عدم لایروبی و بی‌توجهی نسبت به آبخوان‌داری از عوامل موثر در وقوع سیل امامزاده داوود

به گزارش ایلنا، نشست مجمع نمایندگان استان تهران امروز (یکشنبه ۹ مرداد) به منظور بررسی اتفاقات سیل اخیر با حضور دستگاه های مربوطه برگزار شد.

سید رضا تقوی رئیس مجمع نمایندگان استان تهران در این نشست با یادآوری اینکه چرا مسئولان مربوطه به هشدارهای لازم توجه نکردند، گفت: مسئولان مربوطه چه اقداماتی را برای پیشگیری از حوادث اتخاذ کردند؟ این چه روش مدیریتی است؟

وی در پایان نشست گفت: ما از طریق دستگاه های قضایی ورود خواهیم کرد. علی رغم پیگیری کار توسط مجمع نمایندگان از دستگاه قضایی خواستار ورود جدی و قاطع به این حادثه شدیم و در این رابطه شب گذشته با دادستان کل صحبت کردیم و باید با ترک فعل و کوتاهی های انجام شده ، برخوردهای لازم صورت گیرد، چه کسی باید جواب بچه های یتیم و مادران و پدران جانباختگان را بدهد؟

رئیس مجمع نمایندگان استان تهران در این نشست تصریح کرد: از استانداری تهران به دلیل عدم حضور در این نشست به شدت گلایه داریم، درحالی که استانداری به عنوان هماهنگ کننده امور باید در این نشست حضور پیدا می کرد.

سید نظام الدین موسوی دبیر مجمع نمایندگان استان تهران در این نشست با تسلیت به خانواده جانباختگان حادثه سیل اخیر گفت: حدود ۵۰ نفر از هموطنانمان در این سیل جان خود را از دست دادند و در نشست امروز مسئولانی که در رابطه با این حادثه تکلیف قانونی دارند حاضر شدند.

وی افزود: ما زوایای مختلف این حادثه تلخ را که جان و مال مردم را در معرض تهدید قرار داد را در مجمع نمایندگان تا دستیابی به نتیجه موثر پیگیری خواهیم کرد و با مقصران برخورد خواهد شد؛ در این رابطه دستگاه ها باید به تکالیف خود عمل می کردند و مجلس براساس وظیفه نظارتی این موضوع را بررسی و قصورکنندگان را شناسایی خواهیم کرد.

موسوی با بیان اینکه شهرداری تهران حضور فعالی در حادثه سیل امامزاده داوود داشت، گفت: دستگاه ها باید نسبت به انجام تکالیف قانونی خود متوجه باشند و ما این مسئله را پیگیری خواهیم کرد. متاسفانه به بحث آبخیزداری و کاشت درخت به اندازه کافی در اطراف امامزاده داوود توجه نشده است.

سخنگوی هیات رئیسه مجلس از تمامی دستگاه ها برای حضور در این نشست تشکر کرد و گفت: ما علاوه بر خسارت های سنگین در سیل اخیر نزدیک به ۳۰ نفر از هموطنانمان را در این حادثه از دست دادیم و این نشست برای جمع بندی اولیه مسائل و ارائه گزارش بود و کمیته تخصصی را با حضور نمایندگان و کارشناسان تشکیل و جلسات کارشناسی را برگزار و گزارش های کارشناسی را خواهیم داشت و تا حصول نتیجه نهایی پیش خواهیم رفت. البته در مورد مسائلی مانند حریم رودخانه و آبخیزداری و آبخوان داری و سایر موضوعات جلسات کارشناسی را برگزار خواهیم کرد، جلسه کارشناسی در هفته اخیر برگزار خواهد شد.

اقبال شاکری عضو مجمع نمایندگان استان تهران نیز در این نشست گفت: برای تمامی موضوعات و مشکلات، کمیسیون مشترکی در تهران تشکیل و تمامی سازمان ها عضو آن هستند و در رابطه با سیل و زلزله برای آنها تکالیفی دیده شده و باید جوابگو باشند و می طلبد به این موضوع توجه کنیم که قرار است از امروز چه اقداماتی برای پیشگیری و جلوگیری از بروز حوادث مشابه و خسارات انجام شود.

محسن پیرهادی عضو مجمع نمایندگان استان تهران نیز با اشاره به حضور میدانی خود و تعدادی از نمایندگان استان تهران در محل امامزاده داوود گفت: متاسفانه امامزاده در حریم رودخانه و بخشی از آن در مسیل قرار دارد؛ براساس گزارشات آخرین لایروبی در سال ۹۸ صورت گرفته و بعد از آن دیگر لایروبی انجام نشده است و مسیر رودخانه طولانی و در نقطه ای که مسدود شده، مسطح بوده است.

