر می‌شود.
میریوسفی اضافه کرد: پیشنهاد ایران نیز برای ارتقا در روابط با کشورهای عربی در همین چارچوب مطرح شده است که نقطه شروع و عزیمت این مسئله نیز با گفت‌وگوهای سیاسی قابل پیگیری است. هنوز پیشنهاد ایران قابل پیگیری است و تحولات اخیر منطقه نیز می‌تواند بر ضرورت تسریع در ایجاد مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای تاکید کند.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی درباره برخی کارشکنی‌های عربستان در روند مذاکرات سوریه نیز عنوان کرد: مذاکرات وین1 و 2 و همچنین اجلاس نیویورک با آنکه نشست‌های مفیدی بوده‌اند، ولی هنوز به توافقی عملیاتی تبدیل نشده است و بیشتر باید به عنوان گام‌های اولیه دیده شوند. نخستین و ضروری‌ترین گام هم مشخص شدن گروه‌های معارضی است که قرار است در فرایند سیاسی مشارکت داشته باشند. به عبارت دیگر، تمایز گروه‌های معارض غیرتروریست از گروه‌های تروریستی در شرایط کنونی از اهمیت بسیاری برخودار است.
میریوسفی با بیان اینکه هم‌اکنون بر تروریستی بودن داعش و جبهه‌النصره و تا حدودی احرار شام توافق نسبی وجود دارد، گفت: درباره برخی دیگر از گروه‌هایی که به این سه گروه وابسته‌اند یا حداقل روابط گسترده‌ای با آنها دارند، اختلاف‌های زیادی وجود دارد. برخی از کارشکنی‌ها و ایراد اتهام‌ها و بحث‌های حاشیه‌ای که در این زمینه مطرح می‌شود، عمدتا برای چانه‌زنی به منظور گنجاندن این گروه‌های خاکستری وابسته به دولت‌های خارجی در لیست گروه‌های معارض است.
وی با بیان اینکه اوضاع منطقه اوضاع پیچیده‌ای است و انتظار تحول و ایجاد ثبات آنی در این شرایط واقع‌بینانه نیست، تاکید کرد: با این حال قطعنامه ٢٢٥٤ در مجموع قطعنامه مثبتی است و اگر این قطعنامه را در کنار نشانه‌های دیگری چون معرفی سفیر جدید، مذاکرات دوجانبه اخیر و سایر تحولات قرار دهیم، می‌توان به تغییر روند مخرب فعلی در منطقه به سمت صلح و ثبات بیشتر امیدوارم باشیم