ایزدی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛
اروپا به مثابه اهرم سیاسی آمریکا در مقابل ایران
یک استاد بین الملل گفت: برخی می‌گویند که باید بین اروپا و آمریکا اختلاف بیندازیم. شما می‌دانید که کشورهای اروپایی در حال حاضر نقش نیابتی را بازی می‌کنند، یعنی این اراده آمریکاست که به آن‌ها می‌گوید به سمت مکانیزم ماشه بروند. در واقع، اهرم سیاسی آمریکا اکنون اروپایی‌ها هستند، همان‌طور که اهرم نظامی‌اش اسرائیل است. بنابراین، اینکه بحث زیستن در شکاف را مطرح می‌کنند، اصلاً شدنی نیست.
جهانبخش ایزدی استاد روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه ایران چه اقداماتی باید انجام دهد و این اقدام چه تبعاتی برای ایران خواهد داشت، تصریح کرد: فعال شدن مکانیزم ماشه یا همان اسنپ بک، بستگی به یک سلسله عوامل دارد که مهم‌ترین آن، رویکرد جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. زیرا این مکانیزم نتیجه مستقیم و تأثیر خاصی بر موضع ایران خواهد داشت.
وی ادامه داد: اگر دو طرف به سمت تعامل بروند یا به نوعی امتیازدهی انجام دهند، به طور طبیعی مکانیزم فعال نخواهد شد. اما اگر به سمت تقابل و رویارویی یا وقت‌کشی برود و بر مسائلی تمرکز کنند که معمولاً محصول خاصی نخواهد داشت، به طور طبیعی مکانیزم فعال خواهد شد.
موازنه دیپلماتیک میان چین و روسیه و اتحادیه اروپا بی فایده است
این تحلیل گر مسائل بین الملل با بیان اینکه بسیاری از کسانی که می‌گویند باید از ابزارهایی که در اختیار داریم استفاده کنیم تا اروپا را وادار به عقب‌نشینی کنیم، مواردی را توصیه می‌کنند که یکی از آن‌ها موازنه دیپلماتیک میان چین و روسیه و اتحادیه اروپا است. شما خودتان می‌دانید که این امر شدنی نیست، زیرا این دو کشور هیچ ابزار خاصی در فرآیند ماشه ندارند و حق وتو در آنجا اعمال نمی‌شود و تحریم‌ها به طور اتوماتیک بازمی‌گردند.
ایزدی با تاکید بر اینکه چین و روسیه وزنی در زمینه‌ی مکانیزم ماشه ندارند و حتی اگر بخواهند کاری انجام دهند، در فرآیند ماشه مؤثر نخواهند بود، تصریح کرد: مثلاً گفته می‌شود که جمهوری اسلامی می‌تواند با تمرکز بر تبلیغات و دیپلماسی و رویکردهای پروپاگاندایی، اروپایی‌ها را بی‌اعتبار کند. اما با توجه به اینکه فضای رسانه در دست آن‌هاست و روایت‌ها را آن‌ها می‌سازند، این امر نیز به طور کلی شدنی نیست.
اهرم سیاسی آمریکا اکنون اروپایی‌ها هستند
وی افزود: برخی می‌گویند که باید بین اروپا و آمریکا اختلاف بیندازیم. شما می‌دانید که کشورهای اروپایی در حال حاضر نقش نیابتی را بازی می‌کنند، یعنی این اراده آمریکاست که به آن‌ها می‌گوید به سمت مکانیزم ماشه بروند. در واقع، اهرم سیاسی آمریکا اکنون اروپایی‌ها هستند، همان‌طور که اهرم نظامی‌اش اسرائیل است. بنابراین، اینکه بحث زیستن در شکاف را مطرح می‌کنند، اصلاً شدنی نیست.
این استاد روابط بین‌الملل با اشاره به این نکته که اروپایی‌ها به دلیل قرابت جغرافیایی با ایران، از مسائل منطقه‌ای و موشکی بیشتر از آمریکا متأثر می‌شوند، اظهار کرد: در مسئله ایران و اروپا، اوکراین موضوع مهمی بود. آن‌ها مدعی هستند که ایران وارد حریم امنیتی آن‌ها شده بنابراین، با ایران در موضوعات مختلفی مشکل دارند و در پی یک توافق جامع هستند.