وی با انتقاد از بی توجهی به آبخیزداری و آبخوان داری تصریح کرد: مجلس در بودجه منابعی را برای این موضوع پیش بینی کرده و جزو تکالیف دولت است، البته جدیت در اعمال قانون مهم است و ما به هر دلیلی ترک فعل کردیم. چرا مسئولان مربوطه با وجود هشدارهای سازمان هواشناسی، امامزاده و رستوران ها را تعطیل نکردند؟ بارش های فعلی یک پنجم بارش های سال ۹۸ بوده و حتی لایروبی انجام نمی شد، ولی یک خودرو پراید جلوی کانال را نمی گرفت، سیلاب وارد صحن امامزاده نمی شد.  اگر تدابیر به درستی انجام می شد، با تلفات انسانی مواجه نبودیم. در این رابطه راهور نیز می توانست دستور بستن مسیر خودروها را بدهد.

پیرهادی یادآور شد: در مورد تجهیزات باران سنجی و رسوب سنجی و بازنگری در طرح هادی روستایی نتوانستیم به درستی عمل کنیم، در حالی که بازنگری، تکلیف مربوط به سال ۹۸ وزارت جهاد کشاورزی بوده است. تهیه طرح جامع کنترل سیلاب تکلیف وزارت نیرو بوده، اما به آن توجهی نشده، همچنین برنامه ملی کاهش خطر، حوادث و سوانح ۲۰ تا ۳۰ ماده دارد و دولت باید گزارش دهد که نسبت به این تکالیف چه اقدامی انجام داده است. ما متاسفانه هیچ گزارشی از اجرای این تکالیف نداریم.

رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: عدم لایروبی، عدم جدیت در اجرای قانون، بی توجهی نسبت به آبخوان داری و آبخیزداری از عوامل موثر در بروز حادثه سیل امامزاده داوود است. متاسفانه از امکانات تنها در زمان بحران استفاده می شود، در حالی که اگر از یک دهم این تجهیزات استفاده می شد، با تلفات سنگین انسانی مواجه نمی شدیم و در این رابطه با سوءمدیریت مواجهیم.

سمیه رفیعی عضو مجمع نمایندگان استان تهران در این نشست گفت: مجموعه فعالیت هایی که در آن منطقه خاص با توجه به شرایط باید انجام می شد، چگونه تنها بند مورد توجه قرار گرفته است؟ درختکاری در آنجا امکانپذیر نیست و باید مراتع را در بالادست حفظ کرد.

وی ادامه داد: چرا با وجود اینکه سازمان هواشناسی هشدارهای لازم را داده بود، از ورود مردم به امامزاده ممانعت نشده است؟ نیروی انتظامی باید در آنجا مستقر و از ورود مردم جلوگیری می کرد.

سید محسن دهنوی در این نشست گفت: می طلبد نشست جداگانه ای را با وزارت جهاد کشاورزی و منابع طبیعی در مورد موضوع آبخیزداری و آبخوان داری داشته باشیم، در این رابطه در کنار ترک فعل ها و قصورات احتمالی، پیشگیری از حوادث احتمالی موضوعی مهم است و می طلبد ۵۰ میلیارد تومان از محل اعتبار تملک سرمایه ای استان تهران را برای تکمیل طرح های آبخیزداری و آبخوان داری اختصاص دهیم.

مصطفی میرسلیم عضو مجمع نمایندگان استان نیز در این نشست گفت: در این حادثه شورای امامزاده داوود چه مسئولیتی داشته است؟ این شورا برای چه کاری انتخاب شده است؟ چرا به لایروبی و مسائل دیگر توجه نکرده است؟ در واقع این افراد تنها به فکر منافع خودشان هستند و باید محاکمه شوند.

 نصیری رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در این نشست با بیان اینکه شهر تهران دارای ۵ حوضه آبریز است، گفت: تهران با داشتن ۷ رود دره اصلی و بزرگ یکی از شهرهای سیل خیز است و سیل منطقه امامزاده داوود و فیروزکوه خارج از مسئولیت قانونی شهرداری است و ورود ما در این موضوع به عنوان وظیفه انسانی بوده است.

وی با اشاره به سیل امامزاده داوود افزود: در شهر تهران شبکه جمع آوری آب های سطحی برای سیل های بزرگ هر ۵۰ سال یکبار طراحی شده، البته هنوز شبکه جمع آوری آب های سطحی در مناطق ۲۱ و ۲۲ انجام نشده، در حالی که این مناطق در معرض خطر سیلاب و ریسک قرار دارند؛ براساس قانون وظیفه اعلام سیل برعهده سازمان هواشناسی است و این سازمان در موضوع سیل امامزاده داوود وضعیت را نارنجی اعلام کرد.