مذاکره با اروپا و مذاکره با آمریکا هر دو یکی است
این کارشناس ارشد سیاست خارجی یادآور شد: در فرآیند مذاکراتی با اروپا، چند شرط گذاشته شده که یکی از آن‌ها دقیقاً همان شرط آمریکاست و آن هم یک نوع تعامل دیپلماتیک معتبر است که معنای آن مذاکره با آمریکاست. اگر مذاکره با آمریکا به نتیجه برسد، مهم‌ترین شرط اتحادیه اروپا برآورده شده است، زیرا آن‌ها می‌دانند که آمریکا هم همان سیاست را تعقیب می‌کند. بنابراین، این‌ها کاملاً با یکدیگر هم‌راستا هستند و در واقع یک سیاست راهبردی را در خصوص پرونده هسته‌ای و موشکی دنبال می‌کنند. به همین خاطر، مذاکره با اروپا و مذاکره با آمریکا هر دو یکی است و تفاوت معناداری ندارد.
ایزدی اضافه کرد: اینکه می‌گویند مسئله ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا را حل کنید، همان چیزی است که اسرائیل و آمریکا طلب می‌کنند. درخواست تعامل با آژانس هم سیاستی است که همه طرف‌ها در پی آن هستند. تفاوت گذاشتن میان مثلت آمریکا، اروپا و اسرائیل یک مثلث فرضی و دستور است، نه یک تفاوت رئال پلیتیک و واقع‌گرایانه.
دوره بایدن و دور اول ترامپ، شرایطی چانه‌زنی بیشتری وجود داشت
وی در خصوص نتیجه مذاکرات بلاتکلیف مانده ایران و آمریکا عنوان کرد: در مورد آمریکا، باید گفت که سال‌های قبل، حتی در دوره بایدن و دور اول ترامپ، شرایطی وجود داشت که دوطرف می توانستند چانه‌زنی بیشتری داشته باشند، اما اکنون در وضعیت فعلی منطقه، آن ابزارهای لازم در اختیار ما قرار ندارد. تاسیسات هسته‌ای مورد هدف قرار گرفته، جنگ ۱۲ روزه را پشت سر گذاشته‌ایم و شرایط اقتصادی به مراتب بدتر از قبل شده است. همه این ابزارها برای چانه‌زنی در شرایطی که به شدت تغییر کرده است.
وی بیان کرد: این ابزارهایی که در ابتدای صحبت ذکر کردم، در واقع ابزارهای ناکارآمدی هستند و با فرض اینکه پاسخ هم بدهند، در بلندمدت جواب می دهند و وضعیت فعلی را تغییر نخواهند داد. به همین خاطر، مکانیزم ماشه ابزاری است برای اینکه در کوتاه‌مدت نتیجه بگیرند.
تحریم‌های بین‌المللی با تحریم‌های ثانویه آمریکا تفاوت دارند
ایزدی در پاسخ به این سوال که آیا راهی برای مقابله با تحریم‌ها مثل افزایش ارتباط با کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای وجود دارد، اظهار کرد: اگر مکانیزم فعال‌سازی شود قاعدتاً در صورتی که به یک توافق جدید نرسند، تحریم‌های بین‌المللی بازمی‌گردد. تحریم‌های بین‌المللی با تحریم‌های ثانویه آمریکا تفاوت دارند؛ زیرا در تحریم‌های ثانویه، به دلیل نداشتن بعد جهانی و بین‌المللی، می‌توانید راحت‌تر نفت بفروشید و برخی از تحریم‌ها را دور بزنید. برخی کشورها ممکن است با آمریکا همراهی نکنند، اما تحریم‌های بین‌المللی همه کشورها را موظف می‌کند که این موارد را رعایت کنند و ابعاد وسیعی دارد، به‌ویژه قطعنامه ۱۹۲۹ که شامل تحریم‌های گسترده‌ای است.
وی خاطرنشان کرد: تنها راه خروج از این وضعیت، این است که یک توافق جدید صورت بگیرد تا بتوانید مانع از اعاده تحریم‌های بین‌المللی شوید و این هم البته کار پیچیده‌ای است. وضعیت به گونه‌ای است که شما ابزار محدودی برای اعمال فشار دارید. هیچ‌کدام از کشورهای روسیه و چین هم تا حد نهایی در کنار ایران نخواهند بود، زیرا در مناسبات بین‌المللی، منافع و قدرت تعیین می‌کند که شما چه رویکردی را اتخاذ کنید.