نصیری یادآور شد: در سیل امامزاده داوود دو رودخانه در بالادست با هم تلاقی کرده بودند و همچنین پارکینگ در بالادست بستر رودخانه احداث شده، البته امامزاده نیز بر بستر رودخانه ساخته شده و کانال روباز بوده و در طول سال ها بر روی آن بازارچه و رستوران ساخته شده، بنابراین مسدود کردن و باریک کردن کانال، مشکلات را دوچندان کرد؛ بارش های رگباری در بازه زمانی کوتاه تبدیل به سیل شد.

وی ادامه داد: ما تیمی از سیل شناسان سازمان را به محل حادثه اعزام کردیم و مصاحبه میدانی انجام شد که اگر مجمع تمایل داشته باشد، آن را ارائه خواهیم کرد؛ براساس اظهارات شاهدان عینی جریان آب خودروی پراید را به پارکینگ بالادست برده و این پارکینگ در بالادست امامزاده بوده که رسوبات، کانال را مسدود و حجم بالای گل و لای به روستا و صحن امامزاده سرازیر می شود.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه تاکنون ۲۱ جنازه از امامزاده خارج شده است، گفت: به نظر می رسد چندین جنازه دیگر در آنجا وجود داشته باشد.

جلالی از سازمان هواشناسی در این نشست گفت: روز دوشنبه هشدارهای لازم را داده و وضعیت را نارنجی اعلام کردیم، و ویژه ارتفاعات و نیمه شمالی را نیز قید کردیم.

وی ادامه داد: ما نسبت به آبگرفتگی، اختلال در تردد برون شهری و درون شهری، جاری شدن روان آب ها در مسیرها، عدم تردد در فضای باز، عدم توقف و پارک خودرو در مسیر، اجتناب از کوهنوردی و جابجایی عشایر و نسبت به پاکسازی دهانه پل ها هشدار دادیم و سازمان مدیریت بحران چهارم مردادماه هشدارهای لازم را به دستگاه ها اعلام و بر ضرورت آمادگی آنها تاکید کرد. هشدارهای ما جدی بود و دستگاه ها باید به آنها توجه می کردند.

جلالی یادآور شد: به دلیل خشک بودن زمین، بارش ها تبدیل به سیلاب شد و سیلاب بستگی به فصل و خشکی زمین دارد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در این نشست گفت: امامزاده داوود ۶۵۰ هکتار و دارای ۳۰ بند آبخیز است که در سیل به درستی عمل کرد و در روز حادثه به طور تقریبی ۱۱ میلیمتر بارندگی داشتیم و ۶۰ هزار مترمکعب ورودی به حوضه بوده است که از این میزان ۳۵ هزار مترمکعب آن توسط سازه های آبخیز جذب و نفوذ پیدا کرده است و اگر سازه های آبخیز نبود، با خسارات سنگین تری مواجه می شدیم.

وی ادامه داد: سال ۹۷ اعلام کردیم ساخت و سازها در مسیر رودخانه مشکل زا خواهد بود، مسئولیت در حوزه ساخت و سازها برعهده وزارت نیرو و دهیاری ها است، شیب منطقه بالای ۷۰ درصد بوده و در شمال تهران ۴ هزار بند داریم و اگر این بندها نبودند و با افزایش بارش ها مواجه می شدیم، خسارت ها سنگین بود، البته در حوزه امامزاده داوود شاید تعداد بندها را نتوانیم افزایش دهیم، بنابراین باید عواملی که باعث خسارت می شوند را مدیریت کرد. در این حادثه به هیچکدام از بندها خسارت وارد نشد، البته نیاز به لایروبی دارند و وزارت نیرو باید به این مهم توجه کند.

پارسا مدیرکل آب منطقه ای تهران در این نشست گفت: نقاط حادثه خیز تهران و ظرفیت کانال ها را شناسایی و اعلام کردیم که در این رابطه ۷۲ نقطه حادثه خیز در شهر تهران شامل دهانه پل ها، تنگ شدگی کانال ها و اصلاح وضعیت آبگذری بوده است.

وی با بیان اینکه حجم بارش ها در استان تهران ۲۳ میلیمتر است، گفت: خوشبختانه ۱۲ درصد به حجم آب تهران افزوده شد، یعنی در کل سال ۱۸۲ میلیمتر بوده که بارش اخیر ۲۳ میلیمتر به مجموع بارش های تهران اضافه شد.

پارسا ادامه داد: در حوزه امامزاده داوود در ۶ مرداد ۳۱ و نیم میلیمتر بارندگی داشتیم و در کل از نظر بارش ها در رتبه ۱۷ بوده است، البته خسارات سنگین بود؛ طول رودخانه کن ۵۰۰ کیلومتر و عرض آن ۵۲ کیلومتر است و در بالادست امامزاده ۳ تا ۴ آبراهه وجود دارد که با کوچکترین بارندگی جاده ها مسدود می شود و این موضوع به دلیل نوع بافت منطقه است. البته سرعت و شدت باران تابستان بالادست؛ ورود جریان های واریزه ای با گل و لای و سنگ و برگ درختان و همچنین سقوط خودرو به کانال سبب انحراف جریان آب به داخل امامزاده شده است. البته لایروبی داخل کانال برعهده دهیاری بوده است؛ سال ۱۳۷۲ با استعلامی که صورت گرفت، از طریق آب منطقه ای تهران  و وزارت نیرو اعلام شد که ما با مسقف کردن حریم بستر این مسیل که ۴۰ متر هست، مخالف هستیم. در سال ۱۳۹۷ نیز وقتی دهیار استعلام می گیرد، مجدد این ارگان ها اعلام می کنند که ما با مسقف مخالف هستیم.

جاوید مشاور پارلمانی شهردار تهران در این نشست گفت: موضوع زلزله بحث مهمی است، البته تهران سابقه زلزله دارد و بیش از ۲۰۰ الی ۳۰۰ سال یکبار با زلزله های کوچک، متوسط و بزرگ مواجه می شود، البته رخداد سیل در تهران بسیار کمتر از زلزله است و به طور معمول هر ۱۵ تا ۲۰ سال یکبار سیل مخربی در تهران هستیم؛ در سال ۱۳۶۶ با وقوع سیل تجریش و تعداد فوتی های ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفری روبرو شدیم که تا چند ماه اثرات مخرب آن را مدیریت می کردند، همچنین در دهه های ۷۰ تا ۹۰ نیز سابقه سیلاب داشتیم.

وی یادآور شد: تهران از ابتدا برای این میزان جمعیت احداث نشده و زیرساخت آن برای جمع آوری آب های سطحی کامل نیست و بیش از ۵۰۰ کیلومتر کانال برای این کلانشهر احداث شده و مجدد به ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر کانال جدید نیاز دارد و این مهم در دستور کار شهرداری تهران قرار دارد.

جاوید تصریح کرد: در منطقه ۱۸ تهران شن چاله هایی وجود دارد که اگر آب های خروشان در آن وارد شود، تا جنوب تهران و حرم امام خمینی (ره) را تخریب می کند. در این رابطه می طلبد وزارتخانه های کشور، نیرو و جهاد کشاورزی اختلافات را کنار گذاشته و همدلی مناسب برای رفع مشکلات داشته باشند. همچنین می طلبد ساخت و سازهای غیرمجاز در بستر رودخانه ها را با پیوست اجتماعی ببینیم و در حال حاضر بزرگترین خطری که ما را تهدید می کند، سیل است.

آرام معاون سابق عمرانی فرمانداری تهران نیز در این نشست گفت: اگر تاریخچه سیلاب های کن را بررسی کنیم یکی از انشعابات آن امامزاده داوود است و مرداد ۱۳۳۳ سیلی مخرب در این منطقه رخ داد و ۵۰۰ نفر فوتی داشتیم و چیزی از امامزاده باقی نمانده بود و سیلاب های ویرانگری را طی این سال ها شاهد بودیم، طی ۱۰ سال گذشته دستگاه های متولی مکلف به اجرای تکالیف قانونی و لایروبی بسترها برای مقابله با سیلاب شدند که باید به این تکالیف عمل کنند.

وی ادامه داد: در دره امامزاده داوود ۱۳ روستا داریم که طرح هادی دارند، برای منابع طبیعی تکلیف شده که در اطراف روستاها به ویژه سولقان ۵۰۰ تا ۱۰۰ هکتار به دهیار واگذار و تراس بندی شود، اما متاسفانه در این رابطه همکاری خوبی صورت نگرفته است. البته سمت راست امامزاده را می توانیم درختکاری کنیم، کانال ها طی سال ها ساخته شده و دبی را جوابگو بوده است؛ در بارندگی اخیر تنها یک حوضه فعال بود و اگر ۱۱ حوضه بالادست با همه فعال شوند، ۵۵۰ تا ۶۰۰ مترمکعب آب در ثانیه وارد تهران می شود و این هشداری جدی است؛ مرکز تهران کانال های کوچکی داریم که ۵ هزار هکتار بوده و اگر بارندگی در داخل تهران اتفاق بیفتد، جنوب تهران را خطر تهدید می کند.